Türkiye’nin arabuluculuğu

Uluslararası basından her gün iklim felaketlerine dair haberler yağıyor.

Tablo hiç de iç açıcı değil.

KURAKLIK FENA VURDU

- Avrupa Orman Yangını Enformasyon Sistemi’ne göre, bu yıl yaşlı kıtada yaklaşık 650 bin hektar ormanlık alan yandı. Bu 2006 ile 2021 yılları arasındaki ortalamanın neredeyse iki misline denk geliyor.

- Avrupa’nın hayat damarları olan nehirler kuruma noktasına geldi. İtalya’nın Po Nehri kurudu.

- Almanya’da kömür, tahıl, metal gibi emtianın taşınmasında kilit önemde olan Ren Nehri’ndeki su yüksekliği kritik seviyesinin altına indi.

- Dünyanın en sulak ülkelerinden olan Norveç bile alarm veriyor. Enerjinin yüzde 90’ını hidroelektrik santrallarından karşılayan ve komşu ülkelere elektrik satan Norveç’te barajlardaki sular kritik seviyelerde.

- Kuraklıkla boğuşan bir diğer ülke İngiltere. Çevre Ajansı, 9 bölgede kuraklık ilan etti.

- Dün Rusya’nın başkenti Moskova da civar bölgelerdeki orman yangınları nedeniyle duman bulutunun altında kaldı.

TAM KISIR DÖNGÜ

- Avrupa’da birçok ülke bu yaz şu döngüyü deneyimledi: Önce aşırı sıcaklar geldi, orman yangınları tetiklendi, onu aşırı ve sel felaketine neden olan yağışlar izledi.

- Anormal hava şartları tarımsal üretimi de vurup geçiyor. Bu da daha fazla enflasyon anlamına gelecektir.

- Dünya adeta bir kısır döngünün içine hapsolmuş durumda. Hava sıcaklığı artışını sınırlandırmak için alınması gereken acil önlemlerden geri dönüş yaşanıyor.

- Ukrayna krizi nedeniyle Rusya’nın doğalgaz sevkıyatını yüzde 20 seviyesine düşürdüğü için Almanya, kömür santrallarına ağırlık vermeye hazırlanırken yıl sonunda kapatılması planlanan son üç nükleer santralın da ömrü uzatılacak gibi.

- Kömüre dönüş, küresel ısınmaya neden olan sera gazları salınımının daha da arttıracaktır.

ODUNA RAĞBET ARTTI

- Bloomberg News’a göre, Almanya’da Google’da ‘odun’ kelimesiyle arama yapanların sayısı artmış. Ukrayna’da savaş ve enerji konusundaki belirsizlik nedeniyle belediyelerin giderek daha fazla ağaç kestiği not edilmiş. Belçika ve Hollanda’da odun fiyatları iki misline çıkmış.

- Doğalgaz fiyatları geçen yıla göre Avrupa’da dört katına çıkarken, küresel ısınmaya karşı önemli bir ekolojik dengeleyici olması beklenen ormanların da yine enerji krizine kurban edildiği anlaşılıyor.

PEKİ ÇARE NE

- Dünya aslında iç içe geçmiş birçok krizi aynı anda yaşıyor. Koronavirüs salgınının etkileri henüz geçmeden, Ukrayna savaşı buna eklenirken iklim kriziyle katlanan enerji ve gıda krizi yerküreyi ciddi bir sınava tabi tutuyor.

- Ukrayna geriliminin tüm bu krizleri katladığı da su götürmez bir gerçek. Avrupa kendi tahammül sınırlarını zorluyor. Rusya yerine enerji açığını kapatacak bir tedarikçi henüz bulabilmiş değil.

- Savaşın altıncı ayına gelindiğinde Moskova, yaptırımlar nedeniyle ağır bir ekonomik faturanın altında. Ukrayna, Batı’dan gelen silahlarla Rusya’nın önünde durmaya çalışıyor. Haksız bir işgale uğrayan Ukrayna için işler hiç de kolay değil.

- ABD, Ukrayna savaşıyla Moskova yönetiminin mümkün olduğu kadar zayıflatılmasından yana. Biden yönetimi toplamda Kiev’e 9.8 milyar dolarlık silah desteği sağlamış durumda.

- ABD ile küresel bir güç yarışında olan Çin’e göre Washington, Ukrayna’da savaşı körükleyen taraf.

BARIŞA VESİLE OLUR MU

- Ve tüm bu kapışmanın ortasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile görüşmeye gitti. Bu ziyaret tahıl koridoru anlaşması gibi savaşan iki ülke liderinin masaya oturtulması için vesile olur mu göreceğiz.

- Dünya genelinde Ukrayna’da ateşkes ve barış giderek daha az konuşulur hale gelmişken Türkiye’nin arabuluculuk girişimi aslında daha fazla uluslararası desteği hak ediyor. Çünkü Ukrayna’da olası bir barış formülü, yerkürenin yükünü bir nebze de olsa hafifletebilir.