Hemen olsun, şimdi olsun

Yabancı ziyaretçiler, bizim “tez canlı bir millet” olduğumuzu söyler. Hakikaten hızlı, çabuk olmamız çok güzel bir haslet. Ama aceleci ve tahammülsüz olmamak koşuluyla... Yıllar önce bir doğal afet sonucunda Japonya’da kimi yerleşim birimleri perişan olmuş, halk sokaklarda kalmıştı. İlgili haberleri izlerken özellikle dikkatimi çekmişti: Herkes, yüzlerce metrelik yardım kuyruklarında, sırasının gelmesini engin bir sabırla ve düzgün şekilde bekliyordu. Bu saygı ve düzenin, ciddi bir “edep” eğitimi gerektirdiği muhakkak.

SABIR, SABIR İSTER

Sabır, kolay kazanılan bir vasıf değil. Yani, sabırlı olmayı öğrenmek de sabır gerektiriyor! Tüm dünyada okullar hemen her konuda eğitim veriyorlar. Öte yandan “sabır bilgisi” eğitimi, esasen aileden başlıyor. Üstelik sabırlı davranmayı tek başımıza öğrenmemiz de yeterli değil. Farkına varmadan hemen hepimiz birbirimize iyi-kötü örnek oluşturuyoruz. Özellikle kalabalık ortamlarda birimizin tahammülsüzlüğü, diğerlerinin de tavrını etkiliyor. Bir şeyler bir parça aksamaya görsün... İtirazlar anında yükseliyor, sesler yükselip sinirler geriliyor.

ANINDA GÖRÜNTÜ

Her şeyin dakikalar hatta saniyelerle belirlendiği çağımızda, her yeni kuşakta sabır katsayısı giderek azalıyor. Dünyanın diğer ucundaki biriyle eşzamanlı oyun oynayabilen, tek tıkla para gönderebilen bir kuşaktan sabırlı olmasını nasıl isteyeceğiz? Öyle ki bırakın sokakta sabırlı olmayı, telefonda dönen bekleme işaretini görmeye bile tahammül edemez hale geldik.

Ayrıca hız, günümüzde en büyük meziyet: Hızlı sipariş, anında cevap, sıcağı sıcağına teslimat... Elbette bunların hepsi muazzam olanaklar. Bize düşen bu hıza aldanıp içimizdeki sabır saatini hızlandırmamak. Çünkü teknoloji hayatımıza ne kadar hız katarsa katsın, doğanın bir ritmi var. “Gece ile gündüzün birbiri ardına gelişi (Âl-i İmrân, 190)” bizim hızımızı umursamıyor. Ağaçtaki meyve, tarladaki hasat gibi insanın da olgunlaşmak için zamana ihtiyacı var.

ZAMANI VAR

Atalarımız, “Acele yürüyen yolda kalır”, hatta “Acele giden ecele gider” demiş. Gündelik dilde kullandığımız atasözlerinden birisi de “Sabreden derviş muradına ermiş”. Ancak bu söz sadece aceleciliğin zararlarını vurgulama gayesi taşımıyor. İnsanın hakikaten olgun bir kişi olması için, dalda bekleyip güneşle rengini bulan bir meyve gibi sabırlı olması gerektiğine işaret ediyor. Çünkü her şeyin anında olmasını isteyen nefisle mücadelenin en önemli aşamalarından birisi, onu sakinleştirip sağduyuyla beslemek. Hz. Peygamber, sabrı aydınlanmanın bir yolu olarak tarif etmiş: “Sabır, bir ışıktır.”

Nasıl oruçta gün boyu ağza bir şey atmamak için sabredilir... Gelin, aynısını ağzımızdan çıkacaklar için de uygulayalım. Ağzımızdan “bir anda” çıkacak kötü bir sözü, ters bir ifadeyi sabırla erteleyelim... Başkalarını kıracak tavırları önce “bekleme salonuna” alalım. Acele, telaş ve panikle alınan kararlardan kaçınalım. Böylece ne işimize “şeytan karışsın” ne de “iki ayağımız bir pabuca girsin”. Unutmayalım ki sabırlı olmayı öğrendikçe hamlıktan kurtulup daldaki meyve gibi olgunlaşacağız; çok daha “güzel renkli” ve “tatlı” insanlar olacağız.

BİR ESER

İZMİR’İN SEMBOLÜ

Namaz saatlerinin doğru hesaplanması ihtiyacı nedeniyle İslam coğrafyasının hemen her köşesinde “muvakkithaneler” inşa edilmiştir. Mekanik alanındaki ilerlemeler, özellikle 19. yüzyılda büyük boyutlu saatlerin yapımını hızlandırdı. Aynı yıllarda Batı Avrupa şehirlerinde meydanları süsleyen simge binalar ve anıtlar, Osmanlı yöneticilerinin ilgisini çekiyordu. Böylece İslamiyetin zaman ölçme ve bildirme geleneğiyle Batı’nın simge anıt geleneği, Osmanlı’nın yaptırdığı saat kulelerinde bir araya geldi.

Osmanlı’nın son devrinde meydanlara konan bu saat kuleleri, günümüzde de o şehirlerin en önemli sembolleri arasında yer alır. Yapımı 1901’de tamamlanan İzmir Saat Kulesi gibi. Açılışı, Sultan II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümüne denk getirilen eser, mimarisi ve zarif süslemeleriyle benzerleri arasında müstesna bir yere sahiptir. Hemen yanı başındaki 18. yüzyıla tarihlenen, mütevazı Konak (Yalı) Camisi ile birlikte Konak Meydanı’nın siluetini oluşturur.

BİR AYET

O halde sabret. Çünkü iyi sonuç [sabredip] sakınanlarındır. 
(Hûd, 49)

BİR HADİS

Kimseye sabırdan daha hayırlı ve daha geniş bir ikram verilmemiştir.
(Müslim, Zekât, 124)