İnsan vücudu sıcaklara 1-2 hafta içinde uyum sağlar. Yani hem terlemek kolaylaşır hem de terle atılan sodyum miktarı azalır.
Sıcak hava hem şehirde hem de tatil beldelerinde yaşamı zorlaştırıyor. Canından bezdiriyor. Aşırı sıcaklara karşı vücudun en önemli savunması terlemeyle sıvı kaybı. Terleme devam ettiği sürece vücut yeterince su ve tuz almak şartıyla, çok yüksek ısılara dayanılabilir. Nem oranı yükseldiğinde terleme ile olan sıvı kaybı azalmaya başlar. Bu ciddi sorunlara yol açar. Sıcak felci bunlardan sadece biri. Memorial Hastanesi İç Hastalıkları Bölüm Koordinatörü Prof. Dr. Yavuz Baykal’ın verdiği bilgiye göre, sıcak felci insanda merkezi ısının 40 derecenin üzerine çıkması, merkezi sinir sistemi bozukluğunun gelişmesi ve terlemenin kaybıyla ortaya çıkıyor. Hastalarda daha sonra birçok organda yetmezlik bulguları gelişiyor. Acil tedavi edilmezse ölümcül risk taşıyor. Merkezi sinir sistemi sıcak felcine en duyarlı organ. İrritabilite (hafif uyaranlara gereğinden fazla tepki vermek), bilinç bulanıklığı, davranış değişiklikleri, halüsinasyonlar, kasılmalar ve komaya yol açar. Hastaların çoğunun beyninde ödem gelişir.
Vücudun ısısını artıran hareketlerden uzak durun
Sıcağa bağlı acil durumların oluşmasında hasta vücudunda ısı artmasına yol açan etkenler önemli rol oynuyor. Bunlar:
Fiziksel aktiviteler (ağır egzersizler, açık havada çalışmak gibi)
Enfeksiyon nedeniyle vücut ısısının yükselmesi
Hipertiroit
Ajitasyona neden olan ruhsal durum
Kapalı ve havalandırılmayan sıcak yerlerde bulunmak
Sıcak yerlerde çalışmak (fırın, çelik fabrikası, tarla gibi)
Yaz sıcağında çocukları kapalı arabalarda bırakmak
Yüksek ısı, yüksek nem oranı
Şişmanlık, diyabet, kardiovasküler hastalıklar
Terleme yetisinin bozulması
Kalın giysiler
Dehidratasyon
Merkezi sinir sistemi bozuklukları (parkinson hastalığı gibi)
Yaşlılık (yaşlılarda susuzluk hissi azaldığından kaybedilen sıvı yerine konamaz. Ayrıca çeşitli hastalıklar ve ilaç kullanımı, yaşlılarda sıcaklardan oluşan acil vakaları artırır.)
Sıcakta alkolle serinlemeye çalışmayın
Sıcak felcinden korunmak için:
Serinlemek için alkollü içecekler içmeyin. Bunlar önce serinletir, sonra vücudun su kaybını artırır.
Hafif yemekler, sulu yiyecekleri (meyve, salata, çorba) tercih edin.
Yağlı ağır yemeklerden ve fazla yemekten kaçının.
İnce, açık renk, bol giysiler giyin. Giysiniz güneş ışığından sizi korusun ama terletip su kaybettirmesin.
Geniş kenarlı şapka giyin. Yüzünüz doğrudan güneş altında kalmamalı.
Sık sık duş yapın.
Kapalı ve park edilmiş araç içinde hiçbir canlı bırakılmamalı.
Dışarıda aktif olarak çalışanlar güneş altında korunmasız kalmamalı. Ağır eforlardan kaçınmalı.
Sıcak çarpması ve bitkinlik belirtilerini bilip bu belirtilere karşı tedbirli olunmalı, alınan önlemlerle hasta düzelmezse doktora haber verilmeli.