10 soruda ev hizmetinde çalıştırılanların durumu

Kimilerinde ise bu süre haftalık, kimilerinde ise günlük. Tabi bir de yatılı çalıştırılanlar var. Ve bu çalışanların da sosyal hakları var. Daha doğrusu, geçen yılın Nisan ayında bir düzenleme ile ev hizmetlerinde çalışanların, çalıştırılanlar tarafından prim ödenerek, sigortalı yapılması zorunlu hale getirildi. Ve o günden bu yana da gerek çalışanlar gerekse de çalıştıranlar uygulama hakkında kesin bilgiye sahip değil. Nitekim okuyuculardan gelen sorular da bunu ortaya koyuyor.
Önce ev hizmetlerinden kasıt ne, kısaca ona değineyim, sonra bu konuda merak edilenleri soru-cevap şeklinde açıklayayım. Yeri gelmişken hemen belirteyim, ‘ev hizmetlileri’ tabiri bana ait değil, yayınlanan tebliğin adı, ‘ev hizmetlerinde sigortalı çalıştırılması’.

Özetle; ev içinde yaşayanlar tarafından yapılacak temizlik, ütü, yemek, çamaşır, bulaşık, alışveriş, bahçe işleri, çocuk ve yaşlı bakımının ev halkı dışındaki kişiler tarafından yapılması ev hizmeti sayılıyor. Kişinin kendi evinde ya da hastanede başkasının çocuk ve yaşlısına bakımı da ev hizmeti sayılıyor.

NE KADAR PRİM ÖDENECEK?
1- Ev hizmetinde çalışanları kimler sigorta yaptıracak?
Evinde hizmetli çalıştıran gerçek kişiler yaptıracak, yani işveren şirket olmayacak.

2- Evde çalışma süresine göre farklılık var mı?
Bir ay içinde 10 günden az ya da 10 günden fazla çalışma süresine göre işlem yapılacak. Çalışan, ev hizmeti 10 günden az çalışıyorsa iş kazası ve meslek hastalığına göre sigortalanacak ve primleri çalıştıran kişi tarafından ödenecek. 10 gün ve üzeri çalışma durumunda ise primler yine çalıştıran tarafından kolay işverenlik uygulaması kapsamında ödenecek.

3- Ne kadar prim ödenecek?
Eğer kişi bir ayda 10 günden az çalışıyorsa, her bir gün için, asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2’si kadar iş kazası ve meslek hastalığı primi ödenecek ki, 2016 için bu rakam 1 lira 98 kuruş. Yani, ay içinde evinize 4 kere çalışan alıyorsanız, yaklaşık aylık 8 liraya yakın prim ödeyeceksiniz.

4- Aynı kişi aylık 10 günden az ama her ay çalışıyorsa durum değişir mi?
Doldurulacak formdaki ‘çalışma devamlı’ kısmının işaretlenmesi gerekiyor.

5- 10 günden az çalışanlar sağlık sigortasından da yararlanabilirler mi?
Yararlanabilirler. Bunun için genel sağlık sigortası primi takip eden ayın sonunda ödenecek. 2016 yılı için bu rakam da 30 gün için 535 lira.

6- Çalışan ev işinde 10 günden fazla çalışıyorsa ne olacak?
İşveren, çalışanın işe geriş tarihi, kişiye ödenecek ücret, ayda kaç gün çalışacağı, çalışma nedeni gibi detayların yer aldığı ‘ev hizmetlerinden 10 günden fazla çalıştırılacaklara ilişkin bildirge’yi dolduracak.

7- 10 günden fazla çalışanlar için ne kadar prim ödenecek?
Beyan edilen ücretin yüzde 37,5’i prim için ödenecek ve bu primin içinde genel sağlık sigortası primi de olacak.

8- Nereye, nasıl başvurulacak?
İlgili formlar doldurularak Sosyal Güvenlik Kurumu’na müracaat edilecek, primler ise banka aracılığı ile de ödenebilecek.

9- Ev hizmetinde çalışanların eşinden dolayı hakları kaybolacak mı?
Eşinden dolayı sağlık yardımlarından yararlanan ev hizmetlerinde gündelikçi olarak çalışan kadınlar, genel sağlık sigortası primi ödememesi halinde eşinden dolayı sağlık yardımı almaya devam edecek.

10- Ev hizmetinde yabancı uyruklu kişiler çalıştırılabilir mi?
Yabancılara 1 yıl süreyle çalışma izni veriliyor. Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha üzeri çalışma halinde ise yabancıların çalışma iznini de bildirgeye eklemesi gerekiyor.

Çalışma hayatı ile ilgili tüm sorularınızı sigorta@hurriyet.com.tr adresine sorabilirsiniz.