Altaylı’nın gizlediği ağabeyi: Ruzi Nazar!

Her gün yeni ve dikkat çekici bilgiler yansıyor iddianameye. Satır aralarında bile bugüne kadar bilinmeyen birçok detay var. Altaylı çok şey anlatıyor. Mutlaka gizlediği çok şeyler var. Ancak gizlemeye gerek duymadığı birçok bilgi ise onun ‘derinliği’ ve etkinliği hakkında yeterli. Ben, Ruzi Nazar’a dair ne anlattığını merak ediyordum. Ancak bu merakımı gideremedim. Zira Altaylı neredeyse hiçbirşey anlatmamış. Ruzi Nazar, Altaylı’nın kariyerini inşa eden kişi. Neredeyse bütün hayatı boyunca ona akıl veren, yol gösteren kişi pozisyonunda. 2015’te Antalya’da hayatını kaybettiğinde de en yakınında Altaylı vardı... Altaylı’nın Ruzi Nazar ilişkisi çok önemli. Çünkü Ruzi Nazar, Nazi döneminden itibaren CIA’nın dünya çapında faaliyet yürütmüş çok önemli isimlerinden biri. Altaylı’nın Nazar ile yakın ilişkisi; Altaylı’nın Nazar’dan sonra ilişki kurduğu herkesi ve her faaliyetini bir şekilde zan altında bırakmaya yetiyor.

Ruzi Nazar, bir Özbek Türkü... Gençlik yıllarında Komünist Parti’ye üyesiydi. 1941’de Nazi saldırılarının başlaması üzerine Kızılordu’ya alındı. Kısa bir eğitimin ardından asteğmen olarak Almanlara karşı savaşmaya başladı. Almanlara esir düştü. Nazilerin Stalin’in öldürttüğü akrabaları üzerinden yaptığı propaganda kısa sürede etkisini gösterdi. Nazi saflarına geçti ve Kızılordu’ya karşı savaşmaya başladı. Hitler’in Türkistan Lejyonları’nın en parlak isimlerinden biri olmuştu. Savaştan sonra da gazete ve dergi faaliyetleriyle Sovyet karşıtlığına devam etti.

OSS’den ( Office of Strategic Services) dönüşen ‘çiceği burnunda’ CIA’nın önceliği de Sovyetlerdi. Nazar onlar için biçilmiş kaftandı. CIA için çalışma teklifini ilk Amerikan başkanlarından Theodore Roosevelt’in CIA’da çalışan oğlu Archibald Roosevelt yaptı. 1951 yılında Bonn’da görüştüler. Roosevelt, Ankara’ya ‘Büyükelçi Yardımcısı’ olarak atandığını söylemişti ama aslında CIA’nın Türkiye İstasyon Şefi olarak görevlendirilmişti. Nazar bu teklifi kabul ederek Amerika’ya yerleşti. Burada eğitim alarak İngilizcesini ilerletti. Columbia Üniversitesi’ndeki Ortadoğu Enstitüsü’nde çalışmaya başlayan Nazar, burada birçok Türk diplomat ve devlet adamı ile de tanışma imkanı da buldu. 1959’da Türkiye’ye atanan Nazar 11 yıl Ankara’da çalıştı. Sovyetler Birliği’ne karşı Türkiye üzerinden yürütülen ‘Soğuk Savaş’ faaliyetlerin planlayıcısı ve uygulayıcısı oldu.

Nazar, Enver Altaylı ile de bu dönemde tanıştı. Altaylı, Harp Okulu öğrencisiyken okul komutanı Albay Talat Aydemir’in darbe girişiminden dolayı 1963’te okuldan atılan subay adaylarından biriydi. Eğitimine İstanbul Hukuk Fakültesi’nde devam etti. Bir taraftan da Yeni İstanbul gazetesinde çalışıyordu. ‘Baba dostu’ dediği Ruzi Nazar ile de burada tanıştı. Ondan sonra da hiç ayrılmadılar. Öyle ki 1968 yılında onu MİT Müsteşarı Fuat Doğu’ya tavsiye edenlerden biri de Ruzi Nazar’dı. Altaylı, Nazar ile yakınlığını ve ilişkisini hiç inkar etmedi. Hatta 2013’te ‘Ruzi Nazar: CIA’nın Türk Casusu’ adıyla 544 sayfalık bir de kitap yazdı. Ruzi Nazar’a dair birçok bilinmeyeni anlattı o kitapta. Kitap daha sonra Amerika ve İngiltere’de de yayımlandı.

Altaylı ifadesinde Nazar ile ilişkisini sadece yazdığı kitap ile sınırlıyor. ‘ Nazar’ın hayatı etrafında soğuk savaş döneminin perde arkasını yazdım.’ diyor... Kitabında ise Ruzi Nazar ile yakınlığını şöyle anlatıyor: “Ruzi ile tanışmamızın üzerinden aşağı yukarı yarım asır geçti. Benim MİT mensubu olduğum birkaç yıl hariç Ruzi ile yakınlığım ve abi-kardeş ilişkim hep devam etti. Rahmetli MİT Müsteşarı Fuat Doğu’ya beni tavsiye edenlerden birisi de Ruzi Nazar’dı.’

Ruzi Nazar, istihbarat dünyasından elini ayağını çektikten sonra Antalya, Side’ye yerleşmişti. 2015’in mayın ayında 97 yaşında hayatını kaybetti. Eski öğrencisi Altaylı ile arasında sadece 10 dakikalık bir mesafe vardı...