Altay er meydanına çıkmaya hazır

Bu hafta size savunma sanayisi denilince akla gelen en siyasallaşmış konuyu yazmaya çalışacağım. BMC CEO’su Murat Yalçıntaş’ın daveti üzerine geçen hafta Altay tankındaki son durumu Arifiye Tank Palet Fabrikası’na giderek yerinde incelemeye çalıştım. Benden önce de bu konuyu yazanlar olduğu için açıkçası ben Arifiye’yi başa çekerek Altay tankını anlatmaya çalışacağım. Unutanlara bir kez daha hatırlatmakta yarar var. “Ordu Katar’a satıldı”, “20 milyar dolarlık tank fabrikası Katar’a satıldı” gibi siyasi tartışmaların içinde Türkiye’nin en önemli projesi Altay tankı kaynadı gitti. Bu siyasi tartışmaların bir kısmını kendilerine sordum, cevabını aldım, bir kısmını ise bilgilerin içinden ayıklayarak çıkarmaya çalıştım. Ortada ne satılan bir fabrika ne ordu ne de yabancı bir güç var. Fabrika, ASFAT bünyesinde bulunan ve işletme hakkı 25 yıllığına devredilen bir tesis. Devredilmeyi de yanlış anlamayın, fabrikadaki her olayı takip eden 100 üzerinde askeri personel var ve süreçleri hem askeri hem ticari hem de teknik olarak takip ediyorlar. Keşke devletin bütün mallarını bu şekilde kontrol edebilsek.

50 YILLIK TECRÜBE

BMC yetkilileri fabrika devri konusuna girmekten etik olarak çekiniyor. Bize bilgi verip cevabı bizim bulmamızı istiyorlar. Ben de savunma haberi yapandan çok ekonomi muhabiri gibi olayı didik didik ettim. Mesela, ‘Fabrikanın değeri ne kadar?’ dedim. Onlar Ankara’da kuracakları tesisi anlattılar. TUSAŞ tesisleri yanına, Altay tankı ve yeni nesil araçları yapacakları son derece modern bir tesis inşaatına başlamışlar. Arifiye Tank Palet Fabrikası’nın kapalı alan büyüklüğü 137 bin metrekare. Ankara’da kurulacak tesis ondan biraz daha büyük ve yaklaşık 250 milyon Euro’ya mal olacak. Arifiye 50 yıllık bir fabrika ve içinde biriktirilmiş olan müthiş bir bilgi ve tecrübe var. Bunu yazmamın bir nedeni var. Tartışmalar hep fabrikanın eskiliği ve teknolojik olarak geri kalmışlığı üzerinden yapılıyor ama unutmayın buradaki personel Türkiye’nin en önemli tank modernizasyonu, Fırtına obüs imalatı ve bakım projelerini yıllardır başarıyla sürdürmüş kişiler. Olayın özel sektörün işletme tecrübesi ile Silahlı Kuvvetler’in ordu donatım fabrikalarının bilgi birikiminin beraber nasıl doğru bir şekilde yapılabileceği üzerine olması gerekirken, maalesef abartılı bilgiler nedeniyle her tarafa zarar veren bir hale dönmüş. Sorulması gereken soru, ‘Devlet kaynakları peşkeş çekilmiş midir’, bu model TSK’ya ekstra avantajlar getirerek maliyet düşmesine yol açmış mıdır, fabrika daha verimli çalışmaya başlamış mıdır, fabrika yeni istihdam sağlamış mıdır?’ Bütün bu sorduğum soruların cevabı müspet bir şekilde kayıtlarda yer almış.

‘YENİ ALTAY’ YENİLİKLERİ

- ÖNCE ‘Altay’ olarak iki tank yapıldı . Daha sonra eklemelerle ‘Yeni Altay’ ismiyle iki tane daha üretildi. Ekibi dinlerken açıkçası bu tankın ilk üretilenden çok ayrı özelliklere sahip olduğunu fark ettim. Neden ‘Yeni Altay’ diye isimlendirdiklerini de anlamış oldum.

Alman ihracat lisansı engeli sebebiyle yapılan yerlileştirmeler, aktif koruma sistemi, geliştirilmiş zırh, yenilenen atış kontrol ve araç kontrol sistemi, değiştirilen güç grubu ile tank aslında farklı bir yere doğru ilerlemiş. Test bölümünde daha önce yapılmış Altay tankını yakından inceleme fırsatını da buldum. Ukrayna savaşı sırasında da tankların savaştaki önemini sorgulatan konulara, bu tankta yeni savunma yetenekleri ile özgün çözümler bulunmuş. Tamamen yerli ve milli çözümler.

