Borcunu yapılandıran sağlık hizmeti alacak

ÖNÜMÜZDEKİ günlerde Meclis’ten çıkacak olan borçların yapılandırılmasıyla ilgili kanun teklifi ile hem genel sağlık sigortası borçları yeniden yapılandırılıyor hem de prim borcu olanlara yeni imkânlar getiriliyor. Okuyuculardan da çokça soru alıyorum. Kimileri, ‘bizi de ilgilendiriyor mu?’ diye soruyor, kimileri ‘borçlar affedilecek mi?’ diye merak ediyor. Hepsine değineyim.

Önce, genel sağlık sigortasında durum nedir, kısaca anlatayım. İster işçi statüsünde, ister memur, isterse de kendi adına Bağ-Kur’lu olarak çalışanlar, yani Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bağlı olup, prim ödeyenler ile emekliler ve bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler otomatik olarak genel sağlık sigortasının kapsamındalar ve devletin sunduğu sağlık hizmetlerinden yararlanıyorlar. Bir de sosyal güvenlik şemsiyesi altında olmayanlar var. Bu kesim ise ya kendi primini ödeyerek genel sağlık sigortalısı oluyor ya da prim ödeyecek durumu yoksa, devlet bu kişilerin primlerini karşılıyor.

SİSTEM İÇİNDE OLMALI

Son rakamlara göre de SGK kapsamında olmayan 9.8 milyondan fazla kişi genel sağlık sigortası kapsamında. Bunların 7.6 milyonunun primini devlet karşılıyor, 2.1 milyon kişi ise primini kendi ödüyor. Genel sağlık sigortası zorunlu bir sistem ve nüfusun tamamının bu sistem içine girmesi gerekiyor. Ancak, geçmişte genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da primlerini ödemeyen ya da sisteme hiç girmeyen ciddi bir kesim var ve bu kesim sağlık hizmetinden yararlanamıyor.

BORCUN ÇOĞU SİLİNECEK

İşte, yeni kanun ile bu kesime geçmiş borçlarını yapılandırma fırsatı getiriliyor. Bu bir af mı? Değil ama affa yakın yapılandırma diyebiliriz. Buna göre, 2021’in nisan ayı da dahil öncesi genel sağlık sigortası prim borcu olanlar bu borçlarını yapılandırabilecekler. Yapılandırmadan yararlanıp da prim borçlarının tamamını 31 Aralık 2021 tarihine kadar ödeyenlerin borca ilişkin gecikme faizi ve cezaların tamamı silinecek.

Örnekle anlatayım. Yapılandırmaya başvurdunuz ve 9 bin lira prim borcu çıkartıldı. Bunun da 5 bin lirası asıl prim borcunuz, kalan 4 bin lira da gecikme faizi ve cezası. Yıl sonuna kadar borcunuzu öderseniz, sadece 5 bin lira ödeyeceksiniz, 4 bin lirası silinecek. Yok, peşin ödeyemem diyorsanız da taksitle ödeme seçeneğini seçebilirsiniz. O zaman da taksit sayısına göre belirli bir katsayı uygulanacak.

PRİMLERİ DEVLET ÖDEYECEK

Gelelim, gelir testi konusuna. Genel sağlık sigortası için bugüne kadar gelir testine hiç başvurmamış olanlar 2021’in kasım ayına kadar gelir testine başvurabilecek. Başvuranların prim borçları ilk kez genel sağlık sigortalısı oldukları tarihten başlayacak. Gelir testinin sonucuna göre hane içindeki kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinden az olanların yani, 1.192 liranın altında olanların borçları silinecek ve bu kişilerin sağlık primlerini devlet karşılayacak.

Gelir testine girip de gelirleri 1.192 liranın üzerinde olanlar veya gelir testine girmek istemeyenler ise primlerini kendileri ödeyecek. Aylık 107 lira, yıllık da 1.284 lira ödeyerek, genel sağlık sigortalısı olunacak ve devletin sunduğu sağlık hizmetlerinden yararlanılacak.

Peki, borcunu yapılandıranlar sağlık hizmeti alabilecek mi? Yapılandıranlar, bu borcun haricinde 60 günden fazla prim borcu olmaması ya da bu borçlarını geçmişteki kanunlara göre taksitlendirmiş olanlar borç yapılandırmanın ilk taksitini ödemeleri halinde genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlayacaklar.