×
Emeklilik fonları mı daha avantajlı menkul kıymet yatırım fonları mı
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
BİREYSEL emeklilik sistemine yönelik merak edilen konuların başında, emeklilik fonlarının getirileri ve bu fonları menkul kıymet yatırım fonları ile mukayese edildiğinde ortaya nasıl bir tablonun çıktığı. Gerek sisteme girenlerin gerekse girecek olanların kafalarındaki sorular çok net: Fonlar iyi yönetiliyor mu? Geleceğini bu fonlara yatıranlara yüksek getiri sağlanıyor mu? Yoksa risk alınmayıp, ’nasıl olsa uzun vadeli’ deyip, pasif mi hareket ediliyor?
Kısacası, emeklilik fonlarının durumu ve performansı hep merak konusu oldu ve olmaya da devam edecek. Bu yüzden, ben çok doğru bulmasam da, gazetelerde her gün emeklilik fonlarının getirileri yayınlanır. Diyeceksiniz ki, ’niye doğru bulmuyorsun, herkes takip ediyor işte’. Doğru da, bir taraftan ’bireysel emekliliğe kısa değil, 15-20 yıl gibi uzun vadeli bak’ deyip; ardından da sisteme girenlere, ’her gün fonların getirisini takip et’ demek, kimse kusura bakmasın ama bana çelişkili geliyor.
Neyse, biz konumuza gelelim. Yani emeklilik yatırım fonları ile bir anlamda bu fonların ikiz kardeşi sayılan menkul kıymet yatırım fonlarının mukayesesine... Aslını isterseniz bu iki yatırım enstrümanını mukayese etmek pek de doğru değil ama, okuyuculardan sürekli bu yönde talep aldığım için elimden geldiğince mukayeseyi yapmaya çalışacağım.
Hazır yeri gelmişken altını çizmekte fayda var. Bireysel emeklilik, uzun vadeli bir sistem ve bu sisteme yatırım yapacakların da uzun vadeli bakmaları gerekiyor. Yani, ’bugün ne yatırdım, yarın ne oldu’ ya da ’birikimlerimin değerlendirildiği fonlar dün kaybetti mi, kazandı mı’ diye sorgulamamak lazım. Çünkü sistem, 10-15-20 hatta kimileri için 25 yıllık bir sistem. Özü; çok krizler, çok dalgalanmalar görülüp, atlatılabilir.
İkinci önemli husus; emeklilik yatırım fonlarının, menkul kıymet yatırım fonlarına göre uzun vadede daha yüksek getiri sağlayacağı kesin. Çünkü; emeklilik fonlarında fon işletim kesintileri daha düşük ve uzun vadeli yatırım yapmaya daha yatkın. Ayrıca düzenli gelir akışı sağlandığı gibi, menkul kıymet yatırım fonlarına göre vergisel üstünlükleri de var.
Şimdi her iki yatırım enstrümanın mukayesesini madde ve mümkün olduğunca da kafa karışıklığı yaratmamak adına rakamlara da fazla girmeden, en basit haliyle yapalım.
- Kriz dönemlerinde menkul kıymet fonlarından hızlı müşteri çıkışı olabileceği gibi, fondan çıkanlara ödeme yapmak için düşen fiyatlardan varlık satılması gerekebilir. Bireysel emeklilik ise uzun vadeli olduğundan ve düzenli ödemeler ile desteklendiğinden fonlardan çıkışlar bu kadar sert olmaz. Daha açık anlatımla; diğer fonlara, kurumsal yatırımcı gelip 100 milyon YTL’yi gömer ve iki gün sonra da alıp, gider. Emeklilik fonlarında ise bu sıkıntı yoktur.
- Emeklilik yatırım fonlarında ortalama yatırım vadeleri bugün için (30.9 2008 tarihi itibariyle) 415 gündür. Menkul kıymet yatırım fonlarında ise bu süre 66 gündür.
