10 maddede Ukrayna turu

1- Rusya, Ukrayna’da ne yapmaya çalışıyor? Batı’nın verdiği destekle Ukrayna, Rus ordusunun ilerlemesini durdurabilecek, hatta geri çevirebilecek mi? Tabii tüm bunların net yanıtları yok, ama bazı ipuçları var.

2- Ukrayna’nın başkenti Kiev’i birkaç günde ele geçirmeyi hedefleyen ancak planı geri tepen Rusya, 21 Mart tarihinde ‘özel askeri harekâtın ikinci aşamasına geçildiği’ni duyurdu. Rusya harekâtta Moskova yanlısı Lugansk ve Donetsk ayrılıkçılarının bulunduğu Donbas ile Donbas dışında kalan Ukrayna’nın güneyine yoğunlaştı.

KİEV NİSPETEN SAKİN

3- Rusların Kiev çevresinden çekilmesiyle başkent nispeten sakinleşti. Bazı dükkân ve büfeler açıldı. Ülkenin batısına ya da komşu Polonya’ya taşınan yabancı ülke temsilcilikleri geri dönmeye başladı. En son BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in nisan ayı sonundaki ziyareti sırasında Kiev’den füze saldırısı haberi geldi. Kiev artık neredeyse her gün uluslararası bir kurum ya da ülke temsilcisini kabul eder hale geldi. 

4- Peki, şimdilik Kiev’den vazgeçmişe benzeyen Rusya’nın sınır komşusu Donbas’daki planı umduğu gibi ilerliyor mu? Rusya’nın Donbas’da ayrılıkçıların Ukrayna ile ilan ettiği 2014 sınırına ulaşmaya çalıştığı öne sürülüyor. Lugansk’ta nispeten ilerleyen Rusya, güneydeki Donetsk’te benzer bir ivme yakalayamadı. Buna karşılık Rusya, yerle bir ettiği liman kenti Mariupol ile yine Karadeniz’e kıyı Odesa’yı hedef alıyor.

MÜHİMMATI MI BİTTİ

5- Batı medyasında Rusya’nın güdümlü füze stoğunun azaldığı, bu nedenle saldırılarda giderek daha çok güdümsüz bombalara yöneldiği iddia ediliyor. Amerikan New York Times gazetesine konuşan ABD’li bir yetkili, “Mariupol’ü güdümsüz bombalarla vuruyorlar” dedi. Güdümlü bombalar nokta atışı yapma imkânı verirken, güdümsüz bombalar daha fazla sivil ölümü anlamına geliyor.

6- Geçen ay sonunda ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Kiev’i ziyareti sonrası ABD Dışişleri Bakanı Lloyd Austin, “Doğru ekipman ve doğru destek ile bu savaşı kazanabileceklerine inanıyoruz” demişti. Biden yönetimi, ABD Kongresi’nden Ukrayna’ya 33 milyarı silah ve insani yardıma olmak için 40 milyar dolar bütçe istiyor. Javelin, Stinger gibi füzesavar sistemlerini taşıyan ABD askeri nakliye uçakları Doğu Avrupa’ya adeta köprü kurmuş durumda.

OBÜSLER DE DEVREDE

7- İşte Batı’dan gelen bu destek, verilen askeri eğitimle birlikte Ukrayna güçleri Rus saldırısına karşı koymaya çalışıyor. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov dün Ukrayna’nın Donbas cephesinde ilk kez 152 ve 155 mm obüs topları kullanmaya başladığını belirtti. ABD Ukrayna’ya bu toplardan 80 adet, Almanya 10 adet teslim edileceğini belirtmişti. Obüs toplarıyla 40-45 km öteden nokta atışı yapmak mümkün.

8- ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines, ABD Senatosu İstihbarat Komisyonu’nda üç gün önceki brifinginde Rusya lideri Vladimir Putin’in uzun bir savaşa hazırlandığını öne sürdü. Haines’e göre Putin’in, 2014’te ilhak ettiği Kırım ile Donbas arasında bir kara köprüsü oluşturmak ve bunu batıdaki Moldova’nın Rus ayrılıkçılarının bulunduğu Transdinyester’e kadar uzatmak istediğine dair emareler var.

NATO’YU DURDURMAK İSTERKEN

9- Aslında dünya, Ukrayna sınırları içinde kalsa da Batı ile Rusya arasındaki büyük nüfuz kavgasının tam ortasında. Batı, Ukrayna’yı Rusya lideri Vladimir Putin’e bırakmama konusunda kararlı, aynı şekilde Rusya da. Kırılma noktası ise kimin daha fazla direnç gösterebileceğiyle alakalı olacak. İşte bu noktada Rusya’dan nükleer silah tehditleri geldiğine tanık oluyoruz.

10- Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi üzerine askeri açıdan bağlantısız Finlandiya, NATO’ya aday olma konusunda bir adım daha atarken onu İsveç’in izlemesi bekleniyor. Elbette bunlar gerilim riskini arttıracak hamleler. Rusya’dan dün Finlandiya’nın da hedef ülkeler listesinde yer alacağına dair tepkiler duyuldu. Ancak tarih NATO’ya karşı Ukrayna’ya giren Putin’in bu kararıyla NATO’nun daha da genişlemesinin önünü açtığını da yazacaktır.