Türkiye’nin F-16 talebi

ATİNA SİLAHLANIRKEN

YUNANİSTAN, Fransa ile yaptığı 16 adet Rafale savaş uçağı anlaşmasının ardından geçtiğimiz haftalarda da üç fırkateyn alımı için Paris ile anlaştı. İki ülke karşılıklı olarak birbirini savunma taahhüdüne de girdi.

Türkiye’ye karşı caydırıcı bir cephe oluşturma peşinde olan Atina, bir yandan da ABD ile de 1990 tarihli savunma anlaşmasını güncelledi. Biri Dedeağaç’ta olmak üzere Yunanistan, dört askeri tesisinin kullanımını ABD’ye açtı. ABD, Atina’nın F-16 jetlerinin modernizasyonuna olur vermiş, F-35 programına yönelik ilgisini de not etmişti.

YUNAN-ABD YAKINLAŞMASI

CUMHURBAŞKANI Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamalardan Türkiye’nin ABD’nin Yunanistan’da Türkiye sınırı yakınındaki askeri varlığını arttırmasından hoşnut olmadığı anlaşılıyor.

Her ne kadar ABD’nin Dedeağaç Limanı’nı stratejik geçiş noktasına çevirmesi Bulgaristan ve Romanya’ya ulaşımı kolaylaştırıcı ve Rusya’ya karşı caydırıcı unsur olarak yorumlansa da sonuç olarak Türkiye sınırının hemen ötesinde olması açısından dikkat çekici.

Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasındaki ambargonun kalkması akabinde ABD, askeri yardımlarda Türkiye ile Yunanistan arasında güç dengesine özen gösterirken bu yaklaşımın giderek atalete uğradığına tanık oluyoruz.

F-16 İÇİN PAZARLIK

MALUM, “ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası” (CAATSA) çerçevesinde Rusya’dan S-400 füze sistemi aldığı gerekçesiyle Türkiye Savunma Sanayi Başkanlığı’na yaptırım getiren ABD, Türkiye’yi ortağı olduğu 5’inci nesil F-35 savaş uçağı projesinden çıkarmış, uçaklarını da teslim etmemişti.

F-35 projesine 1.4 milyar dolar yatıran Ankara, bu projeye geri dönmek için nabız yoklarken bunun mümkün olmaması halinde Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satılması, mevcut F-16’ların modernizasyonu için pazarlık yürütüyor. 1.4 milyar dolarlık alacağının da yaklaşık 7 milyar dolar olarak hesaplanan F-16 siparişinden düşürülmesini talep ediyor.

TOP ŞİMDİ ABD’DE

CUMHURBAŞKANI Erdoğan, hafta sonu Roma’da G20 zirvesi çerçevesinde görüştüğü ABD Başkanı Joe Biden ile de bu konuyu konuştuğunu ifade etti. Biden yönetimi Türkiye’nin F-16 talebini kabul etmesi halinde anlaşmanın ABD Kongresi’nin iki kanadının da onayından geçmesi gerekiyor.

Nitekim Biden da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aktardığına göre, “Malûm durum 50-50 ama ben elimden geleni yapacağım” diyerek Kongre’yi işaret etmiş. Kongre’de hava ise çok Türkiye’den yana olmadığı gibi F-16 satışının da CAATSA yaptırımlarına gireceğini savunanlar söz konusu.

RUSYA YAKIN TAKİPTE

F-16 işbirliği, Türk-ABD ilişkilerinde bir yakınlaşma ve Ege’de denge politikasına dönüş için bir fırsat yaratacağı gibi Türkiye’nin savaş uçağı konusunda farklı arayışlara girmesinin de önüne geçecektir. Aksi halde, Rusya’dan S-400 aldığı için ABD’nin yaptırım uyguladığı Türkiye, yine Moskova’nın kapısını çalmak durumunda kalabilir.

Rus silah üreticisi konsorsiyumunun başkanı Sergey Çemezov’un dün Batı basınına “14 Kasım’da Dubai Havacılık Fuarı’nda yeni SU-75 uçağımızı tanıtacağız. F-35’lerin dörtte biri fiyatına olacak” diye açıklama yapması da dikkat çekici.

Her halükârda, ABD’nin Türkiye’nin F-16 talebine yönelik yaklaşımının ne olacağı ilişkilerin seyri açısından önemli bir sınama olarak öne çıkıyor.