MOTOR TEST MERKEZİ

- Daha önceki yazımda savunma sanayisinin elde ettiği motor kabiliyetlerinden ayrıntılı olarak bahsetmiştim. Bununla ilgili olarak motor bilgilerine girmeden Arifiye’de gördüğüm üretim ve test merkezlerinden bahsetmek isterim. Savunma Sanayii Başkanlığı finansıyla oluşturulan bu test merkezi BMC tarafından bu tesise kalıcı olarak kurulmuş. Merkezi Arifiye’ye kurarak tesisin önemini artırmışlar. Bu, yapmaları gereken 50 milyon dolarlık yatırımın dışında tesise kazandırılan önemli bir kazanım olmuş. Tesiste Türkiye’de üretilecek bütün askeri araçlarda kullanılacak motorların ve transmisyonların testleri ve üretimleri yapılacak. Daha sonra üretim Ankara’da kurulacak BMC Power tesislerine kaydırılacak. Yalnızca kara araçları değil deniz ve denizaltında kullanılacak sistemleri de buna dahil ediyoruz. Ülkemiz bu gelişmelerle motor konusunu önümüzdeki birkaç sene içinde kalıcı olarak çözecek gibi duruyor.

BMC CEO’su Murat Yalçıntaş, Power Genel Müdürü Mustafa Kaval ve Güç Grubu Entegrasyon ve Test Direktörü Serdar Akca’nın da olduğu yetkililerden motor bölümüyle ilgili bilgi aldım.

KİRPİ’NİN DE ÜRETİCİSİ

Altay tankı ve yeni nesil askeri araçlar yapmak üzere kurulan BMC Savunma şirketi önümüzdeki dönemde de isminden oldukça bahsettirecek gibi duruyor. Ama bizim ülkemizden çok yurtdışında. Düşünsenize ‘Kirpi’ adlı tekerlekli zırhlı araçlar Zeytin Dalı Harekâtı sırasında saldırıya uğramış, askerlerimizi sağ salim ölüm bölgesinin dışına çıkarmış ve bazı basın organları patlayan lastikleri ile dalga geçmişti. Aynı  durum yaşandığında Ukrayna basınında gösterdiği başarı için övgüye tabi tutuldular. Mayın ve balistik koruma yetenekleri bu zorlu şartlarda test edilince şirketin ihracat başarısı da artmış oldu. Başarı hikâyelerimizi memleketteki kısır siyasi çekişmelerin dışına çıkarabilmeliyiz. Onlar başarıyorlar ve çalışıyorlar, bize ise size anlatmak düşüyor.

Ankara’daki yeni fabrikanın çizimi. 

23 NİSAN’DA ORDUYA TESLİM

- HADİ Altay tankına geçelim isterseniz. İki tank teste tabi tutulmak üzere 23 Nisan’da TSK’ya teslim edilecek. Tankın motor gibi sistemlerini kapsayan Güney Kore güç grubu monte edildiği ve Yeni Altay’da geçmişte olan sistemlerin daha gelişmişleri uygulandığı için tekrar test edilmek zorunda. Öngörülen de 2025 yılında Ankara’da kurulacak yeni fabrikada seri üretime geçilmesi. Şunu net söyleyebilirim. Projede yer alanlar başından beri çalışmayı takip eden ekip. Yani bilgi ve tecrübede süreç kopukluğu yok. Hata olarak bulduğum konu Almanya gibi bir ülkenin bu projede vazgeçilmez bir unsur haline getirilmesidir. Herkes projenin gecikmesinin motor ve aktarma sistemlerinden kaynaklandığını düşünmekte ama gerçek bundan biraz daha fazla. Yaklaşık 10 tane daha sistem Almanya’dan alınacaktı ve hepsi ambargoya takıldı.

BMC Savunma Genel Müdürü Mehmet Karaaslan başta olmak üzere birim müdürleri sektörün içinde ömür geçirmiş kişiler. Mesela Mehmet Karaaslan için tanka adanmış bir hayat bile diyebilirim. Türkiye’nin tank ihtiyacına yönelik olarak hazırlanan bütün projelerde 1999 yılından beri yer almış, Altay’ın ise hep içinde ve yetkili pozisyondaymış. En memnun olduğum konu ise, proje farklı bir şirket tarafından sürdürülse de şu andaki ekibin büyük bölümü ilk prototipi geliştirenlerden. Kendileri ile 23 Nisan’da TSK’ya teslim edilecek, Güney Kore güç grubu ile imal edilen iki araç üzerinde sohbet ettik. Yanda imalatı süren başka bir tankı sordum. BATU ismiyle üretilen, Türk güç ve aktarma sistemlerinin monte edildiği diğer tank olduğunu söylediler.

Güney Kore güç grubuyla imal edilen Yeni Altay tankı üstünde BMC CEO’su Murat Yalçıntaş (solda) ve BMC Savunma Genel Müdürü Mehmet Karaaslan’la konuştuk.

LEOPARD’LA KARŞILAŞTIRMA

- Elimizde tank sınıfında en gelişmiş sistemler arasında Leopard 2A4’lerden 354 adet var. Bu tankların modernizasyon programı da BMC Savunma tarafından Türk şirketlerinin katkıları ile Altay tankı geliştirmesinden elde edilen sistemlerle yapılacak. İki tankı yan yana gördüğümde gerçekten çok şaşırdım. Elimizdeki Leopard ve Altay tankı arasındaki farkı sizler de resimlerden anlayacaksınız.
AltayLeopard