İşverenler için, bireysel emekliliğe otomatik katılım kılavuzu

Şunu söyleyebilirim; uygulama, 100 ve üzeri çalışanı olan işletmelerden başlayacak. Daha doğrusu, 1 Ocak 2017’de 100 ve üzeri çalışanı olan, 2018’in başında 50 ve üzeri çalışanı olan, 2019’un başında da 10 ve üzeri çalışanı olan işletmeler otomatik BES’e girecek.

Gelelim, otomatik katılımda işverenleri nelerin beklediğine. Aslında bu konuda işverenleri bilgilendirmek için kılavuzu, geçtiğimiz hafta Hazine Müsteşarlığı yayınladı. Oradan, bazı önemli bulduğum hususları satır başları halinde sizlerle paylaşayım.

EMEKLİLİK ŞİRKETİNİ İŞVEREN SEÇECEK

Yılbaşından itibaren her işveren, 45 yaş altı her çalışanını, bireysel emekliliğe otomatik dahil edecek. Çalışanın, girişte, ‘ben istemiyorum ya da benim zaten var ikincisine gerek yok’ deme hakkı yok. Ama çalışan isterse 2 ay sonra vazgeçebilir.

İşveren, otomatik katılım için bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapacak. Sözleşme yapacağı emeklilik şirketini işveren seçecek. Hangi kriterlere göre seçecek, diye sorarsanız; işin o tarafı artık işverene kalmış. Alacağı hizmete, çalışanlarının birikimlerinin nasıl ve nerelerde değerlendirileceğine, bunu yaparken de ne kadar kesinti uygulayacağına kadar birçok kriter var.

İşveren, otomatik katılıma girerken, her bir çalışanından, birikimlerini değerlendirmek istediği fon tercihini soracak ki; zaten faizli ve faizsiz fon olmak üzere iki seçenek var. Yani, işveren, çalışanına, “birikimin faizli mi yoksa faizsiz fonda mı değerlendirilsin?” diye soracak; çalışan da ya faizli fonu ya da faizsiz fonu seçecek. Oldu da çalışan seçim yapmazsa, işveren, çalışanı adına tercih yapabilecek.

İşverenler, her ayın başında, çalışanların maaşından bireysel emeklilik için kestiği tutarı -ki, buna katkı payı deniyor- emeklilik şirketine aktarmak zorunda. Aktarmazsa ne olur? Bir; çalışanın birikiminde oluşacak gelir kaybından sorumlu olacak. İki; her ihlal için 100 liralık para cezası uygulanacak.

MAAŞLARDAN NE KADAR KESİLECEK?

Eminim hem işverenler hem de çalışanlar maaştan yapılacak kesinti tutarını da soracaktır. Geçen yazılarımda değindim ama tekrarlayayım. Çalışanın, prime esas kazancının yüzde 3’ü, her ay maaşından kesilecek. Bu da asgari ücretle çalışan için 50 lira demek. En yüksek kesilecek tutar ise 321 lira ki, bu rakam da 10.705 lira aylık alanlardan kesilecek.

İşverenler, isterlerse otomatik katılımdan kaynaklı iş yükünü emeklilik şirketine devredebilecek. Daha açık şöyle anlatayım: Otomatik katılım
işverenler üzerinde özellikle de büyük şirketlerin insan kaynakları departmanına artı bir iş yükü getirecek. İşte, işveren, bu operasyon yükünü isterse emeklilik şirketine devredebilecek.

İşveren, otomatik katılım için çalışanı ile hiçbir sözleşme imzalamayacak ya da çalışandan herhangi imzalı bir belge almayacak. Yani, ‘çalışanımı sisteme sokarım, iki ay sonrası için de cayma hakkını kullandığına dair imzalı bir kağıt alırım, bu işlerle hiç uğraşmam’ diye düşünen varsa, hiç düşünmesin, yasak.

İşverenler, çalışanı adına, bireysel emekliliğe herhangi bir ödeme yapmayacak.

Otomatik katılım uygulamasında işverenleri ilgilendirecek konular, özetle böyle. Çalışanları ilgilendiren konulara ise önümüzdeki yazılarda değineceğim.