Çırak olarak başladı

O da tercihini sanatkarlıktan yana kullanır. Ve 11 yaşında bir makine atölyesinde çırak olarak işe girer. Gündüz atölye, akşam ise okul vardır. Başarılı ve çalışkan biri olan Kenan Lider, 16’sında ustabaşı hatta atölyenin sorumluluğunu üstlenir. Asker dönüşü ise patronla ücret konusunda anlaşamaz ve 5 kat daha yüksek bir ücretle 6 ortaklı Tekbay’a transfer olur. 3 yıl sonra da ortaklar arasında çıkan anlaşmazlık ile satışa çıkarılan Tekbay’ı Kenan Lider, taksitle satın alır. İlk taksit düğün takılarıyla ödenir. Elektrik malzemeleri üreten Tekbay’ın ürün portföyünü geliştirmekle kalmaz değiştirir. Plastik ve metal alanında çeşitli firmalara fason üretim yapar. Kenan Lider, zamanla yan sanayinin yanında kendine ait bir ürünün de olmasından hareketle Türkiye’deki ilk yerli su pompasını ‘Quick’ markasıyla üretir. İşleri büyüten Kenan Lider, su sebilini de ürün grubuna ekler. Zaman zaman ticari kazalar nedeniyle sıkıntıya giren Kenan Lider, bugün su pompası ve ekipmanları, su sebilinin yanı sıra birçok sektör için yüzlerce çeşit plastik ve metal aksam üretiyor. Kenan Lider, 2016’da bir yandan atıl kapasitesini harekete geçirerek gaza basmaya hazırlanırken, diğer taraftan buzlaş makinesinin üretimini planlıyor.

SANATKAR OLMAYI TERCİH ETTİ

Daha çocukluğunda çalışkanlığıyla herkesi kendine hayran bırakan Kenan Lider, çırak olarak adım attığı iş dünyasında patronluğa kadar yükselen biri... Kenan Lider ile hem yeniden hayat verdiği Tekbay’ın gelecek planlarını hem de girişimcilik serüvenini konuştuk. Tuğla ocakları olan bir aileden gelen Kenan Lider, o süreci şöyle aktardı:
“Dedem Trabzon Of’tan çıkıp, önce Samsun, sonra İstanbul, en sonunda da İzmir’de tuğla ocağı işletmiş. Bir yandan da imamlık yapmış. 1957’de de vefat edince işin başına babam geçti. Tabii, ekonomik durumlar pekiyi değildi. Beş kardeşin ortancası ben de ilkokulu bitirdikten sonra, ‘oğlum okuyacak mısın yoksa sanatkar mı olacaksın’ sorusunu yöneltti babam. Ben de ‘baba sanatkar ne demek’ diye yanıt verdim. O da kolumdan tutup beni tuğla ocaklarında kullanılan makinelerin imalatını yapan arkadaşının atölyesine götürdü. İlkokula gittiğim dönemde Damlacık civarında bulunan atölyelerde demiri keserken akan sıvı çok hoşuma giderdi. Daha 11 yaşında aynı manzarayı babamın götürdüğü atölyede de görünce, ‘sanatkar olacağım’ dedim. Yaz boyunca orada çalıştım. O zaman yaptığım işin okulu olduğunu öğrendim. Annemden babama beni okula kaydettirmesini istedim, ama yanıt olumsuzdu. Bir yıllık çalışmanın ardından da Mithatpaşa Sanat Okulu’nda akşam eğitimine kaydoldum. Gündüz çalıştım, akşam ise okudum.”

