İflas erteleme için bir günde şirket taşıyan bile var

En son geçen yılın Ağustos ayında, yine bu köşede, ‘iflas erteleme mi, borçtan kurtulma mı?’ başlıklı yazımda, yeni düzenlemeye ihtiyaç olduğuna, sorun yaşanacağına değinmiştim.

Bugün, başta finansçılar olmak üzere tüm kesimler iflas ertelemenin geldiği vahim boyutu konuşup, acil önlem alınmasını istiyor.

Öyle olaylar duyuyorum ki, şaşırmamak elde değil. Geçenlerde bir ilin belediye başkanı ile konuşuyoruz, iflas ertelemeden şikayet edip, ‘paramızı alamıyoruz, şu konuyu gündeme getirin’ diyor.

Düşünebiliyor musunuz, belediye bile alacağını tahsil edemez hale gelmiş. Bitmedi. Yine geçenlerde finansçı bir dostum şöyle anlatıyor:

“Şirketin merkezini bir günde başka bir ile taşıyorlar, o ilin mahkemesi de aynı gün içinde iflas erteleme kararı alıyor. İşin ilginci o ilde bu konuyu değerlendirebilecek ne bir hakim ne de bilir kişi var.”

İLGİNÇ OLAYLAR YAŞANIYOR

Daha bitmedi. Öyle hale gelmiş ki, iflas erteleme kararı almış şirketten alacağını tahsil edebilmek için hem finansçılar hem de büyük şirketler sıra yarışına girmişler, öne geçebilmek için de araya hatırlı kişiler koymaya bile başlamışlar.

İşin başka bir boyutu daha var. Adam büyük yatırıma kalkıyor, bankadan kredi kullanıyor, makinesini leasing yapıyor, inşaatı başkalarına yaptırıyor; para bitiyor, iflas erteleme istiyor, sonra herkes avcunu yalıyor. 

Malum, iflas erteleme, 2001 krizinden sonra zorda olan şirketlere nefes aldırmak için uygulamaya kondu. Hatırlıyorum, o dönemde sadece 20 bilemediniz 30 şirket bu imkandan yararlandı. Son birkaç yılda ise kesin rakam bilinmemekle beraber; tekstilden gıdaya, ulaştırmadan turizme kadar binin üzerinde şirket iflas erteleme kararı aldırdı.

Daha açık bir anlatımla; iflas erteleme kararı kalkana kadar –ki, en iyi ihtimalle 4-5 yıl sürüyor- bu şirketlerden kamu, sosyal güvenlik kurumu dahil hiç kimse tek kuruş alamıyor, hukuki işlem yaptıramıyor. Hatta çalışan işçi bile tazminatını alamıyor.

Şimdi gelelim o kritik soruya. Durum buysa, ortada iki alternatif var demektir.

Birincisi, ya ekonomi o kadar kötü ki, koca koca şirketler acil tarafından iflas erteleme kararı aldırıyor. Ya da borçlardan kurtulmak için uygulama kötüye kullanılıyor.

Elbette ihtiyaçtan dolayı bu kararı aldıranlar da vardır, onlara diyecek söz yok.

ACİL DÜZENLEME GEREKİYOR

Ancak hem verilere hem de ekonomiyi yönetenlerin söylemine baktığınızda ortada iflas erteleme kararı aldıracak bir durum yok.

O zaman geri tek alternatif kalıyor, uygulama suiistimal edilip, başka amaçlar için kullanılıyor.

Hal böyleyse, acil önlem alınıp, iflas ertelemenin yeniden düzenlenmesi gerekiyor.

Yasal düzenlemeye kadar da iflas erteleme kararı verilmiş şirkete atanacak kayyumdan tutun da komite kurulmasına ve bu komitede alacaklıların da yer almasına kadar birçok tedbirin biran önce uygulamaya sokulması gerekiyor.

Gerekiyor ki, iflas erteleme konusu ekonomide domino etkisi yaratmasın.