Krizlerden etkilenebilir
- Bugün için emeklilik fonlarının içinde hisse senedi yatırım fonlarının büyüklüğü yüzde 7.1’dir. Bu oran menkul kıymet yatırım fonlarında ise, yüzde 1.65’dir. Dikkatinizi çekerim, bireysel emeklilik sisteminin bu ülkede mazisi topu topu beş yıl. Demek ki, uzun vadede yüksek getiri sağlayan hisse senetlerinin oranı emeklilik fonlarında ciddi oranlarda.
Bu konuda bilgi olsun diye yurtdışından da birkaç örnek vereyim. Emeklilik fonlarındaki hisse senedi oranı ABD’de yüzde 36, İngiltere’de yüzde 43, Almanya’da 32, İsviçre’de 19, Finlandiya’da yüzde 30.
Şimdi diyeceksiniz ki, ’işte o yüzden, bugünkü global krizden bu fonlar olumsuz etkilendi; hisse senedi piyasası krizden dolayı düşünce, fonlarda ciddi kayıplar oldu’. Doğru ama bir kere daha tekrarlıyorum. Bireysel emeklilik sistemi uzun vadelidir ve bu tür dönemsel krizler uzun vadeli sistem içinde elbette olacaktır. Bugün fonlar değer kaybedebilir ama bir-iki sene sonra yeniden toparlanır.
Kısa vadeli yatırım mı
Şunu da belirteyim. Bugün Türkiye’deki bireysel emeklilik sisteminde spekülatif kağıtlara yatırım yapılmıyor. Yani, riskli alanlara girilmiyor. Belki bu yatırımcı gözüyle bakıldığında yanlış gözükebilir. Çünkü genel teamül, ’ne kadar çok risk o kadar çok para’, ’ne kadar az risk o kadar az para’dır. Tabii bu da hangi yatırımcıdan bahsettiğinize bağlıdır. Yatırımı bir-iki günlük görüp, "gir-çık", "vur-kaç" yatırımcısından mı, yoksa 56 yaşında emekli olacak, bunun için de daha önünde 10-20 yıl bulunan yatırımcıdan mı?
Özetlemek gerekirse... Emeklilik yatırım fonları uzun vadeli bir yatırımdır. Erken ayrılmalardan dolayı vergi avantajı azalmaktadır. Buna karşılık menkul kıymet yatırım fonları daha ziyade kısa ve orta vadeli fon değerlendirme araçlarıdır. Yani, uzun süreli olarak düzenli birikim düşünülüyorsa veya para yönetiminde bir kısım tutarların uzun vadeli, yüksek getirili ve vergisel teşvikli olarak değerlendirilmesi isteniyorsa en uygun yatırım enstrümanı emeklilik fonlarıdır. Yok, kısa ve orta vadeli bir yatırım isteniyorsa o zaman da adres, menkul kıymet yatırım fonlarıdır.
Neyse, biz konumuza gelelim. Yani emeklilik yatırım fonları ile bir anlamda bu fonların ikiz kardeşi sayılan menkul kıymet yatırım fonlarının mukayesesine... Aslını isterseniz bu iki yatırım enstrümanını mukayese etmek pek de doğru değil ama, okuyuculardan sürekli bu yönde talep aldığım için elimden geldiğince mukayeseyi yapmaya çalışacağım.
Hazır yeri gelmişken altını çizmekte fayda var. Bireysel emeklilik, uzun vadeli bir sistem ve bu sisteme yatırım yapacakların da uzun vadeli bakmaları gerekiyor. Yani, ’bugün ne yatırdım, yarın ne oldu’ ya da ’birikimlerimin değerlendirildiği fonlar dün kaybetti mi, kazandı mı’ diye sorgulamamak lazım. Çünkü sistem, 10-15-20 hatta kimileri için 25 yıllık bir sistem. Özü; çok krizler, çok dalgalanmalar görülüp, atlatılabilir.
İkinci önemli husus; emeklilik yatırım fonlarının, menkul kıymet yatırım fonlarına göre uzun vadede daha yüksek getiri sağlayacağı kesin. Çünkü; emeklilik fonlarında fon işletim kesintileri daha düşük ve uzun vadeli yatırım yapmaya daha yatkın. Ayrıca düzenli gelir akışı sağlandığı gibi, menkul kıymet yatırım fonlarına göre vergisel üstünlükleri de var.
