Depremde 20 bin bina yıkılacak hasar 7 milyar euroyu bulacak

Deprem uzmanları, o televizyon senin bu televizyon benim dolaşıp; açıklamalar yapıyor ama hepsi de farklı şeyler söylüyor. Sorular ise hep aynı... Bu deprem, büyük depremin habercisi mi? Beklenen İstanbul depremini tetikler mi? İstanbul’da deprem olacak mı?

Aklı başında biri de çıkıp, “Büyük depremler olacak, oluyor da. İstanbul’da da olacak. Bunu tartışmayı bırakıp, artık deprem sonrası olacaklara hazırmıyızı konuşsak” demiyor. Niye? Çünkü, komplo teorileri ve felaket senaryoları daha çok ilgi çekiyor da ondan.

Dikkat ettim de özellikle 2012’nin sonlarına doğru işin uzmanları doğal afetler konusunda yine niyet çekmeye başladılar. 2013 doğal afetlerin yılı olacakmış...

Belli bölgelerde depremler yaşanacakmış... Hatta, hangi illerde deprem olacağının listesini bile telaffuz ediyorlar. İşin ilginci, ortaya koydukları liste, neredeyse Türkiye’nin dörtte üçünü oluşturuyor. Senenin daha başında Ege’de deprem oldu ya... Şimdi de, ‘ben söylemiştim’ diyecekler...

İşin aslını isterseniz, bir süredir deprem konusunda yazmak istiyordum ama gündemdeki konular yüzünden fırsat bulamadım. Yazmak istiyordum çünkü, 2012’nin son haftasında Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Erdik ile yaptığım sohbeti paylaşmak istiyordum. Kısmet bugüneymiş...

400 BİN BİNA HASAR GÖRECEK

Öncelikle şunu belirteyim... Artık klişeleşen ve bana da anlamsı gelen ‘deprem olacak mı?’ sorusunu Mustafa Erdik’e sormadım... Ama son dönemde ortaya atılan tezleri yorumlamasını istedim...

Mustafa Erdik, son 200 yıllık istatistiklere bakıldığında Türkiye’de ortalama her 10 yılda bir Kocaeli depremi büyüklüğünde; her bir-iki yılda bir de Simav ve Elazığ depremleri büyüklüğünde deprem olabileceğini söylüyor. İstanbul içinse, “Piyango bileti almak gibi... Çıkmama ihtimali kadar çıkma ihtimali de var” diyor.

Gelelim asıl konuya... İstanbul depreminin yaratacağı sonuçlara... Daha doğrusu merak ettiğim, İstanbul’da büyük bir depremin maddi ne gibi kayıplara yol açacağı ve bu konuda güvenilir bir araştırmanın olup olmadığı.

Mustafa Erdik, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yaptırdığı, sürekli de güncellediği çalışmadan bahsediyor ve bunun da en güvenilir çalışma olduğunu belirtiyor.

Buna göre de beklenen büyük İstanbul depreminde, 20 bin bina tamamen yıkılacak... 50 bin bina, ağır hasar alacak... 150 bin bina, orta hasar görecek... Az hasarlı bina sayısı da 400 bin olacak.

YAPISAL HASAR MALİYETİ BELLİ

Mustafa Erdik, gerek sigorta şirketlerinin gerekse de bilim insanlarının İstanbul depreminin maliyetini hesapladıklarına da değiniyor ve “Sadece binalarda meydana gelecek yapısal hasarın maliyeti ortalama 7 milyar Euro civarında. Risk analizi yapılmış, ortaya bu sonuç çıkmış. Üzerine konutlardaki eşyaları ve yapısal olmayan hasarları da koyarsanız maliyet iki katına çıkıyor. Bir de iş kaybını eklerseniz çok daha büyüyor” diyor.

Mustafa Erdik, bu noktada zorunlu deprem sigortasını gündeme getiriyor ve İstanbul’daki konutların yüzde 40’a yakının DASK poliçesi bulunduğunu söylüyor.

Erdik’e göre, depremde meydana gelecek hasarın ödenmesinde DASK açısından hiç bir sorun yaşanmayacak.

Ancak Mustafa Erdik, ilginç de bir tespitte bulunuyor: “Böyle bir deprem olmasını elbette istemeyiz ama hazırlıklı olmalıyız. Büyük depremde gündeme, bizim parametrik sigorta dediğimiz sigorta geliyor. Bu da; İstanbul’un değişik yerlerinde deprem kayıt cihazlarımız var ve bunlardan aldığımız verilere göre hasar olsun olmasın, o civardaki poliçelere yapılacak ödeme şeklidir. Çünkü, beklenti 400 bin hasar talebidir ve işleme konması kolay değildir.”

Mustafa Erdik ile sohbetimiz özetle böyle. Demek ki, neymiş... İstanbul’da büyük bir deprem olacak ama ne zaman, belli değil... Olduğunda da yaratacağı hasarın boyutu bile çıkartılmış. Bundan sonra konuşulması gereken ise, depreme nasıl ve ne şekilde hazırlanacağımız.