Ukrayna savaşı kronikleşmeden

İSTANBUL GÖRÜŞMESİ

TÜRKİYE, yakın ilişkiler içinde olduğu iki ülke arasında sürdürebilir ve kalıcı bir anlaşma sağlanması için elinden geleni yaparken salı günü İstanbul’da yapılan görüşmelerde ilk kez ‘bir ilerleme’ sağlandığını iki taraf da teslim ediyor. Ancak masadaki bu nispeten ılımlı hava, sahaya yansımış değil. Rusya, İstanbul görüşmeleri sonrasında güven arttırıcı önlem olarak başkent Kiev ve Çernihiv’de askeri faaliyetleri radikal bir şekilde azaltacağını açıklamıştı.

YENİDEN KONUMLAMA

ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, önceki günkü brifinginde Kiev çevresindeki Rus askerlerinin yüzde 20’den az bir bölümünün yeniden konumlandırıldığını, bir kısmının kuzeye bir kısmının da Belarus’a çekildiğini ve Ukrayna’da başka yerlere gönderilebileceklerini söyledi. Kirby, Rusya’nın gerilimi düşürme iddiası ciddiyse, askerlerini Belarus’a değil Rusya’ya geri çekmesi gerektiğini de belirtti.

John Kirby, ABD medyasına yaptığı açıklamada ise Savunma Bakanı Lloyd Austin ile Genelkurmay Başkanı Mark Milley’nin Rus mevkidaşlarıyla konuşmaya çalıştıklarını, ancak gerekli yanıtı alamadıklarını kaydetti.

‘İKTİDARDA KALAMAZ’ SÖZÜ

BAŞTA Türkiye olmak üzere Fransa ve diğer Avrupa ülkeleri Ukrayna krizine bir çözüm bulmanın yollarını ararken ABD daha çok Ukrayna’ya yönelik silah desteği, yaptırımların hayata geçirilmesi, Avrupa Birliği’nin enerji açığının karşılanması gibi konulara ağırlık vermişe benziyor.

Ayrıca, ABD Başkanı Joe Biden’ın geçen hafta ziyaret ettiği Polonya’da Rusya lideri Vladimir Putin için sarfettiği ‘Bu adam iktidarda kalamaz’ şeklindeki sözlerinin iki ülke arasındaki güven bunalımını daha da derinleştirdiğini söylemek mümkün.

KİEV’E EĞİT-DONAT

ABD, aslında Kırım’ın Rusya tarafından ilhakından bu yana Ukrayna ordusunu eğitmek için çalışıyor. 2014’ten bu yana en az 27 bin Ukraynalı askere eğitim verildiği, eğit-donat programı için 3 milyar doların harcandığı söyleniyor.

Savaş başladığından bu yana da ABD, Ukrayna askerlerini başta Stinger uçaksavar ve Javelin tanksavar füzeleriyle silahlandırmayı sürdürüyor. Önceki gün Beyaz Saray tarafından Ukrayna için 500 milyon dolarlık ek bütçenin kabul edilmesi bu silah akışının süreceğine işaret ediyor.

ABD’DEN PETROL HAMLESİ

MALUM, Ukrayna krizi ve Rusya’ya getirilen yaptırımlar nedeniyle doğalgaz ve petrol fiyatları rekor seviyeye ulaştı.

Bu nedenle kasım ayındaki ara seçimlere hazırlanan ABD yönetimi fiyatları düşürmek için stratejik petrol rezervlerini devreye almaya hazırlanıyor.

Kasım ayında Temsilciler Meclisi’nin 435 sandalyesi, Senato’nun ise 35 sandalyesi için ara seçimler yapılacak. Biden’ın anketlerde Ukrayna politikasına destek dibe vurmuş durumda. Ukrayna krizini iyi yönetememek, ABD Kongresi’nin iki kanadını da (Senato ve Temsilciler Meclisi) kontrol eden Biden’ın Demokratlarına fatura çıkarabilir.

BARIŞA VAKİT DARALIYOR

AVRUPA ise üç koldan baskı altında. Bir yanda Putin’in ‘Doğalgazı keserim’ tehdidi, öte yandan sayıları 4 milyonu aşan Ukraynalı mülteciler. En ciddi risk ise savaşın genişleme ihtimali. Bir diğer tehlike ise Ukrayna’da savaşın tıpkı Suriye, Yemen ve diğer savaş bölgelerinde olduğu gibi alışıldık bir hal alması.

Ukrayna’nın manşetlerden düşmesi, Ukrayna lideri Volodimir Zelenski’nin çağrılarının artık sıradan gelmesi, Ukraynalıların dramının kanıksanması. İşte tam da bu eşiğe yaklaşıyoruz sanki. Bu nedenle birkaç hafta içinde Ukrayna’da bir çözüm bulunması çok önemli. Aksi halde krizin kronikleşmesi savaşın uzama riskini arttıracaktır.