Gürültülüdür, sakardır, ketumdur, saldırgandır, dağınıktır, romantik aşkla ilgilidir. Anne-babalar bu dönemde çocuklarından yaka silkerler. Ben ise Nehir’in ergenlik dönemini düşündükçe soğuk soğuk terliyorum.
Nehir’i yakından tanıyanlar "Bu yaşta böyleyse, 15 yaşındaki hali nasıl olur tahmin bile edemiyorum" diyerek beni kábuslara sürüklüyorlar. Ergenlik döneminde çocukları olanların yakınmaları ise korkularımın üstüne tuz biber ekiyor.
Gerçekten Nehir’in ergenlik döneminden tırsıyorum. Göğüsleri büyüyecek, adet görmeye başlayacak, her şey dağınık kalsın isteyecek, içine veya odasına kapanacak, ev dışında daha fazla zaman geçirmenin yollarını arayacak, arkadaşlarının düşüncelerini bizim düşüncelerimizin önüne geçirecek, romantik aşkların peşinde koşarken derslerini asacak. En küçük tartışmamızda sorunlarının yanında isyankarlığıyla da mücadele etmek zorunda kalacağım.
Geleceği düşünüp, küçük bir simülasyon yaptığımda bile tüylerim diken diken oluyor. Hayır, baş edemeyeceğimden değil... Nehir cıva gibi bir çocuk. Ele avuca sığmadığı gibi sürprizleri de fazla. Sıradan bir ergenlik yaşasa "Üç-dört yıl sık dişini Nilüfer" der, çekerim. Ama her zamanki acayipliğini ergenlikte de gösterirse ayvayı yedim.
Annem ne benim ne de kardeşimin ergenlik döneminde hiç şikayetçi olmadı. Ama her ikimiz de isyanları oynamıştık. İkimiz de okullarımızı değiştirmek istedik. Annem bu taleple karşısına çıktığımızda bizi ne karşısına aldı ne de yanımızda oldu. Olayı hiç dramatikleştirmedi. Sadece içinde bulunduğumuz durumu somut olarak açıkladı. Ne mi yaptık? Tıpış tıpış okullarımıza devam ettik.
Bizim gibi ergenler
Benim ergenliğim de sivriliklerle doluydu. İsyankarlığımı birinci sıraya koyarım. Ama dünün ergeni, bugünün annesi olarak şunu rahatçalıkla söyleyebilirim; benim gibi bir çocukla rahat bir ergenlik dönemi geçiririm.
Çocuklar büyürken her yaşta farklı sorunlarla mücadele ediyoruz. Doğduğu günden itibaren mamasıydı, gazıydı, beziydi, hastalığıydı, aşılarıydı, psikolojisiydi derken insan yıpranıyor. Ben de zaman zaman yorulduğumu, pilimin azaldığını düşünüyorum. Ama çocuk varken pilin bitmesi tolere edilemez!
Bu köşeyi en güzel şekilde size ulaştıran sayfa sekreteri arkadaşım Belgin’in kızı ergenlik dönemini yaşıyor. Zor bir süreç geçiriyor. Bana "Şimdiden kendini yorma. Enerjini ergenlik dönemine sakla. Asıl ergenlik döneminde enerjiye ihtiyaç duyuluyor. Bebeklik döneminde, ilkokul çağında yaşanan sorunların hiçbir şey olduğunu göreceksin" diyor.
Belgin’in sözleri benim korkularımı tetiklemekten başka işe yaramıyor. İstanbullular’ın korku içinde Marmara depremini beklemeleri gibi yüreğim ağzımda Nehir’in ergenlik dönemini bekliyorum.
Erkeklerde ergenlik özellikleri
l Gürültülüdür, sakardır, ketumdur, saldırgandır
l Dağınıktır, temizliğine yeterince önem vermez
l Boyca ve ağırlıkça kızlara göre daha hızlı gelişir
l Cinsellik ve kızlar hakkında daha fazla konuşur
l Ev dışında daha fazla vakit geçirir
Kızlarda ergenlik özellikleri
l Erkeklere göre daha belirsiz ve silik özellikler taşır
l Yaşça büyük erkeklere ilgi duyar
l Romantik aşkla ilgilidir
l Rol yapar
l Konuşkandır fakat bu iletişim kurmaya yönelik değildir
l Olur olmaz şeylere gülme eğilimindedir
Ailelere öneriler
l Sonradan kabul edebileceğiniz şeylere baştan hayır demeyin.
l Sakin olun, fevri davranışlardan kaçınmaya çalışın.
l Sıkıcı, öğüt veren konuşmalardan kaçının.
l Çocuklarınızın söylediklerini anlamaya çalışın.
l İyi bir dinleyici olun, konuşulanların sır olarak kalacağı konusunda onlara güven verin.
l Bu dönemde çocuklar ne yetişkin ne de çocuktur. Bu durumu göz önünde tutarak onun yetişkin davranışlarını destekleyip, çocukça davranışlarda ise bu çelişkiyi yaşatmadan destek olun.
l Yeteneklerini ve ilgi alanlarını tanımaya çalışan çocuğunuzun ilgilerindeki değişkenlik normaldir. Ona bu değişkenliğinde kendini tanımasına fırsat verin.
l Olumsuz davranışlardan önce olumlu davranışları görmeye çalışarak, iletişimi güçlendirip olumlu davranışları pekiştirin.
l Bu dönemde yaşayacağınız aşırı baskı ve cezalandırmalar çocuğunuzu arkadaş grubuna itecektir. Bu nedenle yapıcı eleştiriler kullanın.
l Problemlerinizi kapı aralığında çözmeye kalkışmayın. Problemleri çözmek için yer ve zaman ayırın. Problemi doğru tanımlayın.
l Çocuklarınızın kendi sorumluluklarını üzerinize almayın. Unutmayın, sorumluluklarını ne kadar önce üstlenirse o derece de sorumlu birey olur.
l Kuralların öğretilmesi ve uygulanmasında tutarlı, açık ve kararlı olun.