Bireysel emeklilikte yüksek getiri elde edilir mi?

Okuyuculardan her gün onlarca böyle elektronik posta alıyorum. Kimi şikayet ediyor, kimi ne yapması gerektiğini soruyor… Kimileri ise, “Bireysel emekliliği savunuyorsun ama doğru dürüst getiri elde edemiyoruz” diyerek, beni eleştiriyor.
Demek ki, yıllardır, özellikle de sene başından bu yana birçok defalar yazmama rağmen, bu sistemi iyi anlatamamışım. Yeniden ve daha açık bir şekilde anlatayım.
Tekrar ediyorum... Bu bir emeklilik sistemi midir yoksa tasarruf enstrümanı mıdır; bunu ayrıca tartışırız. Ama hem gelecek hem de tasarruf adına bugün için tek ve en iyi sistem, bireysel emeklilik.
Gelelim, getiriler konusuna. Uzun uzun anlatmayacağım, sadece basit bir örnek vereceğim. Geçmiş yılları bir kenara bırakıyorum... 1 Ocak 2013’ten itibaren yani, devlet katkılı sistem başladığından bu yanayı baz alacağım.

500 LİRAYA 125 LİRA?

Diyelim ki, 1 Ocak’ta sisteme girdiniz ve her ay da 500 lira yatırıyorsunuz. Ekim sonu itibariyle, yani 10 ayın sonunda, kendi ödediğiniz katkı paylarının biriktiği hesabın toplamı, 5 bin lira oldu. Devletin sizin adınıza yatırdığı yüzde 25’lik katkının biriktiği hesaptaki paranız da bin 250 lira... Demek ki, 10 ay sonunda sistemdeki birikiminiz 6 bin 250 lira oldu.
Diyelim ki, sisteme girdiğinizde riski düşük, getirisi az hazine bonosu ve devlet tahvili ağırlıklı fonlardan oluşan bir plan seçtiniz... Ortalama getirinin de yıllık yüzde 9 olduğunu varsayalım...
Sizin yatırdıklarınız, devletin sizin adınıza ödediği katkı ve seçtiğiniz emeklilik fonlarının getirisi ile birlikte; 10 ayında sonunda, sistemdeki toplam birikiminiz 6 bin 700 liranın biraz üzerinde oluyor. Tabi bunlar üç aşağı beş yukarı rakamlar.
Yine aynı hesap üzerinden sene sonuna gelindiğinde ise sizin yatırdıklarınız, devletin katkısı ve fonların getirisi ile birlikte; bireysel emeklilik sistemindeki toplam birikiminiz 8 bin liranın biraz üzerinde olacak.
Kesintiler mi? Onu da söyleyeyim... Yönetim gideri kesintisi yıllık en fazla yüzde 2, seçtiğiniz fonun işletim gideri için yapılacak kesinti ise yine yıllık yüzde 1.09...
Basit bir hesapla, yılsonunda sizden yapılacak kesintilerin toplamı en fazla 200 lira olacak. Kesintileri de düştüğünüzde, birikiminizin tutarı 7 bin 800 lira oluyor, yılsonunda.

RİSKE GÖRE GETİRİ DE AZ OLACAK

Şimdi soruyorum...
Bugün, yıllık 5 bin lira yatırdığınızda hangi yatarım enstrümanından sene sonunda yüzde 56’ya yakın getiri elde edersiniz? Ya da bu devirde; ay ay yatırdığınız, yıllık 5 bin liranızı hangi yatırım enstrümanı yılsonunda yaklaşık 7 bin 800 liraya çıkartır? Ben bilmiyorum... Bilen varsa, bana da anlatsın.
Diyeceksiniz ki, ‘sen bu seneden bahsediyorsun, geçen senelerde sisteme girenlerin durumundan sözetmiyorsun’. Kısaca ona da değineyim...
2012’de hisse senedi ağırlıklı fonları seçen bireysel emeklilik katılımcıları yüzde 40 getiri... Demin bahsettiğimiz faiz, devlet tahvili gibi az riskli emeklilik planlarını seçenler ise birikimlerine yüzde 15 getiri elde ettiler.
Son 10 yıldır bu sistemde olup da hisse ağırlıklı yatırım yapanlar yüzde 435 kazandılar. Yani, risk alan katılımcılar yıllık ortalama yüzde 40’ın üzerinde birikimlerine getiri sağladılar.
Yeri gelmişken şunu da belirteyim...Önceki yazılarımda da yazdım, yine tekrarlayayım...
Bugünkü ortamda eğer bireysel emeklilik birikimlerinize yüksek getiriler elde etmek istiyorsanız, riski de göze alacaksınız. Yani, hisse senedi ağırlıklı yatırım planlarını seçeceksiniz. “Ama efendim, evvelki sene hisse senedi kaybettirdi.”
Geçen sene de kazandırdı; ne olacak şimdi... Bir-iki seneye değil, 5-10 seneye bakacaksın. Son 10 senenin rakamları ortada.
Ama yok... Risk almak istemiyorum, repo-faiz, devlet tahvili benim için yeterli diyorsan; o zaman da aza razı olacaksın, ‘emeklilik şirketleri az getiri sağlıyor’ diye eleştirmeyeceksin.
Umarım, bu sefer bireysel emeklilik sisteminde getiri konusunda tam anlamıyla anlatabildim.