İşte, ‘Kaç para yatırırsam, ne kadar birikimim olur?’ sorusunun cevabı

Sondan başlayayım, yani aylık ne kadar tasarruf edilmesi gerektiğinden. Genel kanı, aylık maaşın, yüzde 5 ila 10’u arasında bir rakamın tasarruf için ayrılması yönündedir. Aylık maaşınız 2 bin liraysa, 100 lira ile 200 lira arasında bir tutar, tasarruf için BES’e aktarılabilir. Bu rakam, asgari ücretli çalışan biri için yüksek olabilir. Onun için de tüm çalışanların BES’e dahil olmasını öngören otomatik katılım uygulamasında maaşlardan kesinti oranı prime esas kazancın (brüt asgari ücret) yüzde 3’üdür ki, bu da aylık 60,1 liradır. Şunu da belirteyim, yaş arttıkça, tasarruf için ayrılan tutarın da ciddi oranda artırılması gerekir. Yani, 25 yaşında bir kişinin aylık tasarruf için ayıracağı tutar ile 35 ya da 40 yaşındaki bir kişinin ayıracağı tutar aynı olamaz.

AYLIK TASARRUF MİKTARI

Gelelim; bireysel emeklilik sisteminde, aylık yapacağınız tasarruflarla, kaç yılın sonunda, ne kadar birikim elde edeceğiniz sorusunun cevabına. Yaş durumuna, sisteme aylık ödenecek katkı payına göre, elde edilecek birikim tutarı hakkında birkaç örnek vereceğim. Altını çizeyim; vereceğim örnekler muhtemel birikim analizidir ve Emeklilik Gözetim Merkezi’nin analizleridir. Yıllık enflasyon tutarına ve aylık ödenen katkı paylarının her yıl artırılması halinde değişkenlik gösterecektir. Daha açık bir anlatımla, bu örnekleri, özet bir bilgi vermesi için paylaşıyorum.

Örnek 1: 30 yaşındaysanız, aylık 150 lira ödeyerek, bugün sisteme katıldığınızı ve 56 yaşında emekli olana kadar da aylık ödediğiniz katkı paylarını hiç artırmadığınızı, yani 26 yıl boyunca her ay 150 lira yatırdığınızı varsayalım. Yıllık yüzde 1 fon işletim gideri kesintisi ve yıllık yüzde 1 reel getiri (enflasyondan arındırılmış getiri) ile 56 yaşında emekliliğe hak kazandığınızda, 69 bin 699 lira muhtemel birikime ulaşırsınız. Emekliliğe hak kazandığınızda yüzde 25’lik devlet katkısının birikim tutarına etkisi de 13 bin 921 lira olacaktır.

Örnek 2: 35 yaşındaysanız, aylık 250 lira ödeyerek bugün sisteme katıldığınızı ve 56 yaşında emekli olana kadar da aylık ödediğiniz katkı paylarını hiç artırmadığınızı, yani 21 yıl boyunca her ay 250 lira yatırdığınızı varsayalım. Yıllık yüzde 1 fon işletim gideri kesintisi ve yıllık yüzde 1 reel getiri ile 56 yaşında emekliliğe hak kazandığınızda 92 bin 234 lira muhtemel birikime ulaşırsınız. Emekliliğe hak kazandığınızda yüzde 25’lik devlet katkısının birikim tutarına etkisi 18 bin 422 lira olacaktır.

Örnek 3: 40 yaşındaysanız, aylık 500 lira ödeyerek bugün sisteme katıldığınızı ve 56 yaşında emekli olana kadar da aylık ödediğiniz katkı paylarını hiç artırmadığınızı, yani 16 yıl boyunca her ay 500 lira yatırdığınızı varsayalım. Yıllık yüzde 1 fon işletim gideri kesintisi ve yıllık yüzde 1 reel getiri ile 56 yaşında emekliliğe hak kazandığınızda 138 bin 930 lira birikime ulaşırsınız. Emekliliğe hak kazandığınızda yüzde 25’lik devlet katkısının birikiminize etkisi 27 bin 749 lira olacaktır.

Örnek 4:  45 yaşındaysanız, aylık 700 lira ödeyerek bugün sisteme katıldığınızı ve 56 yaşında emekli olana kadar da aylık ödediğiniz katkı paylarını hiç artırmadığınızı, yani 11 yıl boyunca her ay 700 lira yatırdığınızı varsayalım. Yıllık yüzde 1 fon işletim gideri kesintisi ve yıllık yüzde 1 reel getiri ile 56 yaşında emekliliğe hak kazandığınızda 133 bin 842 lira muhtemel birikime ulaşırsınız. Emekliliğe hak kazandığınızda devlet katkısının birikiminize etkisi 26 bin 733 lira olacaktır.

Örnek 5: 20 yaşındaysanız, aylık 100 lira ödeyerek bugün sisteme katıldığınızı ve 56 yaşında emekli olana kadar da aylık ödediğiniz katkı paylarını hiç artırmadığınızı, yani 36 yıl boyunca her ay 100 lira yatırdığınızı varsayalım. Yıllık yüzde 1 fon işletim gideri kesintisi ve yıllık yüzde 1 reel getiri ile 56 yaşında emekliliğe hak kazandığınızda 67 bin 100 lira muhtemel birikime ulaşırsınız. Emekliliğe hak kazandığınızda devlet katkısının birikiminize etkisi 13 bin 400 lira olacaktır.

Örnek 6: 50 yaşındaysanız, aylık 1000 lira ödeyerek bugün sisteme katıldığınızı ve 60 yaşında (en az 10 yıl sistemde kalmanız gerekiyor) emekli olana kadar da aylık ödediğiniz katkı paylarını hiç artırmadığınızı, yani 10 yıl boyunca her ay 1000 lira yatırdığınızı varsayalım. Yıllık yüzde 1 fon işletim gideri kesintisi ve yıllık yüzde 1 reel getiri ile 60 yaşında emekliliğe hak kazandığınızda 174 bin 383 lira muhtemel birikime ulaşırsınız. Emekliliğe hak kazandığınızda devlet katkısının birikiminize etkisi 34 bin 831 lira olacaktır.

Tüm örneklerde de dikkat edileceği üzere BES’te temel kriter; uzun süre yani, emekliliğe kadar sistemde kalmanız ve aylık ödenen katkı paylarını her yıl enflasyon oranında ya da belli bir oranda artırmaktır. Ancak bu şartlarda emeklilik dönemi geldiğinde kayda değer bir birikime ulaşılır ve yine bu şartlarda devlet katkısının birikime katkısı yüksek olur.