Ankara’nın Mor Menekşesi Hacettepe Mahallesi

Bizim gazetede U-19 takımları Türkiye Şampiyonası’nda “Hacettepe şampiyon” başlıklı haberi görünce, şehrin kalbindeki Hacettepe Mahallesi’ni, Üstat İlhan’ın dizelerine rağmen hatırlatmak istedim.

* * * 

Anıttepe, Beytepe, Çiğiltepe, Demirtepe, Gültepe, Hıdırlıktepe, Kocatepe, Maltepe, Piyangotepe, Şentepe, Yücetepe, Zerdalitepe... Dahası da var ama konumuz Hacettepe! 

Cumhuriyet öncesi var olan, bir avluya dört evin açılabildiği, daralan veya çıkmaz sokaklı, bir evin bahçesinden diğer sokağa çıkıldığını yabancısının bilmediği, duvarına milli şair’in İstiklal Marşı dizelerini yazdığı evin olduğu, Cumhuriyet’i kuranların oturduğu bir mahalle burası. Zamanında yemyeşil ve havuzlarla süslü ortamında pikniklerin yapıldığı mahallenin belleği olarak adlandırdığım ve bu yazının hazırlanmasında katkıları büyük olan sevgili Haluk Balaban ve Lütfü Yanar ağabeyler, mahalleyi ve yaşadıklarını televizyon, radyo veya gazetede anlatıyorlar. Balaban, geleneklerimizi veya mahallenin kilitlenmeyen kapılarındaki unutulmaz komşuluk ilişkilerini özlemle anıyor. Yanar, meşhur kabadayılarını veya futbol takımının defalarca Ankara şampiyonluğu kazanıp Milli Lig’e yükseldiğini gururla anlatıyor. 

Her mahallenin böyle ağabeyleri olmalı.

* * * 

Muhtar Arif Akbaş, 2019 yılında Hacettepe ve Sakarya mahallelerinin birleşeceğini belirtti. Bu durumda mahallenin sınırları içindeki zenginlik daha da artacak. Bir süre eski güzel günlerinden uzaklaşan mahalle, yıkılanları veya yeniden yapılanları tartışılsa da son yıllarda yeniden canlanmaya başladı. Akbaş, dönüşüm sancısını örneklercesine; Erzurum Sokak’taki bir viraneden, geçtiğimiz aylarda iki uyuşturucu bağımlısının cenazesinin çıkarıldığını bir çırpıda anlatıverdi. 

* * * 

Mahalleden son haber spordan geldi. Habere geçmeden, Hacettepe’nin önemli yer tuttuğu Ankara’nın futbol tarihine hızla göz atalım: Cebeci çayırı (futbolun başladığı, aynı zamanda şair Mehmet Akif’in burada oynanan taş atma oyununu çok sevdiği, onlara katıldığı yer), Çaputçu çayırı ve İtfaiye Meydanı Ankara’nın önemli spor sahalarıdır. Ankara’da sadece futbol değil sporun yaygın olduğunu, 1950’li yıllarda bokstan futbola 49 spor kulübü olmasından anlayabiliyoruz. İlk futbol takımı Ayyıldız, bugünkü Gençlik Parkı’nın olduğu alanda oynamış. Bir ara Hacettepe’ye de konuk olan Anıtsal Su Perileri Heykeli’nin gezi güncesini yazarken, parkın adının Gençler Parkı olduğuna, Gençlerbirliği takımının adının da buradan geldiğine değinmiştim. Ankara Sultanisi Gücü, Gençlerbirliği, esnaf kuruluşlarının kurduğu Sanatkâr Gücü de Ankara Gücü olmuş. Elli yıl kadar önce kurulan Hacettepe’nin mor rengi bugün üniversitesi logosunda ve bu senenin şampiyonu U 19 takımının formasındadır.

