Paşinyan sıkıştı ama niye?

Bu gerilim sadece saldırı noktasıyla sınırlı görülmüyor. Bölgedeki enerji hatlarından Suriye ve Libya’ya kadar derin bir perspektifte yapılan değerlendirmeler de var. Gerçi Azerbaycan-Ermenistan arasındaki lokal çatışmalar ara ara gündeme geliyor. Özellikle Ermeni işgali altındaki Dağlık Karabağ’da sık sık tekrar eden bir durum. Ancak bu kez durum biraz daha farklı. Saldırının yapıldığı Tovuz şehri Karabağ bölgesinin dışında.  Daha kuzeyde, Gürcistan sınırına yakın. Herhangi bir sınır ihtilafı yok bu bölgede. Sıcak çatışmada olmadı. Ancak Azerbaycan’ın enerji hatlarının kalbi durumunda. Trans Anadolu Boru Hattı yani TANAP, Güney Kafkasya Boru Hattı, Bakü-Tiflis Ceylan Boru hattı hep bu bölgede. Yani öyle sıradan bir yer değil.

Zaten son saldırının dikkat çeken noktası da burası. Hep Karabağ’da olurken saldırılar, neden bu kez bu bölge seçildi? Bu saldırının amacı ne?

Bölgeyi yakından takip eden bir kaynaklar öncelikle Ermenistan’ın iç politik durumuna dikkat çekiyor. Dolasıyla Ermenistan’ın iç politik durumuna bir göz atmakta fayda var…  

Nikol Paşinyan 2018’de iktidara geldi. Amerikanvari ‘renkli devrimler’ furyasının bir benzeri diyebileceğimiz sokak hareketleriyle… Selefi Robert Koçaryan yolsuzluk suçlanıyordu. Sokak hareketlerinin itici güçlerinden biri de buydu zaten. Koçaryan hapse girdi.  Bu arada Paşinyan hakkında da ciddi yolsuzluk iddiaları ortaya atıldı. Afganistan eksenli sigara ve elmas kaçakçılığı yaptığı, bunu yaparken de devletin uçaklarını kullandığı iddialar arasında. Bu arada Putin, Koçaryan’ı hapiste olduğu dönemde unutmadı. İki doğum günü de kart göndererek kutladı. Tabi bunlar sıradan kutlamalar değildi. Zira yaklaşık bir ay önce Koçaryan tahliye edildi.

Paşinyan’ın son iki ayı ciddi bir politik türbülans içinde geçti. Genelkurmay Başkanı istifa etti. İçişleri Bakanı istifa etti. Ülkenin istihbarat kurumu ‘Milli Tehlikesizlik Teşkilatı’nın son iki başkanı da üst üste yine bu iki ay içinde istifa etti. Yine bir muhalefet lideri ‘vergi kaçakçılığı’ suçlamasıyla tutuklandı.

Bütün bunlardan bağımsız olarak da ülkenin başı Koronavirüs ile ciddi olarak belada. Dünya Sağlık Örgütü’nün kısa süre önce açıkladığı en kötü durumdaki 10 ülke arasında Ermenistan da var. İstatistiklere bakılırsa Azerbaycan’dan her bakımdan beş kat daha kötü durumdalar. Halk huzursuz. İktisadi vaziyet berbat. Paşinyan’ın çok güvendiği ‘Los Angeles Lobisi’nin de kendisini yüz üstü bıraktığı yorumları var. Dolayısıyla yüzünü Rusya’ya dönmüş olması muhtemel. Zaten bugün için Rusya ziyareti yapacağına dair haberler de çıkmaya başladı.

Ana hatlarıyla Ermenistan’da durum bu. Vaziyet hiç de kritik bir noktaya saldırı yapma kuvvetinde bir ülke görüntüsü vermiyor. Ama bu tür ülkelerde elbette sadece iç dinamikler geçerli değil.

Zaten saldırıda ‘hedef analizi’ yapıldığı değerlendiriliyor. Çünkü Azerbaycan’ın şehitleri arasında 3. Kolordu Kurmay Başkanı Polat Haşimov var. 3. Kolordu bölgedeki sınır güvenliğinden sorumlu. Haşimov ise kolordunun ikinci ismi… Zaten 2. Kolordu da Karabağ bölgesinden sorumlu…

Sürece bu veriler üzerinden bakınca sanki süreçteki amil ve aktörler biraz daha belirgin hale geliyor…