Suriye’de yarış

RUSYA’NIN POZİSYONU NE

TRUMP’ın açıklamasını Esad rejiminin en büyük destekçisi Rusya başta şüpheli karşıladığını gizlemedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ilk reaksiyonu “Çıkıp çıkmayacaklarını, ne yaptıklarını bilmiyorum” şeklinde olmuştu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov daha sonra ABD’nin Suriye’deki varlığının gayrimeşru olduğunu belirterek “doğru yönde atılmış” adım olarak nitelemişti.

Önceki gün ise bu kez Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova’nın açıklaması geldi. Sözcü, Suriye’den çekilen ABD’li askerlerden boşalan toprakların Şam rejiminin kontrolüne bırakılması gerektiğini ifade etti. Zaharova, Türkiye’nin bölgede terör örgütü PKK’nın uzantısı PYD/YPG’ye yönelik olası müdahalesiyle ilgili olarak da “Suriye’deki hem dış politikaya yönelik faaliyetleri hem de terörle mücadele operasyonlarını Türkiye ile yakın bir şekilde koordine ediyoruz” dedi.

SDG’NİN TEMASLARI

Trump’ın Suriye’den çekilme kararı YPG’nin ana unsur olduğu SDG’yi de harekete geçirdi. SDG temsilcilerinin Fransa’dan sonra Rusya ile de temasa geçtiğine dair haberler geliyor. Rus basınındaki yansımalara göre SDG, hem Moskova’da hem de Rusya’nın Suriye’deki hava üssü Hmeymim’de Rus tarafıyla görüşme yaptı. Türkiye’nin olası harekâtına karşı sınırda Rusya’dan gözlemci istediği iddia ediliyor.

Rusya, ABD’nin Fırat’ın doğusundaki varlığının bölgenin istikrarını bozduğunu savunuyordu. SDG’nin Esad rejimiyle daha önce yaptığı görüşmelerde Suriye’nin kuzeyine özerklik tanınması yolunda bir ilerleme sağlanmamıştı. Öte yandan Moskova’nın baştan beri Suriye’nin taraflarından olduğu gerekçesiyle Kürtlerin de siyasi müzakere masasında olmasından yana olduğu biliniyor.

DEAŞ NEREDE KALDI

BAŞKAN Trump, önceki gün Irak’a giderken bir kez daha terör örgütü DEAŞ’ın bitirilmesini bölge ülkelerinin üstleneceğini söyledi. Trump, “Suriye’de (Cumhurbaşkanı) Erdoğan IŞİD’i, IŞİD’in kalıntılarını yok etmek istediğini söyledi. Suudi Arabistan da ekonomik kalkınmaya bazı katkılarda bulunacaklarını belirtti” ifadesini kullandı.

ABD’nin bir yandan SDG ile Rusya’nın da Esad rejimiyle yürüttüğü mücadeleyle DEAŞ büyük ölçüde toprak kaybetti. Eylül ayında Irak sınırındaki son DEAŞ yerleşimi Heccin’e saldırı başlatan SDG, bölgeyi nisbeten kontrol altına aldı. Hali hazırda bölgede 100 km2’lik bir alanı tutan DEAŞ’ın daha çok kırsala çekilerek gerilla tipi saldırılara yönelebileceği öngörüsü yapılıyor. Petrol zengini Deyrizor bölgesinde olan Heccin, Türkiye sınırına epey uzak, kuş uçuşu 300-350 km güneyde. Buraya olası bir havadan, karadan askeri müdahale için diğer ortakların oluru, koordinasyonu ve işbirliği gerekecektir.

TÜRKİYE’DEN HEYET

TÜRKİYE, Astana sürecinde İran ile birlikte ortak olduğu Rusya’ya yarın Dışişleri, Savunma, MİT Başkanı ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü’nden oluşan bir heyet yolluyor. Dün Amerikan New York Times gazetesinde yayınlanan bir makalede Savaş Araştırması Enstitüsü’nden alıntı mevcuttu. Buna göre ABD’nin çekilmesi halinde Rusya, İran, Hizbullah dahil İran destekli milis güçleri Suriye’nin kuzeydoğusunu kontrol altına alabilecek şekilde iyi mevzilenmiş durumdalar.

Ayrıca ABD’nin çekilme kararından memnun olmayan, İran’ın artan etkisi karşısında gerekirse Suriye’deki müdahalesini arttıracağını gizlemeyen bir İsrail faktörü de söz konusu.

 Öte yandan Arap ülkelerinin Suriye’yi tekrar Arap Birliği’ne alacağı haberleri mevcut. Nitekim dün Suudi Arabistan’a yakın Birleşik Arap Emirlikleri’nin Esad’a tepki olarak kapadığı Şam’daki büyükelçiliğini yedi yıl sonra yeniden açması dikkat çekiciydi. Özetle Trump’ın çekilme kararıyla Ortadoğu’da yeni bir bilek güreşi başladı ve sürüyor.