Giriş zorunlu çıkış serbest

15 SORUDA OTOMATİK KATILIM

Kimler otomatik katılıma girecek?

Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıtlı, özel sektör ve kamuda çalışan, Türk vatandaşı ve mavi kartlı olup, 45 yaş altı tüm çalışanlar sisteme katılacak. Yeni işe başlayacaklar da dahil edilecek.

Tüm işletmeleri mi kapsayacak? 

Bu konuda henüz Bakanlar Kurulu kararı çıkmadı ama mevcut düzenleme çerçevesinde uygulama ilk olarak 1 Ocak 2017’de, 1.000 ve üzeri çalışan olan işletmelerden başlanacak. 1 Nisan’dan itibaren 249 ila 1.000 çalışanı olan işletmeler ile tüm kamu kurumları devreye girecek. 1 Eylül’den itibaren 100-249 çalışanı olan işletmeler alınacak.

Şirketler topluluğu ya da holding şeklindeki şirketlerde sisteme giriş nasıl olacak? 

Her bir işveren için vergi kimlik kartı bazında çalışan sayısı dikkate alınacak.

Otomatik katılım zorunlu mu? 

Sisteme giriş zorunlu. Yani, işveren, çalışanlarını sisteme otomatik olarak sokacak. Ancak çalışan isterse, ‘ben istemiyorum’ deyip, ayrılabilir.

Çalışanlar sisteme nasıl girecek? 

İşveren, emeklilik şirketi ile anlaşacak ve önce emeklilik sözleşmesi yapılacak, ardından da o şirkete ait emeklilik planı açılacak. İşveren, çalışanları adına tüm bilgileri şirkete bildirecek. Her aybaşı çalışanlarının maaşından otomatik katılım için kesinti yapıp, emeklilik şirketine aktaracak. İlk maaştan yapılan kesintinin, şirkete aktarımı ile çalışan artık BES’li olacak.

İşveren, tek bir emeklilik şirketi ile mi anlaşacak? 

Hayır, isterse iki-üç emeklilik şirketi ile de çalışabilir. Örneğin, aynı işverene ait 3 şirket varsa bunlar için farklı emeklilik şirketleri ile çalışabilir ya da bin çalışanı varsa 500’ü için bir şirketle, 500’ü için bir başka şirketle de anlaşma yapabilir.

Çalışan istemiyorsa nasıl çıkacak? 

İlk 2 aylık süre içinde istediği zaman çıkabilir ki, çıkma işlemine ‘cayma hakkı’ deniyor. İlk maaşından kesinti yapılıp, sisteme dahil edildiği günün ertesi günü de cayabilir, 2 aylık süre içinde herhangi bir zaman da çıkabilir. Çıkacağını emeklilik şirketine bildirmesi yeterli olacak.

Çıkışta, maaştan yapılan kesintinin tamamı mı ödenecek? 

İlk 2 ay içinde çıkıldığında maaştan yapılan kesintinin tamamı iade edilecek ve BES için hiçbir kesinti uygulanmayacak. Örneğin, maaşınızdan 50 lira kesildi, cayma hakkını kullandığınızda 50 lirayı geri alacaksınız.

Cayma hakkı ne kadarlık süre için geçerli? 

Cayma hakkı ilk 2 aylık süre için geçerli.

Cayma hakkı dışında sistemden çıkılmaz mı? 

Çalışan istediği zaman (ister 3. yıl, ister 4. yıl ister 7. yıl) sistemden ayrılabilir ancak hem belli kesintiler uygulanır hem de devlet katkısındaki birikimlerini kademeli olarak alabilir. (Yazı dizimiz içinde bu konuya detaylı değineceğiz.)

Otomatik katılım için çalışanlardan herhangi bir kesinti yapılacak mı? 

İlk 2 ay için hiçbir kesinti yok. 2 aydan sonra ise sadece fon işletim gideri adı altında cüzi bir miktar kesinti yapılacak.

Sisteme yönelik işlemleri kim, nasıl yürütecek? 