İLK TAKSİT DÜĞÜN TAKILARI

3 yıllık okulun ardından hocasının müdür olduğu fabrikada işe giren Kenan Lider, “Orada kurulacak kalıphane için beni işe aldılar. 16 yaşındayım haftalığım 200 lira. Ama bir türlü kalıphane kurulmuyor. O zaman eğer burada kalırsam en fazla ustabaşı olarak emekli olurum diye düşündüm ve ayrıldım. Daha az ücret ve şartları kötü bir atölyede otomotiv sanayine yedek parça üretmeye başladık. Ustabaşı olarak çalıştım. Benden yaşça büyük insanları yönettim. Asker dönüşü de aynı yerde devam ettim, ama ücret konusunda anlaşmazlık çıktı. Ben de 1980’de, 5 kat daha fazla ücret veren Tekbay’a transfer oldum. Tekbay, 6 ortaklı bir şirketti ve elektrik malzemeleri üretiyordu. Ancak daha sonra ortaklar arasında anlaşmazlık çıktı. Şirketi bana satmayı teklif ettiler. Bunun benim için zor olacağını söyledim, ama taksitle 1983’te fabrikayı aldım. Aynı yıl evlendim. Ve düğün takılarıyla ilk taksidimi ödedim. Zamanla elektrik malzemelerinden uzaklaşıp çeşitli şirketler için plastik ve metal parçalar üretmeye başladık. TEBA’ya iş yaptık. Onlar hızlı büyüdü bizi de büyüttü. Raks, Arçelik ve bunun gibi irili ufaklı birçok markaya üretim yapıyorduk. Tabii, hep fasonla yol almanın riskini de gözönünde bulundurarak kendimize ait bir ürün geliştirelim dedik. Ve 90’lı yılların sonunda su pompası üretmeye karar verdik. Marka olarak da Quick’i seçtik. Hem Türkiye’de hem de yurtdışında güzel işlere imza attık. Daha sonra 2004’te ise aynı markayla su sebilini piyasaya çıkardık. Şu an bu iki ürünün yanı sıra birçok sektöre metal ve plastik parça üretiyoruz. Preshane, kalıphane, enjeksiyon, şişirme, serigrafi, pet preform birimlerinde önemli çalışmalara imza atıyoruz” diyerek bugüne geliş öyküsünü anlattı.

HER ZAMAN İŞLER İYİ GİTMİYOR

Kenan Lider’in hayatı hep güzellikler içinde geçmemiş elbette. Başarılı işlere imza atsa da zaman zaman yol kazaları da yaşamış. Lider, şöyle devam etti: “Şu an üretim yaptığımız Torbalı’daki fabrikamız için 1998’de yatırım kararı aldığımızda krize yakalandık. Yenilikler peşinde koşalım diye sürekli çalışırken su sebilini keşfettik ve o dönem bu işte en iyisi Güney Kore’ydi. Onlardan teknolojik alt yapı satın alıp. 2004’te büyük hedeflerle üretime başladık. Ama aynı yıl bir marka Çin’den ithalat yaptı ve bizim bütün planlarımızı altüst etti. TEBA en büyük iş yaptığımız kurumdu. 2004’te onlar batınca hem paramız gitti hem de işimiz. Yine su sebilinde Adanalı bir firmaya güvendik. Orada da hem paramız hem ürünlerimizi kaybettik. Kullan at damacanada pazar görüp yatırım kararı aldık, ama bizim üretime geçmemizle birlikte birçok firma buna yatırım yaptı. Yine istediğimiz sonucu alamadığımız bir durum oldu. Tüm bu negatifliklere rağmen yolumuza devam ediyoruz. Kalitemizden ödün vermeden çalışıyoruz.”

BUZLAŞ GELİYOR

Bugün otomotivden uçak sanayine, sağlıktan gıdaya birçok sektörü plastik ve metal parça üretimi yaptıklarını paylaşan Kenan Lider, zaman içinde yaşanan sıkıntılardan dolayı yapılan bazı yatırımların atıl kaldığını söyleyerek, “Şimdi bu kapasiteyi yeni yılda ayağa kaldıracağız. Yani gaza basacağız. Üretim kapasitemizi artıracağız. Artık daha agresif bir pazarlama yolu izleyeceğiz. Özellikle su sebilinde beklentimiz büyük. Çünkü ithalata bir takım kısıtlamalar getirildi. Mevcut ürünleri geliştireceğiz. Bunun yanında yeni bir ürün üretmeyi planlıyoruz. Buzlaş makinesi gündemimizde. Şu an bunu sadece İngilizler üretiyor. 2016’da bu ürünü biz de üretmeyi planlıyoruz. İnşaat ile ilgili de hedeflerimiz var” diyerek gelecek planlarını aktardı.

HER ÜLKEYE ÖZEL QUICK

Kenan Lider, Quick markalı su pompasında patentli 5 çeşit ürünlerinin bulunduğunu belirterek, “Bizden sonra her ne kadar taklitleri çıksa da Quick bu sektörün amiral gemisi. Ciromuzun yüzde 33 ondan geliyor. Tabii, sadece Türkiye’de değiliz. Birçok ülkeye de ihracat yapıyoruz. Hatta ülkelerin yapısına göre bile ürün geliştirdik. Geliştirmeye de devam ediyoruz. Brezilya ve Rusya’da damacana kalitesi çok kötü. Onlara özel ürün geliştirdik. Ama Rusya ile ilişkiler gerilince şimdilik kaldı” diyor.

KISA KISA

* Torbalı’da bulunan tesisinde üretim yapan Tekbay’da, 35 kişilik bir ekip çalışıyor.
* Kenan Lider, yıllardır mücadele ettiği iş aleminde şimdi ikinci kuşaktan oğlu Murat Lider’in de işe dahil olmasıyla gücüne güç katmış durumda.