Sandıktan esrar çıktı

ABD’de, Colorado ve Washington’lular sandıktan ‘esrar’ çıkardı. İki eyalette esrarın aynen alkol gibi 21 yaşın üzerindekiler tarafından vergilendirilme ve denetime tabii olarak kullanımına izin verildi. Massachusetts eyaleti daha temkinli. Aynı uyuşturucunun ‘tıbbi nedenlerle’ kullanılmasını onayladı. Esrarın yasallaşması için çalışan gruplar çalışmalarını tıbbi etkilerinden çok ‘her insanın kendi sağlığı konusunda kendisinin karar verebileceği’ üzerine inşa etti.
Şimdi yeniden başkan seçilen Obama’nın kararı bekleniyor. Başkan iki eyalette kabul edilen kararı genelleştirecek mi yoksa Colorado ve Washington’u referandum kararını yürürlüğe koymaktan men mi edecek?

DOKTORLAR TEMKİNLİ

M.Ö.’den beri esrarın tıbbi yararlarının bulunduğunu öne sürenler var. Günümüz hekimleri arasından da buna katılanlar yok değil. Ancak çoğu bilim adamı bu konuda temkinli. ABD’de Brown Üniversitesi’nden Dr. Tahir Tellioğlu ile Zuhal Tellioğlu Klinik Psikofarmatoloji Bülteni’nde yıl içinde makale yayınlayıp, tıbbi esrarın kullanımını incelediler. Uzmanlar, esrarın başlıca psikiyatrik risklerinin bağımlılık, anksiyete ve psikoz olduğunu vurguluyorlar. Herhangi bir psikiyatrik bozuklukta tıbbi esrarı bir tedavi olarak tavsiye etmek için yeterli bilimsel kanıt bulunmadığını da söylüyorlar. İki uzman buna karşılık tıbbi esrarın nöropatik ağrı, AIDS kaşeksisi (aşırı zayıflama, halsilik vs.) ve kemoterapiye bağlı bulantı gibi özel durumların tedavisi için seçenek olabileceğini düşünüyor.

ŞİZOFRENİYLE İLİŞKİSİ

Ankara AMATEM’in kurucusu ve Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nesrin Dilbaz ise esrarla ilgili yaygın olan “Ottur, zararı yoktur” düşüncesinin efsaneden ibaret olduğunu vurguluyor. Ayrıca yatkınlığı olanlarda şizofreni benzeri psikotik tablolar oluşturabileceğini belirten Dilbaz, “Bazı kişiler esrarı kullanmasa belki ömür boyu bu hastalığı yaşamayacak” diyor. Bazı şüpheci kişiler de esrar kullandıktan sonra daha paranoid olabiliyor.
Esrarın bazı hastalıklarda rutin kullanılabileceğini savunanlar bulunduğunu, ancak ‘son çare’ olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Dilbaz, “Bir tedavinin yararı riskten fazlaysa, riske rağmen veririz. Ama bu bir gün esrarın rutin kullanılabileceği anlamına asla gelmez” diyor.

18 YAŞ ALTI

Türkiye’de 2003’te BM’nin de katkısıyla yapılan bir araştırmada 16 yaşındaki lise öğrencilerinin yüzde 5’inin en az bir kez esrar kullandığı saptandı. Prof. Dr. Dilbaz, “Yakın zamana kadar Ankara AMATEM’deydim. 18 yaş altında yatan gençlerin çoğu 2004’te uçucu madde kullanıcısıydı. 2006’da uçucu madde yerini esrara bıraktı” diyor.

En fazla yakalanan uyuşturucu madde

Türkiye’de emniyet güçlerince en fazla yakalanan uyuşturucu madde esrar. Kenevir tohumunun alım ve satımı kontrole tabi değil. Ancak Kenevir Ekimi ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik doğrultusunda belirlenen sınırlı bölgelerde, endüstriyel amaçlar için yasal kenevir ekimine izin veriliyor. 2313 sayılı kanunla esrar elde etmek için kenevir ekimi yasaklanmış, başka amaçlarla kenevir ekimiyse izne bağlanmış.

Bağımlı hasta, esrar ilaç mı oldu?

ABD’de madde bağımlılığıyla uğraşan otoriteler, “Tıbbi esrar kullanımı esrar üreticilerinin yanıltmasıdır” iddiasında. Time dergisinde yayınlanan bir makaleye göre, ABD’de en fazla para kazandıran tarım ürünü esrar. Esrarın onsu (yaklaşık 28 gram) 100 dolar. Yıllık kazanç 35.8 milyar dolar. Ülkede bazı kavramlar da değişti: Bağımlıların yeni tanımı ‘hasta’, esrar ‘ilaç’, uyuşturucu kullanmak ‘tedavi olmak’... Uyuşturucu satıcılarının yerini ‘bakıcılar’ (satıcı) aldı.

Dünyanın hemen her ülkesinde yetişiyor

Hint keneviri yapraklarının ve tozlarının farklı işlemlerden geçirilmesiyle elde edilen esrar, dünyada en yaygın üretilen, en fazla kaçakçılığı yapılan ve en çok tüketilen yasadışı uyuşturucu maddesi. BM’nin 2008 raporuna göre yetişkin nüfusun yüzde 2.9-4.3’ü esrar kullanıyor. Yüzde 0.6’sıysa esrarı her gün kullanıyor.