İşşveren, maaşlardan yapılacak kesintilerden sorumlu olacak. Geri kalan tüm işlemleri emeklilik şirketi yürütecek.

İşverenin bir katkısı olacak mı? 

Hayır, olmayacak.

Çalışanlar isterse aylık ödemelere ara verebilir mi? 

Çalışana böyle bir hak tanınıyor, ödemelere 3 aylık ara verebilir.

İşyeri değişikliği ya da işten ayrılma durumunda ne olacak? 

İş değişikliğinde geçilecek işyeri otomatik katılım kapsamında ise çalışanın tüm hakları yeni şirkete aktarılacak. Yeni işyeri otomatik katılım kapsamında değilse ya da çalışmaya devam edilmeyecekse çalışan isterse, önceki işyerindeki sözleşme kapsamında ödemeleri kendi yapabilir, BES’ini kendi devam ettirebilir. Çalışanın böyle bir talebi olmazsa, emeklilik sözleşmesi son bulur.

Çalışanların maaşından prime esas kazancın yüzde 3 oranında kesinti yapılıp, emeklilik şirketine aktarılacak, ki buna katkı payı ödemesi deniyor. Kesinti oranı asgari ücrete (bugün için brüt 1647 TL) bağlı. Yukarıdaki tabloda bugünkü asgari ücrete göre maaş kesintileri hesaplanmıştır. 2017’de hem asgari ücret hem de prime esas kazanç artacağından kesintiler de artacaktır. Çalışanlar isterlerse yasal kesinti oranının üzerinde –daha yüksek ödeme- kesinti yapılmasını da işverenden talep edebilir.


Otomatik katılım için aylık en yüksek kesilecek tutar bugünkü asgari ücret ve prime esas kazanca göre 321 liradır ki, bu da 10.705 lira aylık alanlar için geçerli. Aylık kazancınız 15 bin lira da olsa maaşınızdan en fazla 321 lira kesilebilir.

BUNLARA DİKKAT!

İşverenler emeklilik şirketine seçerken komisyon dahil hiçbir maddi menfaat sağlamayacak, emeklilik şirketi böyle teklifte bulunamayacak.

Otomatik katılım ile ilgili gerekli işlemleri yapmayan işveren için ceza uygulanacak.

İşveren ile emeklilik şirketi arasında detaylı bir emeklilik sözleşmesi yapılacak.

İşveren bazı işlemleri emeklilik şirketine devredebilecek.

İşveren, çalışana ait kişisel verileri, çalışanın iznine gerek olmadan emeklilik şirketi ile paylaşabilir.

DEVLETTEN MAAŞA YÜZDE 25 + 1000 LİRA KATKI


DEVLETİN otomatik katılım için 3 farklı desteği olacak. Birincisi, çalışanın maaşından yapılan kesintiye yüzde 25 katkı yapacak. Maaşınızdan 100 lira kesiliyorsa devlet 25 lira koyacak. İkincisi, sistemden ayrılmayanlara 2. aydan sonra 1000 lira daha ek katkı yapacak. Üçüncüsü, en az 10 yıl sistemde kalıp, 56 yaşında emekli olanlar birikimlerini toplu para şeklinde almayıp da yıllık gelir sigortasına yatırırlarsa; devlet, toplam birikimin yüzde 5’i kadar daha katkı yapacak.

OTOMATİK KATILIM İÇİN YETKİLENDİRİLEN ŞİRKETLER

Aegon Emeklilik, Allianz Hayat ve Emeklilik, Allianz Yaşam ve Emeklilik, Anadolu Hayat ve Emeklilik, Asya Emeklilik ve Hayat, AvivaSa Emeklilik ve Hayat, Axa Hayat ve Emeklilik, BNP Paribas Cardif Emeklilik, Cigna Finans Emeklilik, Fiba Emeklilik ve Hayat, Garanti Emeklilik ve Hayat, Groupama Emeklilik, Halk Hayat ve Emeklilik, Katılım Emeklilik ve Hayat, Metlife Emeklilik ve Hayat, NN Hayat ve Emeklilik, Vakıf Emeklilik, Ziraat Hayat ve Emeklilik.