Bodrum yadigarı

Ancak Yugoslavya’daki savaşla birlikte TIR’lar Bodrum’a gelemeyince ürün para etmez ve zamanla mandalina bahçeleri yerini inşaata bırakır. ‘Diplomat Çiftçi’ unvanlı Ömer Aras, zarar etse de Bodrum mandalinasına sahip çıkar. Oğlu Erman Aras da 2014’te e-ticaret kanalıyla mücadeleye katılır. Katma değerli ürünlere odaklanır. 2016’da Ömer Aras’ın vefatıyla bayrağı devralan Erman Aras, bugün Bodrum Yadigarı markasıyla mandalinanın ömrünü uzatmak için yoğun bir mesai harcıyor.

ERMAN Aras... O da babası merhum Ömer Aras gibi hayatını Bodrum mandalinasının betonlara kurban gitmemesine adayanlardan. Bunun için de sürekli formüller geliştirerek Bodrum mandalinasından katma değerli ürünler geliştiren bir iş insanı. Erman Aras ile mandalinanın hikayesinden gelecek planlarına kadar birçok konuyu konuştuk. Ömer Aras’ın baba tarafının Bodrum, anne tarafının ise İstanköy olduğunu paylaşan Erman Aras, şöyle devam etti:

İNCİRİN YERİNİ O ALDI
“Bodrum’da eğitim alabileceği bir okul olmadığı için babam 7 yaşında İstanköy’de (Kos Adası) bulunan İtalyan okulunda gidiyor. 1944’te ise Bodrum’a askerliğini yapmak üzere geri dönüyor. Askerlik sonrası ise o dönem bölgede incirin para etmemesi nedeniyle yöre halkı yeni arayışlar giriyor. 2. Dünya Savaşı nedeniyle Bodrum’a gelemeyen Koslu bir tüccar da borçlarına karşılık mandalina fidesi verince yeni bir süreç başlıyor. Aslında Bodrum’un mandalinayla tanışması 300 yıl öncesine dayanıyor. Çin’den başlayan serüven Afrika üzerinden adalardan Bodrum’a ulaşıyor. 2. Dünya Savaşı döneminde dikilen fidanlarla da Bodrum mandalinası gün yüzüne çıkıyor.”

SAVAŞ KADERİNİ DEĞİŞTİRDİ
Ömer Aras’ın kendi eliyle diktiği 4 binin üzerindeki mandalina fidanıyla Bodrum’un en büyük üreticilerinden biri olduğunu söyleyen Erman Aras, “Bodrum mandalinası ticari olarak 1950’li yıllarda kullanılmaya başlıyor. Denizin ve meltem rüzgarlarının da etkisiyle çok değerli bir ürün haline geliyor. Bodrum’dan Avrupa’nın doğu bloğuna yıllarca ihracat yapılıyor. Ancak Yugoslavya savaşından sonra tablo değişti. TIR’ların geçişi yasaklanınca Bodrum’daki tesis kapandı. Böylece Bodrum mandalinası kaderine terk edildi” diyerek turizmin özellikle ilerlediği 90’lı yıllarda mandalina bahçelerinin artık yavaş yavaş terk edilip yerlerini inşaata bıraktığını paylaştı.

BİR TIKLA MANDALİNA
Bodrum mandalinasının altın yıllarının ardından yaşanan sıkıntılı sürece babası Ömer Aras’ın direndiğini söyleyen Erman Aras, o dönemi şöyle anlattı:
“Kendimi bildim bileli ben de hep babamla çalıştım. ODTÜ Fizik Bölümü’nü 1981’de bitirdikten sonra Bodrum’a geldim. Bir yandan aileye yardım ettim, diğer tarafta ise turizmdeki gelişmeyle birlikte yatçılık üzerine bir acente açtım. Tabii, babam mandalina bahçesinin betonlaşmaması için büyük uğraşlar veriyordu. Zarar etse de bunu sürdürdü. Ama bir süre sonra ‘artık bakamayacağım’ demeye başladığı noktada ben devreye girdim. E-ticaretin popüler olmaya başladığı süreçte bir internet sitesi kurduk. Babam, ‘internette satılacak 3-5 tondan ne olacak’ dese de iyi sonuçlar aldık. Bir süre sonra da sadece mandalina satarak bu işin yürümeyeceğini düşünerek odağımıza katma değerli ürünleri aldık. Uzun süren AR-GE sonucunda lokum üretmeye başladık. Çeşidi arttırdık. Babamın vefatının ardından da onun başlattığı mücadeleyi bugün ben devam ettiriyorum.”

ÇİFTÇİ DİPLOMAT
BABA Ömer Aras’ın bir yandan tarımla uğraştığını, diğer tarafta da iyi derece İtalyanca bildiği için Bodrum’daki İtalyanlar’ın en küçük sorunlarıyla gönüllü olarak bire bir ilgilendiğini paylaşan Erman Aras, şöyle devam etti: “Bu göreve bağlılık, İtalyan devleti tarafından takdir edildi. Şövalye ve commendatore gibi iki önemli nişan verilir. 1983 - 2003 yılları arasında İtalyan Fahri Konsolosu olarak görevlendirildi. Bu da onu ‘Çiftçi Diplomat’ yaptı.”

 
HEM YENİ ÜRÜN
HEM DE İHRACAT
HEM baba Ömer Aras’tan devraldığı mirası sonraki nesillere de aktarabilmek hem de Bodrum mandalinasına olan vefa borcunu ödemek adına markaya annelerinin adını verdiklerini belirten Erman Aras, “Bodrum Yadigarı ile bugün undan cipse, reçelden lokuma 30’un üzerinde çeşitle yolumuza devam ediyoruz. Yoğun AR-GE çalışmalarının ardından Bodrum mandalinasından esans elde ettik ve katkısız, geleneksel yöntemlerle üretim yapıyoruz. Şimdi sırada kozmetik ürünler var. İlk sırada ise kolonya bulunuyor. Bir diğer hedefimiz ise ihracat. Biz butik üretici olduğumuz için bu mantığa uygun pazarları araştırıyoruz. İnternet kanalının yanı sıra bahçelerin olduğu yerde bir satış mağazamız bulunuyor. Çeşitli gurme şarküterilerle çalışıyoruz” diyor.

KISA KISA
* Bodrum mandalinasının günümüzde rekoltesinin 30 binlerden 5 bin tonların altına düştüğünü söyleyen Erman Aras, “Bunu korumak için sözde değil gerçekçi adımlar şart. En basit ithal lime yerine restoranlarda ya da içeceklerde yeşil Bodrum mandalinası kullanalım. Bu 100 bahçeyi kurtarır” diyor.

* Bugün birilerinin Bodrum mandalinasının popülaritesini kullanarak tüketiciyi aldattığını savunan Erman Aras, “Reçel deniyor, ama mandalina Bodrum değil, kolonya diyor esans laboratuvarda geliştirilmiş” diyerek gerçek ürün kullanılarak Bodrum mandalinasının kurtulacağını paylaştı.