Merkel sonrası iktidar değişir mi

Almanya, Avrupa ve transatlantik ilişkilerde istikrar ve dengenin sembolü olarak kabul gören Merkel’den sonra Almanya kiminle yola devam edecek? Dünya merak ediyor. Başbakan adaylarından üçü öne çıkıyor.

‘TÜRK ARMİN’ Mİ

Armin Laschet: Merkel’in Hıristiyan Demokrat Birlik partilerinin (CDU/CSU) adayı. Madenci bir babanın oğlu, hukuk eğitimi almış. Türklerin yoğun olduğu Kuzey Ren Vestfalya eyaletinin başbakanı. 60 yaşında. Göç ve İslam konusunda nisbeten ılımlı yaklaşıma sahip, Türklerle yakınlığından ötürü ‘Türk Armin’ olarak da anılıyor. Ancak aşırı sağcı ve milliyetçi kanat bu lakabı onu kötülemek için de kullanıyor.

‘SCHOLZ-OMAT’ MI

Olaf Scholz: Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) başbakan adayı. Anne ve babası tekstil sektöründe çalışmış. Hukuk eğitimi almış. 63 yaşında. Şu anda Almanya Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı. Brandenburg eyaleti eğitim, gençlik ve spor bakanı Britta Ernst ile evli. ‘Karizmatik değil’ dense de tutuk konuşmasından ötürü robota benzetilip ‘Şolzomat’ yakıştırması yapılsa da son dönemde yıldızı giderek parlıyor. 

‘YEŞİL’ ANNALENA MI

Annalena Baerbock: Yeşillerin ilk başbakan adayı. 40 yaşında. Pedagoji uzmanı bir anne ile mühendis bir babanın kızı. Küçük yaşlardan itibaren anne ve babasıyla NATO ve nükleer karşıtı gösterilere katılmış. Almanya’da siyaset okumuş, London School of Economics’te uluslararası kamu hukuku üzerine master yapmış. İklim değişikliğinin Almanya’yı da vurduğu bir dönemde daha çevreci politikaların zamanının geldiği görüşünde. İki küçük çocuğun annesi.

ANKETLER NE DİYOR

SON anketlerde SPD, yıllar sonra öne geçmiş durumda. Yaklaşık yüzde 25 ile CDU/CSU’nun en az 5 puan önünde gidiyor. İkinci sırada CDU/CSU, üçüncü sırada da Yeşiller var. Kamuoyu araştırmaları Angela Merkel sonrasında da ülkenin koalisyon ile yönetilme olasılığının yüksek olduğuna işaret ediyor.

SPD’nin birinci çıkması halinde CDU/CSU yerine Yeşiller ve Sol Parti’nin desteğiyle hükümet kurabileceği konuşuluyor. Merkel’in geçtiğimiz günlerde parlamentoda yaptığı konuşmada “Armin Laschet’i seçin, yoksa solcular gelir” minvalinde uyarıda bulunması da bundan.

HALEF KİM OLACAK

CDU/CSU’nun oy kaybında bizzat Laschet’in etkisi olduğu konuşuluyor. Laschet, temmuz ayında yönettiği eyaleti vuran sel felaketi karşısında etkili olmadığı gerekçesiyle eleştirilmiş, ayrıca afet bölgesinde Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier konuşma yaparken arkasında gülüşüp şakalaşırken kameralara yakalanmıştı. İşte bu falsolar sonrasında oyları hızla erimeye başladı.

Buna karşılık üç yıldır Merkel ile aynı hükümette ülkeyi yöneten Scholz’un kendisini serinkanlı tavrıyla Şansölye Merkel’in halefiymiş gibi konumlandırdığı konuşuluyor.

TÜRKLER VE TÜRKİYE

ALMANYA’daki seçimler hem Almanya’daki 2.8 milyon Türkiye kökenli açısından hem de Türkiye’nin Almanya ve Avrupa ile olan ilişkileri açısından önemli.

2016’da Merkel, Türkiye ile mültecilerin Avrupa’ya geçişini azaltmak için anlaşma yapmıştı. AB, Türkiye’ye mali destek sağlarken, anlaşmanın Türkiye’ye vize serbestisi sağlanması, AB’ye katılım sürecinin canlandırılması gibi taahhütler yerine getirilmedi.

Yine Merkel’in geçen yıl da Doğu Akdeniz krizinin yatışmasında rol oynadığı konuşuldu. Merkel’in zaman zaman Türkiye karşıtı çıkışlarına rağmen Ankara ile Avrupa arasında orta yolun bulunmasında etkin olduğu söylenebilir.

İLİŞKİLERİ DE ETKİLER

MERKEL sonrasında kimin başbakan olacağı, koalisyonun nasıl şekilleneceği, devletin devamlılığı söz konusu olsa da hem Türkiye, hem de dünya ile ilişkileri etkileyecektir.

Laschet’in seçilmesi nispeten Merkel’e yakın politikaların devamı anlamına gelebilir.

Scholz, şahsen merkez solda yer alsa bile sol kanatla koalisyon yapması durumunda Alman dış politikasının da gözden geçirilmesi gündeme gelecektir.

Annalena Baerbock sürpriz yapar da hükümet kurma çoğunluğunu yakalarsa bu ciddi bir değişime işaret edecektir.

Anketler her zaman galibi öngöremese de seçimlerin bir hayli çekişmeli geçeceğini şimdiden söylemek mümkün.