Ankara'ya sıradışı bir büyükelçi profili - Trump karşıtı, Mormon, 5 çocuklu

SIĞIR ÇİFTLİĞİNDE BÜYÜMÜŞ

Jeffrey Lane Flake, 31 Aralık 1962 yılında Arizona eyaletinin Snowflake kasabasında dünyaya gelmiş. ‘Kar tanesi’ anlamına gelen bu yerleşime de adını Mormon tarikatı öncüleri olan ataları vermiş.

1820’lerden sonra ortaya çıkan bu tarikat adını, kurucusu Joseph Smith’in ‘Mormon’ kitabından alır. ‘İsa Mesih’in Son Günü Azizler Kilisesi’ altında faaliyet gösteren kilise, bozulmuş Hıristiyanlığı İsa inancına uygun hale getirmeyi hedeflediğini savunur. Mesih’in ikinci gelişinin Amerikan topraklarına olacağına inanan tarikatın bazı kolları çokeşliliğe de izin verir.

Flake’in çocukluğu 10 kardeşiyle bir sığır çiftliğinde geçmiş. Hatta 5 yaşındayken sağ işaret parmağının ucunu biçerdövere kaptırmış. 

AFRİKA’DA MİSYONERLİK YAPMIŞ

Liseden sonra Afrika’da bir süre Mormon misyonerliği yapmış. Bu dönemde Afrikanca öğrenen Flake, Brigham Young Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler okumuş, siyaset bilimi üzerine de master yapmış.

Bu dönemde yolu, müstakbel eşi Cheryl ile kesişmiş. Çiftin beş çocuğu bulunuyor. Flake, Namibya’nın Güney Afrika’dan bağımsızlığı döneminde Namibya için Demokrasi Vakfı’nda yöneticilik yapmış. ABD’ye dönüşünde ise Cumhuriyetçilerin popülist kanadında yer alan Çay Partisi hareketine yakın bir lobi şirketinde çalışmaya başlamış.

SENATÖRLÜKTEN EMEKLİ OLDU

Jeff Flake, ilk olarak 2000 yılında Cumhuriyetçi Parti’den Temsilciler Meclisi üyeliğine seçildi. Özellikle göç meselelerinde aktif olan Flake, eşcinsel evlilik ve kürtaja karşı çıkan bir tutum izledi. 10 yıl Temsilciler Meclisi’nde, 6 yıl ise Senato’da görev yaptı.

Flake’in siyasi kariyerinin sonunu getiren ise Donald Trump karşıtlığı oldu. 2016 yılında Trump’ın Cumhuriyetçi Parti’den başkan adayı olmasına destek vermediği gibi, Başkan Trump döneminde de onu parti içinde en çok eleştiren isimlerin başında yer aldı. Trump’ın yönetim tarzını ABD demokrasisi için bir tehdit olarak gördüğünü gizlemedi.

Trump ile ayrı düşen, halk desteği de azalan Flake, 2017’de yeniden aday olmayacağını açıklayarak çokça konuşulan bir konuşma yaptı.

‘MÜSLÜMAN YASAĞI’NA KARŞI

Siyaset biçimi Mormon inancıyla da harmanlanan Flake, Trump’ın ‘Müslüman yasağı’ diye anılan bazı Müslüman ülkelere getirdiği seyahat yasağına en çok tepki gösteren isimlerden biri oldu.

Phoenix dergisine göre 2015 yılında California’nın San Bernardino kentinde terör örgütü DEAŞ’tan esinlenerek düzenlenen 14 kişinin öldüğü saldırıdan yaklaşık bir hafta sonra bir İslam merkezinde konuşma yaptı. Kendisini ‘Camideki Mormon’ diye niteleyen Flake, ‘Trump’ın söyleminin bu ülkenin değer ve idealleriyle uyuşmadığını’ belirtti.

Trump, Twitter’dan medyayı ‘halkın düşmanı’ diye bombardımana tuttuğunda ise Flake, Başkan’ı eski Sovyet diktatörü Josef Stalin gibi davranmakla suçladı.

ERMENİ DİYASPORASI ADAYLIĞA TEPKİLİ

Jeff Flake, hayat öyküsü, hedefleri ve idealleriyle ABD’nin standart Ankara Büyükelçisi profilinden farklı bir portre çiziyor. Trump karşıtlığı nedeniyle siyasi hayatını yarıda bırakmak zorunda kalan Flake, şimdi rakip Demokrat Parti’den bir başkan tarafından kritik bir başkent olan Ankara’ya ilk kez büyükelçi adayı gösteriliyor.

Flake, açıklamalarına göre ABD’nin dış politikasında ‘partizanlığa’ yer olmadığına inanan bir isim. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD’ye kendisine yakın bir isim olan Murat Mercan’ı ABD Büyükelçisi olarak atamasının ardından Biden yönetimi de Jeff Flake ile yanıt veriyor.

Flake’in atanması için Senato’dan onay alması gerekiyor. Hem Cumhuriyetçi Parti, hem de Demokrat Parti’den destek alacağına kesin gözüyle bakılıyor. Ancak bu atama Ermeni diasporasını pek memnun etmemişe benziyor. Her ne kadar Biden yönetimi, 1915 olaylarını ‘Ermeni soykırımı’ olarak tanımış olsa da Flake, Kongre’deki Ermeni tasarılarına destek vermemiş bir siyasetçi. Bu nedenle Ermeni diasporasının kara listesinde.

ANKARA’DA ZOR DOSYALAR BEKLİYOR

Temsilciler Meclisi ve Senato’nun Dışişleri Komitesi’nde görev alan Flake, belli ki eski ABD elçilerinden James Jeffrey ya da şimdiki elçi David Satterfield gibi bir Ortadoğu gurusu değil.

Türkiye ile ABD arasında, Washington’ın Suriye’de terör örgütü YPG/PKK’ya destek vermesinden Ankara’nın Rusya’dan S-400 alması nedeniyle yaptırımlara muhatap olmasına kadar birçok krizli mesele söz konusu. Şimdi iki ülke arasında ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi sonrasında Kabil havalimanının Türkiye tarafından işletilmesi müzakereleri söz konusu.

“Büyükelçiliğin her iki ülke için de önemli bir zamanda, çok önemli bir görevlendirme olduğunu” belirten Flake, “eşi ile Türkiye’nin sıradışı insanlarını tanımayı dört gözle beklediklerini” söylüyor.

Diplomaside deneyimsiz olmasına rağmen Flake, ABD Kongresi’ni yakından tanıyor. Bu da Kongre’de Türkiye’yi ilgilendiren konularda daha rahat müdahil olabileceği anlamına gelebilir.

Flake de yaptığı açıklamada “ABD Temsilciler ve Senato’da hizmet verdikten sonra, Kongre’nin dış polikitadaki rolünü anlıyor ve takdir ediyorum, ortaklığı sabırsızlıkla bekliyorum” ifadesini kullandı.