Koşmak donmayı engellemez

Ama donma tehlikesini yüksek irtifada yaşıyorsanız bu yöntem uygun deÄŸildir. Ayrıca terleme, ısı kaybını arttırır.  KoÅŸmanın vereceÄŸi yorgunluk donmayı kolaylaÅŸtırır. Â

Donma en sık daÄŸcılık gibi sporlarla uÄŸraÅŸanlarda görülüyor.  YerleÅŸim merkezlerinde ise çok soÄŸuk kış aylarında evsizlerin,  tek başına yaÅŸayan, bakıma muhtaç, yeterli ısıtmadan yoksun yaÅŸlıların başına geliyor. Åžiddetli soÄŸuk sonucu hücrelerin, dokuların hasar görmesine donma deniyor.  Ä°lkyardımı bilmek ve doÄŸru uygulamak hayat kurtarıyor.Â

Donmada ilkyardım

Yeditepe Ãœniversitesi Hastanesi Aile HekimliÄŸi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Hülya Akan’ın verdiÄŸi bilgiye göre,  beden iç ısısı 35 derecenin altına düştüğünde,  vücut ısısını korumaya çalıştığı için kiÅŸi titremeye baÅŸlıyor.  Vücut ısısı düştükçe titreme kayboluyor.  Donmanın derecesi ilerledikçe,  bilinç bulanıklığı,  yargılama ve deÄŸerlendirmede bozukluk,  uyku hali,  nabız ve solunum hızında azalma,  kalp  atımında düzensizlik  geliÅŸiyor, refleksler yok oluyor.  Daha ileri düzeydeyse tansiyon düşüyor, hasta komaya giriyor.Â

Donma vakasıyla karşılaştığınızda ilk amacınız kişiyi en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırmak olmalı. Kişinin bir süre daha soğuk ortamda bulunması gerekiyorsa, dokularını ısıtmayın.  Çünkü tekrar donan doku daha fazla hasar görür. İyileşme olasılığı ortadan kalkar. Donmuş dokuyu ısı kaynağına direkt maruz bırakmak daha
fazla zarar verir.

KURU VE SICAK ORTAM SAÄžLAYIN

Kurtarma ve sağlık ekipleri gelip müdahale edinceye kadar donmakta olan kişiye yapılacak en iyi müdahale mümkün olduğunca kuru, sıcak bir yere almak. Üstü ıslaksa çıkarıp, kuru giysiler giydirin. Açıkta kalan bölgelerini battaniye benzeri kuru örtüyle sarın. Rüzgârdan koruyun. Kişinin bilinci açıksa ılık sıvı gıdalar verilebilir.

Donmanın asıl tedavisi kişiyi tekrar ısıtmak. Bu işlem oldukça riskli. Deneyimli sağlık ekiplerince, hastane ortamında yapılmalı. İdeali ılık su banyosu.

ALKOL ISITMAZ, DONMAYI KOLAYLAÅžTIRIR

Dolaşımı bozabilecek çok sıkı giysiler, alkol, yorgunluk, şeker ve dolaşım bozukluğu gibi hastalıklar, bazı ilaçlar, yaş gibi faktörler donmayı kolaylaştırıyor. Uzun süre soğuk ortamda kalacaksanız uygun yalıtıcı özelliği olan giysileri kat kat giymek, rüzgâr ve fırtınalı havada uzun süre soğuk ortamda kalmamak, alkol, uyuşturucu maddelerden kaçınmak gibi önlemler alabilirsiniz.