5.4 milyon çalışana iyi haber

Soru şu; işverenleri tarafından, bireysel emeklilik sistemine dahil edilen 5.4 milyon çalışanın tasarrufları 2019’da arttı mı, arttıysa da ne kadar arttı? Bir süredir, otomatik katılım sistemi aracılığı ile BES’e giren ve çıkmayıp, sistemde kalan okuyuculardan bu yönden sorular alıyorum. Getiri konusuna değineceğim ama önce kısa bir bilgi vereyim.

2017’nin başında, 45 yaş altı tüm çalışanların, işverenleri tarafından BES’e alınmasını sağlayan otomatik katılım uygulaması başladı. Bu kapsamda da çalışanların maaşlarından her ay belirli bir miktar kesilerek, emeklilik şirketi aracılığı ile emeklilik fonlarına yatırılıyor, devlet de çalışanın her ay yatırdığına yüzde 25 katkı yapıyor. Uygulamanın üzerinden

3 yıl geçti. Bu süre içinde 17 milyondan fazla çalışan, işverenleri tarafından sisteme dahil edildi; bunun 11.7 milyonu sistemden çıktı, 5.4 milyon çalışan ise sistemde kaldı ve tasarruf ediyor.

FAİZSİZ FONU TERCİH ETTİLER

Bugüne geldiğimizde 5.4 milyon kişi sistemde bulunuyor ve bu çalışanların fon toplamı 8.7 milyar liranın biraz üzerinde. Bunun da 5.5 milyar lirası faizsiz, 3.1 milyar lirası da faizli fonlardan oluşuyor. Çalışanların BES’e ödedikleri aylık katkı payı ortalaması ise 108 liralar civarında. Kaldı ki, bugün asgari ücretli bir çalışanın maaşında BES için her ay 88.29 lira kesiliyor. Çalışanların maaşlarından BES için yapılan kesintiler hangi fonlarda değerlendiriliyor; kısaca buna da değineyim. Otomatik BES’te çalışanlara faizli ve faizsiz fon seçenekleri sunuluyor. Sisteme ilk girildiği andan 2 ay içinde çalışanların birikimleri ‘başlangıç fonu’na aktarılıyor. Başlangıç fonu ağırlıklı TL mevduatı veya katılma hesaplarından oluşuyor. İki ayın sonunda çalışan isterse ‘standart fon’lara ya da diğer fonlara geçebiliyor. Tercih etmezse de birikimleri başlangıç fonunda değerlenmeye devam ediyor. Standart fonlarda da birikimler borçlanma araçlarında, kira sertifikalarında, mevduatta, katılma hesaplarında değerlendiriliyor, içinde biraz da hisse senedi, kıymetli maden fonlarını da barındırıyor.

BİRİKİMLER YÜZDE 22.60 ARTTI

2019’da, otomatik katılım fonları toplamda yüzde 22.60 getiri sağladı. Faizli fonların getirisi yüzde 22.32 olurken, faizsiz fonların getirisi de yüzde 22.77 oldu. Bir de fon bazında bakalım. Başlangıç fonlarının getirisi yüzde 19.95, değişken fonların getirisi yüzde 31, standart fonların getirisi de yüzde 22.88 oldu. Peki, bu getiriler ne anlam ifade ediyor. Örnek vereyim: 2019’un başında bin lirası olan bir çalışanın sene sonunda o bin lirası, yüzde 22.60 getiri ile 1.226 lira oldu. Birileri diyecek ki, ‘ama 2019’da enflasyon da vardı’. Doğru, 2019 enflasyonu yüzde 11.84 olarak gerçekleşti. Enflasyonu düş; demek ki, fonlar enflasyonun 10.76 puan üzerinde getiri sağlamış. Yine birileri diyecek ki, ‘mevduat faizine yatırsam daha iyi olmaz mıydı?’. 2019’de mevduat faizi yüzde 19.45’di. Emeklilik fonları, faizin de 3.15 puan üzerinde getiri sağlamış. Bu hesapta, daha yüzde 25’lik devlet katkısı yok. Yüzde 22.60’lık getirinin üzerine yüzde 25 devlet katkısını da koyun, paçalda yüzde 47.6 gibi bir getiriden bahsediyoruz ki; açıkça söyleyeyim, böyle bir rekor getiri dünyanın hiçbir yerinde ve hiçbir yatırım enstrümanında yok.

FONLARIN GETİRİSİ, ENFLASYON, FAİZ İLE MUKAYESESİ (%)

ASGARİ ÜCRETLİNİN BES’TEKİ İKİ YILLIK BİRİKİM HESABI (TL)*

- 2018 Aylık Maaştan Kesilip BES’e Yatırılan: 60.88
- 2018 Yıllık Maaştan Kesilip BES’e Yatırılan: 730.56
- 2018 Yıl Sonunda % 25 Devlet Katkısı: 182.64
- 2018 Yıl Sonunda Devlet Katkısı Dahil Toplam Birikim: 913.2
- 2018 Yıl Sonunda Emeklilik Fonunun Getirisi (Yüzde 14.88): 135.88
- 2018 Sonu Toplam Birikim: 1.049.08
- 2019 Aylık Maaştan Kesilip BES’e Yatırılan Tutar: 76.74
- 2019 Yıllık Maaştan Kesilip BES’e Yatırılan Tutar: 920.88
- 2019 Yıl Sonunda % 25 Devlet Katkısı: 230.22
- 2019 Yıl Sonunda Devlet Katkısı Dahil Toplam Birikim: 1.151.1
- 2018 ve 2019 Toplam Birikim: 2.208.18
- İki Senelik Toplam Birikim Üzerinden Fon Getirisi (Yüzde 22.60): 2.707.22

*Yatırılan tutar (katkı payı) asgari ücretli çalışanın maaşından kesilen yüzde 3’lük tutardır. Tabloda devlet katkısının fon getirisi hesaba katılmamıştır. Tabloya göre asgari ücretlinin maaşından iki yılda 1.650.88 lira kesilmiş, iki yılın sonunda çalışanın BES’teki toplam birikimi 2.707.22 lira olmuştur.

YANLIŞ KARAR ALAN YÖNETİCİYE SİGORTA

Anadolu Sigorta, ‘Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yöneticilerin Sorumluluk Sigortası’ ürünü ile yöneticilerin görevlerini yerine getirirken yapabilecekleri hata veya ihmaller sebebi ile oluşan sorumluluk zararlarını çok uygun primlerle teminat altına alıyor. Zarara uğrayan tarafların yöneticilere yönelttiği tazminat talepleri ve bu taleplere karşı yapılacak savunmaya ilişkin hukuki masraflar da yine ürün kapsamında karşılanıyor. Resmi kurumlar tarafından yöneticilere kesilen idari para cezaları ile çalışanların yöneticilere yöneltebilecekleri hatalı istihdam uygulamalarından kaynaklanan taleplere ilişkin sorumluluklar da poliçe kapsamına alınabiliyor. Yeni ürünle ilgili bilgi veren Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Levent Sönmez, “Şirketlerin yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri büyük riskler üstleniyor. Hatalı yönetsel kararlar doğrudan şirketlerin kar kaybına yol açabiliyor, daha da önemlisi özellikle halka açık şirketlerde geri dönüşü çok zor olan itibar kaybı ile karşı karşıya kalınabiliyor. Yeni ürünümüz özellikle küçük ve orta ölçekli şirketlere çok uygun primlerle önemli bir güvence sağlıyor” dedi.