Kazazedeyi felç etmeyin!

Çoğu kez ambulans beklenmeden otomobilin arkasına hatta kamyonetlere atılarak hastanelere taşınıyor. İyi niyetli bu yardım girişimleri omurga ve omurilik yaralılarında kalıcı felce yol açacak kadar tehlikeli. Uzmanlar, "Hastaya ilk müdahale yapıldıktan sonra ambulans ya da deneyimli sağlık personelini beklemek daha doğru" diyor.

Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Başar Atalay, hastaya ilk müdahale yapıldıktan sonra ambulans ya da deneyimli sağlık personelinin beklemesi gerektiğini söylüyor. Omurga ve omurilik yaralanmalarının trafik kazaları sonucunda sık görülen ve ciddi sakatlıklara yol açan yaralanmalar olduğunu belirtiyor. Omurilik felçleri en genç ve üretken yaşlarda (15-35 yaş arası) oluyor. En sık boyun, bel ile sırt bölgesinin birleşiminde görülüyor.

Trafik kazasına bağlı travma önemli bir etken. Ancak yanlış taşımalar bir ikinci travmaya neden oluyor yaralıda. Bu yüzden omurgayı oynatmadan taşımak büyük önem taşıyor. Doç. Dr. Atalay, "Hayati önem taşıyan yaralanmalarda, omurgayı hiç bir şekilde hareket ettirilmemeli. Hastada omurga kırığı ya da omurilik yaralanması olmadığı kanıtlanana dek omurganın hareket etmesi önlenmeli" diyor.

Yaşamı tehdit eden yaralanmalar kontrol altına alındıktan sonra, en kısa zamanda radyolojik incelemelerin yapılmasında yarar var. Beyin ve omurilik cerrahisi uzmanının yönlendireceği omurga kırığı ya da omurilik yaralanması durumunda kesin tedavilerinin yapılabileceği merkezlere hastanın sevk edilmesi gerekiyor.

SPORDA, DENİZDE DİKKAT

Omurganın hızlı ileri, geri hareket ettiği etkinlikler, sporlar ciddi yaralanmaya neden olabilir. Kişi yeterli kas gücüne, kondisyona sahip değilse riske girmemeli. Güreş, halter, kayak, futbol, basketbol, Amerikan futbolu benzeri çarpışma, düşme tehlikesi barındıran sporlarda dikkatli olmalı. Paraşütle atlama, bungee jumping, at binme de bu listeye eklenebilir. Bir başka tehlike, denize balıklama atlama merakı. Derinliği bilinmeden atlanan suda boyun kırığı nedeniyle felç, hatta ölüme neden olacak yaralanmalar ortaya çıkabiliyor. Bu tür bir kazayla karşılaşıldığında yapılması gereken, öncelikle hastanın havayolunu açıp, solunumunu kontrol etmektir. Daha sonra kalp atımına bakılır. Boynunda kırık belirtisi varsa omurgayı hareketsiz hale getirip, boyunluk takarak, ambulansla sağlık merkezine götürmek gerekir. Boyunluğun bulunamadığı durumlarda bir kumaş parçası hatta kazak, karton ya da benzeri bir gereç boyun etrafına konularak kullanılabilir. Ancak hastayı boğacak kadar aşırı sıkmamaya dikkat etmek gerekir.

OMURGA YARALANMASINI DÜŞÜNDÜREN BELİRTİLER

Kazazede nefes almakta güçlük çekebilir.

Boyun, sırt ve bel ağrısı olur.

Kollarda ya da bacaklarda kuvvet kaybı, his kusuru veya hissetme kaybı olur.

Kazazede yürüyemez, idrar ya da büyük abdestini kaçırabilir.