Şimdi her iki yatırım enstrümanın mukayesesini madde ve mümkün olduğunca da kafa karışıklığı yaratmamak adına rakamlara da fazla girmeden, en basit haliyle yapalım.
- Kriz dönemlerinde menkul kıymet fonlarından hızlı müşteri çıkışı olabileceği gibi, fondan çıkanlara ödeme yapmak için düşen fiyatlardan varlık satılması gerekebilir. Bireysel emeklilik ise uzun vadeli olduğundan ve düzenli ödemeler ile desteklendiğinden fonlardan çıkışlar bu kadar sert olmaz. Daha açık anlatımla; diğer fonlara, kurumsal yatırımcı gelip 100 milyon YTL’yi gömer ve iki gün sonra da alıp, gider. Emeklilik fonlarında ise bu sıkıntı yoktur.
- Emeklilik yatırım fonlarında ortalama yatırım vadeleri bugün için (30.9 2008 tarihi itibariyle) 415 gündür. Menkul kıymet yatırım fonlarında ise bu süre 66 gündür.
Krizlerden etkilenebilir
- Bugün için emeklilik fonlarının içinde hisse senedi yatırım fonlarının büyüklüğü yüzde 7.1’dir. Bu oran menkul kıymet yatırım fonlarında ise, yüzde 1.65’dir. Dikkatinizi çekerim, bireysel emeklilik sisteminin bu ülkede mazisi topu topu beş yıl. Demek ki, uzun vadede yüksek getiri sağlayan hisse senetlerinin oranı emeklilik fonlarında ciddi oranlarda.
Bu konuda bilgi olsun diye yurtdışından da birkaç örnek vereyim. Emeklilik fonlarındaki hisse senedi oranı ABD’de yüzde 36, İngiltere’de yüzde 43, Almanya’da 32, İsviçre’de 19, Finlandiya’da yüzde 30.
Şimdi diyeceksiniz ki, ’işte o yüzden, bugünkü global krizden bu fonlar olumsuz etkilendi; hisse senedi piyasası krizden dolayı düşünce, fonlarda ciddi kayıplar oldu’. Doğru ama bir kere daha tekrarlıyorum. Bireysel emeklilik sistemi uzun vadelidir ve bu tür dönemsel krizler uzun vadeli sistem içinde elbette olacaktır. Bugün fonlar değer kaybedebilir ama bir-iki sene sonra yeniden toparlanır.
Kısa vadeli yatırım mı
Şunu da belirteyim. Bugün Türkiye’deki bireysel emeklilik sisteminde spekülatif kağıtlara yatırım yapılmıyor. Yani, riskli alanlara girilmiyor. Belki bu yatırımcı gözüyle bakıldığında yanlış gözükebilir. Çünkü genel teamül, ’ne kadar çok risk o kadar çok para’, ’ne kadar az risk o kadar az para’dır. Tabii bu da hangi yatırımcıdan bahsettiğinize bağlıdır. Yatırımı bir-iki günlük görüp, "gir-çık", "vur-kaç" yatırımcısından mı, yoksa 56 yaşında emekli olacak, bunun için de daha önünde 10-20 yıl bulunan yatırımcıdan mı?
Özetlemek gerekirse... Emeklilik yatırım fonları uzun vadeli bir yatırımdır. Erken ayrılmalardan dolayı vergi avantajı azalmaktadır. Buna karşılık menkul kıymet yatırım fonları daha ziyade kısa ve orta vadeli fon değerlendirme araçlarıdır. Yani, uzun süreli olarak düzenli birikim düşünülüyorsa veya para yönetiminde bir kısım tutarların uzun vadeli, yüksek getirili ve vergisel teşvikli olarak değerlendirilmesi isteniyorsa en uygun yatırım enstrümanı emeklilik fonlarıdır. Yok, kısa ve orta vadeli bir yatırım isteniyorsa o zaman da adres, menkul kıymet yatırım fonlarıdır.
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