Altyapı koordinatörü Sezai Yıldırım bu şampiyonluğun Gençlerbirliği camiasının oluşturduğu bir projenin ürünü olduğunu belirtirken, efsane Başkan İlhan Cavcav’ı anıyor. Yılların altyapı sağlık görevlisi Ali Gül, bir gün çocuklardan birinin formasını unuttuğundan saha çıkamayacakken, kendisinin formayı yetiştirdiğini ve o çocuğunda maçta gol attığını gülümseyerek anlatıyor.

Önce başarılı bir futbolcu, şimdiyse ‘Şampiyon Hacettepe’ U 19 takımının antrenörü İlker Dalçiçek, takımının geçen yıl Sivas’ta kaybettiği şampiyonluğu, bu sene yine aynı yerde kazandığını gururla vurguluyor. 

* * * 

Geçenlerde kaybettiğimiz ama kazandırdığı, çalıp söylediği türkülerle unutulmaz arasındaki Hacettepeli Rıfat Balaban’ı rahmetle, mahalleye ve memlekete hizmet veren tüm güzel insanları hürmetle selamlıyorum.

Kaynak: Bir başkentin anatomisi, Nazmi Özalp.

MAHALLEYİ TANIYALIM

Mahallenin sınırları Ankara Radyoevi’nden başlar. Batı yakasında Koyunoğlu’nun elinden çıkmış iki anıt yapıdaki müzeler; önünde Ankara’nın ilk anıtı unvanlı, nefis bir Canonica eseri Atlı Atatürk Anıtı’yla Cumhuriyet’in ilk müzesi Etnografya ve Devlet Resim-Heykel Müzesi. Almanya’dan Atatürk’ün isteğiyle getirilen büstün aslı ve kopyaları buradaki iki yapıda. Biri Ağa Han Mimarlık ödüllü, Turgut Cansever ve Ertur Yener’in tasarladığı Türk Tarih Kurumu’nda. Okullar; ilki Cumhuriyetle yaşıt, kentin zamanındaki 3 kız okulu, Gazi’nin adını taşıyan Egli imzalı lise, anıt binası önündeki Mimar Sinan Anıtı’yla Ankara’nın ilk üniversite yapılarından, Kız okullarının ikisinde de imzası olan Taut eseri Dil Tarih (diğer büst burada) batı yakasının diğer değerlileri. 

Doğu yakasındaysa kentin tek Mimar Sinan eseri olan Cenabi Ahmet Paşa Camisi (Yeni Cami) var. Diğer tarihi camileri ben yazayım, zenginliği siz taktir edin: 1427 yılından Karacabey (İmaret) Camisi, mahalledeki en eski camilerden. Aynı isimdeki hamamı, arkası ve önündeki bölgeye adını vermiş. Yeşil Ahi 14.yy, Hacı İlyas 1421-1451, Hacı Musa Camileri 1432; Hacı Seyit Mescidi, Hacettepe (Duatepe) ve Karanlık (Sabuni) Camileri 14-15.yy; Haci İvaz (Hacı Ayvaz) ve Hemhüm Camileri 15. yy; Eyüp Mescidi 1530, Zeynel Abidin ve Çiçeklioğlu Camileri 17-18. yy; Ağaçayak 1705, Telli Hacı Halil 1765-6, Sarıkadı (Mimarzade) 18. yy ve Mehmet Çelebi Camileri 19. yy’a tarihleniyorlar. 

Abdülhamit döneminde yeniden yapılan Taceddin Camisi, en yenilerden. Cami, türbe, hazire ve dergâh evi günümüze gelebilmiş. Ev, Mehmet Akif Ersoy’un duvarlarına İstiklal Marşı’nı yazdığı mekân.

60’lı yıllarda Osman Bölükbaşı’nın miting yaptığı Hacettepe, çocuklara hastane yapan, “Hocabey” İhsan Doğramacı’nın eseri üniversiteye de adını vermiş. Hacettepe ve Ankara Üniversitelerinin tıp fakülteleri yanında diğer hastaneler, mahalleyi sağlık alanında da önemli kılıyor.

Hacettepe Spor’un U 19 takımı, 75 ilden 2 bin 101 takımla oynanan yerel liglerde dereceye giren 135 takım arasından çıkarak, Türkiye Şampiyonu oldu.