Teknolojiye karşı kitap

Doğum gününe gittiğim için başucu kitabımdan okuyamadım. Özür dilerim öğretmenim." Nehir ödev defterine işte bu notu düşmüştü. Ateş’in doğum günü partisi nedeniyle başucu kitabını okumaya fırsatı olmadı, o da öğretmeninden özür diledi.

Oysa ödev kağıdının altındaki "Başucu kitabımdan bugün .... sayfa okudum" bölümüne bir rakam yazabilir, benim de imzamı atabilirdi. Nehir imzamı rahatlıkla taklit edebiliyor. Geçen yıl tatilde kaldığımız otelin barından benim imzamı taklit ederek frozen almıştı. Yani tecrübeyle sabittir. Ama bunların hiçbirine tevessül etmemiş. Başucu kitabı okuma sorumluluğunun farkında olarak öğretmeninden özür dilemiş.

Başucu kitabı okuma uygulaması çocuklara kitap okuma alışkanlığını küçük yaşta kazandırmak için yapılıyor. Aile bu uygulamayı denetlesin diye mutlaka her gün imzasıyla okunan sayfa sayısına onay veriyor.

Kendi adıma bu uygulamadan memnunum. Nehir’e olumlu etkisi oldu. Ama Nehir’i odasına gönderip sessiz sedasız okumasına müsaade etmiyorum. Kızım yüksek sesle okuyor, ben dinliyorum. Bazen mutfakta işim olduğunda Nehir sesini yükseltip bana duyurmaya çalışıyor. Kardeşimle öğrencilik yıllarımızda aynısını yapardık. Elimizde kitap, annemizi o odadan bu odaya takip ederdik. Çocuklara model olmak çok önemli. Siz kitabı elinize almayan bir ebeveynseniz, çocuğunuza zorla kitap okutturamazsınız. Görecek, benimseyecek ki yapacak...

Geçenlerde elime çok güzel kitaplar geçti. Nehir de bayıldı. Hatta bir akşam üç kitabı birden okudu. Kendi yaşına uygun, dikkat çekici resimlerle süslenmiş, mesaj veren kitaplardı. Her kitaptan sonra kitabın hikayesini benimle paylaştı.

Kızımın ilgisini çeken bu kitaplar Redhouse Kidz markasıyla yayınlanıyor. Kitaplar Türkçe, İngilizce ve çift dilli olarak basılmış. Ayrıca birkaçı da İspanyol Kültür Bakanlığı’ndan ödüllü. İlginç olansa her kitabın üzerinde "Çocuklara kitabı sevdirmenin yollarının" anlatıldığı bantlar var.

Bu bilgi notlarını Davranış Bilimleri Enstitüsü’nün Çocuk ve Genç Danışmanlık Merkezi psikologları hazırlamış. Psikologlar "Hepimiz çocukların kitap okumasını istiyoruz. Kıpır kıpır teknoloji ile erken yaşta tanışan çocuklarımıza hareketsiz duran kitapları sevdirmek eskisi kadar kolay değil. Ama biz yine de kitabı çocuklara sevdirmek ve seçim konusunda bilinçli davranmak isteyen anne-babalara ipucu vererek yardımcı olmak istiyoruz" diyorlar.

Öneriler arasında bir şey dikkatimi çekti. Çoğumuz genellikle iyilerin olduğu kitapları seçeriz. Uzmanlara göre "iyi"yi göstermenin yanı sıra "kötü"den de kaçınmayan, toplumun "iyi"lerinin aşırı derecede vurgulanmadığı, öğretici, ders verici olma dozunun kaçırılmadığı hikayelerle çocuğa kendi doğrularını seçme hakkı tanınmış oluyor.

Bir kitap kurdu yaratmak istiyorsanız, uzmanlara ve seçimlerde dikkat edeceğiniz noktalara kulak vermenizi öneririm.

YAŞ GRUPLARINA GÖRE KİTAP SEÇİMİ

0-3 yaş çocuğuna

Tanıdık nesnelerin olduğu

Parlak renkli, bol resimli

Kısa ama ahenkli cümlelerden oluşan

Az kelimeli ve bunlara ait resimleri olan

Kaliteli malzemeden yapılmış, yıpranmayacak

Ellerinin boyutuna uygun kitaplar seçebilirsiniz.

3-5 yaş çocuğuna

Masallar, bildik hikayeler içeren

Tanıdık durumların anlatıldığı, hayata dair

Çocuğun sınıflandıracağı nesneleri içeren

İyi resmedilmiş

Hayal gücünü harekete geçiren

Ayrıntılı resimleri olan kitapları seçebilirsiniz.

5-8 yaş çocuğuna

Güçlü hikayeleri ve güçlü karakterleri olan

Sadece iyi-doğru değil, kötü-yanlış karakterleri de içeren

İçinde yabancı ve bilinmedik kelimeler olmayan

Gerçek hikayelerden alıntılar içeren

Ayrıntılı resimleri olan

Fazla uzun olmayan ve küçük yazılarla yazılmamış

İlgi alanına giren konuları içeren kitaplar seçebilirsiniz.

8-12 yaş çocuğuna

Çocuğun karakterine uygun

Sadece mesaj kaygısı taşımayan, çocuğu düşündüren

Kendisinin seçeceği kitaplar alabilirsiniz.