Tarımda marka kent: Çanakkale

 Çanakkale tarihiyle olduğu kadar bereketli topraklarıyla da özel bir kent. Tarım alanlarında sebze, meyve, zeytin gibi 109 farklı ürün ekiliyor. Domates, biber, nektarin, şeftali, çeltik, zeytin, elma, ayçiçeği ve üzüm başta olmak üzere 35 ürün, hayvancılık, doğal ve organik tarımda Türkiye’nin ilk 10’unda yer alıyor.
Ezine peyniri, Bayramiç elması, Çanakkale halısı coğrafi işaretli ürünleri... Bayramiç beyazı denilen nektarin cinsinin de başvurusu yapılmış.
Çanakkale domatesi, şeftali ve kirazı, Gelibolu sardalyesi ise başvuru süreci yakında başlatılacak ürünler.
Diğerlerini görmedim ama Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tüm illerde Çanakkale İl Tarım Müdürlüğü gibi çalışırsa, Türkiye tarımsal üretim ve kalitede eşik atlama imkanına kavuşur, gerçek bir tarım ülkesi olma şansını elde eder. 

Çanakkale balı

Gökçeada ve Kaz Dağları başta olmak üzere bölgede üretilen ballar da kalitesiyle fark yaratıyor. Çanakkale Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Cahit İleri son yıllarda tüm ürünlerinin akredite olduğunu söylüyor. 35 yıldır arıcılık yapan Rahime ve Akın Kuşçu, ürettikleri bal çeşitlerini polen ve propolisi “Geyik Baba” markasıyla satıyor. İş aşkına, bilgisine hayran olduğum Rahime Hanım son iki yıldır da organik bal üretiyor.

Pıtıreli Köyü Kooperatifi

Çanakkale’de 365 kooperatif bulunuyor. Bu sayı Türkiye ortalamasının iki katı. Örnek kooperatiflerden olan Bayramiç’in “Pıtıreli Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi” 1973 yılında kurulmuş. 2013 yılında markalaşmışlar ve bugün modern tesislerde bölgenin en iyi zeytinyağlarından birini üretiyorlar. Geyikli’deki Dalgıç Zeytinyağları ile Ezine İlyada Zeytinyağları ve zeytinleri de kalitesi yüksek ürünler arasında. Gülsüm Üstün’ün kurduğu Çanakkale Pazarı ise sadece yöredeki köy kadınlarına yaptırdığı yerel ürünleri satıyor.
Geçmişi Gelibolu’nun 1354’te fethine dek uzanan peynir helvası ise 57 yıldır Zafer Pastanesi sahibi Batır ailesi tarafından ustalıkla yapılıyor.

Ezine peyniri

Ezine, coğrafi menşei olan ve adını tescil ettiren ilk yöresel peynir. Ezine peynirinin sadece Kaz Dağları, Ezine, Ayvacık ve Bayramiç bölgesinde yetiştirilen koyun, keçi ve inek sütlerinden ilkbahar aylarında mevsimlik üretilmesi gerekiyor.
Peynir lezzetini bu yörenin bitki örtüsü ve suyundan alıyor.
Ancak Ezine’de üretilen her beyaz peynir Ezine peyniri değil.
Ezine peyniri yüzde 55 koyun, yüzde 35 keçi ve yüzde 15 inek olmak üzere üç cins sütün karışımıyla yapılıyor.
İdeal bir Ezine’nin buzhanede 12 ay olgunlaşması gerekiyor.
Sezgin, Özsoylar, Tahsildaroğlu, Altınkılıç ve Akpınar ilk akla gelenler ama bölgede 61 peynir üreticisi var.
Tesislerini dolaştığım üçüncü kuşak Özcan Özsoy’un başında olduğu Özsoylar, Ezine Peynirciler Derneği Başkanı Nahit Sezgin’in Sezginler ve H.Ö. 444 peynirleri lezzetlerinin yanı sıra bugüne dek gördüğüm en temiz üretim tesislerine sahip yerler arasındaydı.

İstanbul’un ”Sokak Lezzetleri” bir arada

Farklı ülkelerin, kentlerin kendine özgü sokak lezzetleri vardır ama İstanbul’un geçmişten günümüze sokak lezzetleriyle ilişkisi bambaşkadır. Her köşe başında nohutlu pilavdan midye dolmaya insanı baştan çıkaran bir lezzet bulunur.
Ancak günümüz koşullarında bu lezzetlere ulaşmak da, her önümüze çıkana güvenmek de kolay değil. Üsküdar Libadiye’de iki hafta önce açılan, kentin en yeni AVM’si, Emaar Square Mall İstanbul’un sokak lezzetlerinin en güvenilir olanlarını bir araya getirecek bir projeye imza atmış.
Emaar Square Mall’un Sokak Lezzetleri projesinin ardında Pazarlama, Satış ve Leasing Direktörü Arzu Uludağ var. Uludağ, “Kaybolmaya yüz tutmuş geleneklere sahip çıkmak, yetişen genç nesillere ve ziyaretçilere aktarmak amacıyla bu projeyi kültürel sorumluluk olarak hayata geçirdiklerini” söylüyor.
Projenin konsept danışmanlığını ve koordinatörlüğünü ise yeme-içme sektörünün ünlü isimlerinden Gamze İneceli üstlenmiş. İneceli, “İçiniz ferah olsun, tüm satıcılarımız mesleklerine gösterdikleri özen, itina ve titizlikle tanınan isimler. Malzeme kalitesi ve hijyen en önem verdiğimiz nokta. Ancak hiçbir şekilde ustaların reçetelerine, servis biçimlerine özellikle karışmadık. Sokaktaki deneyim neyse burada da o” diyor.

El emeği sokak arabaları

Sokak arabalarını da son kalan birkaç usta üretmiş. Bu projeyi öğrenince çok duygulanmışlar ve geçmiş günleri anarak çalışmışlar.
Bu hafta sonundan itibaren cumartesi pazar günleri İstiklal Caddesi’nin ünlü Sabırtaşı İçli Köftecisi, Balat’ın Nohutlu Pilavcısı Salim Şen, Tarihi Zeyrek Kadınlar Pazarı’ndaki Çiğ Köfteci Hacı Bekir Usta, Kasımpaşalı Salatalık ve Yeşil Elmacı Hüseyin Usta, Beşiktaş’ın Açma Börekçisi Turkish Village alanına konuk olacak.
Ancak ay sonunda geleneksel olarak sokak satıcılarının yaptığı gibi Ramazan ayı ve bayram süresince memleketlerine gitmek üzere ara verecekler.
Kapalıçarşı ve Mısır Çarşısı ruhunu yansıtmak, semt pazarları canlılığını yaşatmak amacıyla hazırlanan Turkish Village alanında Bergama’dan Hasanbey Çiftliği, Edremit’ten Dr. Tan Zeytinyağları ve Karaman’dan Ala Dükkan’ın ürünlerinin satıldığı stantlar yer alıyor.
Umarız planlandığı gibi zaman içinde tüm coğrafyamızın farklı kültürlerinin sokak lezzetleri bir araya gelir...