Ebeveynini öldürene yetim aylığı bağlanmaz

Cevap: 5434 sayılı Kanunun 77’nci maddesine göre kendisinden aylık bağlanacak, iştirakçiyi veya emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı alanı; kasten ve haksız yere öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenlere ya da bu kanun gereğince adi malul sayılacak hale getirenlere aylık bağlanmaz. Aynı maddeye göre kendisine aylık bağlatacak iştirakçiye veya emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı alana ya da ailesine karşı ağır bir cürüm işlediğinden veya bunlara karşı kanunen mükellef olduğu vazifeleri yerine getirmede büyük bir kusur eylediğinden dolayı ölüme bağlı bir tasarrufla mirastan ıskat edilenlere de aylık bağlanmaz.

EK GÖSTERGE İLE İKRAMİYE FARKI ALAMAZSINIZ

Soru: 2022 yılı içinde 65 yaşını doldurması nedeni ile resen emekli olan öğretmen 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek olan 3600 ek gösterge ile ikramiye farkını alır mı? Muzaffer G.

Cevap: 3600 ek gösterge sizin gibi emekli olanların ikramiyelerini etkilemeyecek. Emekli olmuş ve ikramiyesini almış memurlar yeni düzenleme yapıldığında ikramiye farkı almayacak ama emekli maaşlarını artıracak.

EMEKLİLİĞİNİZİ ERTELEMEYİN

Soru: Ekim ayı itibarıyla SSK’dan emeklilik hakkını kazanmış olacağım. 1969 doğumlu, 1992 sigorta girişli prim günüm 8300 gündür. Türkiye’nin 2022 yılı büyüme oranı ortalama yüzde 7 ve enflasyon oranı yüzde 80 gibi olursa emeklilik için 2023 Ocak ayını mı beklemek yoksa ekim ayında emekli olmak mı mantıklıdır? Ali K.

Cevap: 2000 yılı öncesi sigorta girişi olanların gösterge rakamı için çalışanın yıllık ortalama kazancı hesaplanıyor, aylık bağlama oranının yüzde 60’ı, katsayı için de 12000 alınıyor ve emekli maaşı belirleniyor. Bu maaş da geçmiş enflasyon oranında artırılıyor. Enflasyon artışında da ocak-haziran ve temmuz-aralık dönemlerindeki 6 aylık enflasyon etkili oluyor. Ekim ayında emekli olursanız bu yılın ocak-haziran enflasyon oranı maaşınıza yansır. Seneye bırakırsanız temmuz-aralık enflasyonu maaşınıza yansır. Enflasyonun da yüksek olması, yararlanılacak maaş zammının yüksek olmasını sağlayacak. Ancak şartları yerine getirdiğinizde emekli olmanızda fayda var.

İZİN HAKKINIZ BİR YIL SONRA BAŞLAR

Soru: 15 yıldır sigortalı olarak çalışıyordum, anlaşarak işimden ayrıldım. Yeni bir sigortalı işe başladım. Yıllık izin hakkım kaç gündür? Pınar B.

Cevap: İşyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. İşçiler için; hizmet süresi 1-5 yıl arası 5 yıl dahil 14 gün, 5-15 yıl 20 gün, 15 yıl ve üzeri için 26 gün izin hakkınız bulunuyor.

EYT, BES’E ENGEL DEĞİL

Soru: Gündemde olan EYT kararı 2023 yılbaşında netleştiğinde belirlenen şartlar BES içinde geçerli olacak mı? EYT’de yaş bekleme zorunluğu ortaya çıkarsa BES’de de bu uygulanacak mı?
Dr. Oğuz D.

Cevap: Emeklilikte yaşa takılma ile Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) birbiri ile ilişkisi bulunmuyor. İster gönülle BES olsun ister çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edildiği otomatik BES olsun her ikisinde de sisteme giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl sistemde kalınması ve 56 yaşın doldurulması halinde BES’ten emekli olunuyor ve devlet katkısının tamamı da hak ediliyor. 10 yıl sistemde kalıp da 56 yaşı doldurulmadan sistemden çıkılırsa da devlet katkısının yüzde 60’ı hak ediliyor.