Osteoporoz, yani yoğunluğunun azalması nedeniyle kemiğin kolay kırılır hale gelmesinin önemli nedenlerinden biri güneşten yeterince yararlanamamak.
Türkiye gibi güneşten bolca nasiplenen bir coğrafyada bile D vitamini eksikliği ve osteoporoz sorunu yaygın görülüyor. Tam da bu nedenle Osteoporoz Hasta Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Nurten Yeşilyurt, güneş ışınlarından yararlanmayı tavsiye ediyor. Çünkü güneş, D vitamini sentezlenmesinde kritik rol oynuyor. D vitaminiyse, kemiğin yapıtaşı olan kalsiyumun emilimini ve kemik yapımında kullanılmasını sağlıyor. Ve tabii bir başka önemli nokta da kalsiyumdan zengin beslenme.
Adana bölgesinde 6 ay boyunca örnek bir sosyal sorumluluk projesi yürütülecek. Projenin adı “5000 Kadına Kemik Okulu”. Osteoporoz Hasta Derneği’nin destek verdiği, Ortopedia Kemik ve Eklem Hastalıkları Hastanesi ile Seyhan Rotary Kulübü’nün hayata geçirdiği projenin amacı, 18-70 yaş arasındaki 5 bin kadını osteoporoz konusunda eğitmek, onların da çevrelerini eğitmesine olanak sağlamak. Projenin fikir babası Ortopedia Hastanesi Kalça Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Emre Toğrul, “Osteoporoz Türkiye’de de özellikle ileri yaşlarda sıklıkla karşılaşılan bu hastalık. Kırıkların meydana çıkması ile kişilerin yaşam kalitesi önemli ölçüde etkileniyor. Kemik yoğunluğunun azalması sonucu kalça kırığı yaşayan her 5 kadından 1’i bir yıl içinde hayatını kaybediyor. 50 yaşın üzerindeki her üç kadından birinde görülen osteoporoz özellikle menopoz sonrasında önemli sorunlara neden oluyor. Dünyada her yıl osteoporoza bağlı 1.7 milyon kalça kırığı vakası bildiriliyor. Bu sayının 2050 yılı itibarıyla dünya çapında 6.3 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor” diyor.
BEŞ BİN KADIN ÇEVRESİNİ EĞİTECEK
“Neden kadınları eğitiyorsunuz?” sorusuna karşılık Prof. Dr. Toğrul, şu yanıtı veriyor: “Erkekler osteoporoz konusunda duyarsız. Biz de önce duyarlı kesimi, kadınları hedefledik. Bir kadının vücudundaki kemikleri en çok güçlendirebileceği çağ 18-35 yaş arası. Bu çağda 7-8 doğum yapan kadın çok. Doğumlar, güneşışığı alınmasını engelleyen giysiler, yanlış beslenme, ömrün uzaması gibi nedenlerle osteoporoz sıklığı artıyor. Artık sadece hastanemizde her hafta 4-5 kalça çıkığı görüyoruz. Eğitilen kadınlar başta çocukları olmak üzere yakın çevrelerine osteoporozu anlatabilecek. Bir günlük eğitim programı sonunda da sertifika veriyoruz. Bazı kadınlar, ilkokul diplomaları bile yokten, sertifika sahibi oluyor” diyor. Eğitimler sırasında kadınlara güneşten yararlanmaları da öğretiliyor. Prof. Dr. Toğrul, “Yaz tatillerindeki sayılı günlerde alınan güneş bütün ihtiyacı karşılamaya yetmiyor. Örtülerini açın demiyoruz ama hiç olmazsa elleri, yüzleri, ayakları gibi bölgelerden güneşin yararlı ışınlarını alabilirler” diyor.
TÜRKİYE GÜNEŞİNİ İYİ KULLANAMIYOR
Prof. Dr. Nurten Yeşilyurt vücudun hiç olmazsa yüzde 15’inin güneş ışınlarına maruz kalması gerektiğini söylüyor. “Güneşten, kalsiyumdan, D vitamininden, balıktan yana zengin bir ülkeyiz. Ancak maalesef hiçbirini iyi kullanamıyoruz. D vitamini eksikliği oranı da çok yüksek. Biz dernek olarak bazı gıdalara D vitamini takviyesi yapılması için çabalıyoruz” diyor. Güneşten her mevsim yararlanmak şart. Mart-kasım ve 11.00-16.00 saatleri arasında her gün güneş ışınları için zaman ayrılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Yeşilyurt, “Ama öyle 30-40 koruma faktörleri sürerek değil. Kollar, bacaklar gibi bazı bölgelere 6-7 koruma faktörü altında güneşten koruyucu sürerek, ultraviyole ışınlarının vücuda girebilmesine olanak sağlanmalı” diyor. Prof. Dr. Yeşilyurt, süt ve süt ürünlerinin yanı sıra koyu yeşil yapraklı sebzeber, salatalar, turunçgiller ve kivide oldukça yüksek dozda kalsiyum bulunduğunu söylüyor. Sigara, yüksek doz alkol kullanımı, günde 3 fincanın üzerinde yoğun filtre kahve içimi ile gazlı içeceklerse kalsiyum emilimini azaltıyor. Hareketsiz yaşam osteoporoz riskini artıran önemli risklerden.