“Görülen lüzum üzerine...”

“düşüncenin eyleme evrilmesine imkân vermek üzere” icat edilmiş,

en parlak buluşlarından biridir.

Öncelikle, “görülen” ifadesinin, eylem sahibinin,

“bakmaktan fazlasını yapabildiğini imâ etmek” için tercih edildiğini

hatırlatmakta fayda vardır.

Gördüğüm, ya da gördüğümüz lüzum yerine,

“görülen” denilmesinin sebebi ise,

“bir ben var ki bende benden içerû” vurgusuyla,

geri plânda, akıl sır ermeyen bir  “ortak aklın “mevcut olduğu hissettirilmek istenmiştir.

Hattâ, “neden lüzum ettiğini siz göremiyor olabilirsiniz,

ama bizim gözümüzden kaçmıyor” iddiası da araya sıkıştırılmıştır.

Dahası, “bir gün gelecek, belki sizler de bu lüzumu göreceksiniz;

İş işten geçmeden biz gördük ve gereken adımları atıyoruz demektir...”

“Görülen” beyanı, adetâ teamül haline gelmiş

ve bu cümlenin, “söylenen / söylenebilir lüzum üzerine” şeklinde telâffuzu,

yerleşik kültürümüzde boy vermemiştir.

Zira, lâfa böyle başladıktan sonra, gerisini getirmenin kolaylaşacağı düşünülmüştür.

Yani, “madem ki, lüzum görülmektedir... / eee ne var bunda ?

ya da bundan daha doğal ne olabilir ki ?” diyebilmenin peşrevidir, bu kalıp.

Burada lüzum, hissedilir, görülür ama söylenemez !

“Görüyoruz, gözümüzden kaçmıyor” cinliğini teferruatıyla konuştuğumuza göre,

şimdi de gelin, asıl “işi bitiren kelime”nin etimolojik geçmişine bir göz atalım:

“Lüzum”, Arapça kökenli, ad...

Gerek, gereklik, gereklilik icap, ihtiyaç !

Lâzım olmak. Bir şey bir şeyden aslâ ayrı olmayıp onunla sâbit ve dâim olmak.

Arapça, “lzm kökünden gelen lazima,” "yapıştı, bitişti, gerekti" fiilinin mastarı

ve nihayet “lüzum”, hattâ “elzem”.

Bir de “lazımlık” var tabii !

Çocukların “içine etmesi için” tasarlanmış,

onlara, çocuk aklıyla, “içine bir eser bırakmanın” ayrıcalığını yaşatan,

hastanelerde, (aynı duyguları özleyen) yetişkinlerin kullanması için tasarlanmış olanlarına da

şeklinden dolayı “ördek” adı verilen eşya.

Ne zaman bir “görülen lüzum üzerine...” açıklaması duysam,

aklıma “emaye bir lâzımlık” gelir.

Yine öyle oldu !

“Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi”

hakkında birbirini kovalayan “elzem” (?!) adımlara,

bir de “görevden almalar” eklendi.

Ben haberleri şöyle okudum:

Görülen lüzum üzerine

“ördeği kullandık !”