Kansızlık bazen tek başına tedavi edilmesi gereken bir hastalıktan çok, vücudumuzdaki çok daha önemli hastalıkların habercisi olabilir.
Kansızlık sorunu çekenlerin, demir haplarıyla tedavi edilmesi asıl altta yatan nedenin atlanmasına neden olabilir. Özellikle "üreme çağındaki kadınların hastalığı" şeklinde algılanması da kansızlığın hafife alınmasının nedenlerinden biri.
Kansızlık neden olur?
Ortaya çıkmasında pek çok faktörün etkili olduğu kansızlık, vücudumuzun doku ve organlarına oksijen ve diğer maddeleri ulaştırmakla görevli kırmızı hücrelerin, kabul edilen miktarın altına inmesi sonucu ortaya çıkıyor. Kan hücrelerinde gözlenen bu azalma sonucunda şikayetler başlıyor. Sadece kansızlığı tedavi edilmeye çalışılan ve farklı ilaç tedavilerinin ardından altta yatan nedeninin kalın bağırsak kanseri olarak belirlendiği hastalar görüyoruz.
Kansızlık tedavisi neden yetmiyor?
Kansızlık genellikle bir hastalıkmış gibi görülüyor ve eksik olan demir yerine konarak kansızlığın giderilmesine çalışılıyor. Kansızlık aslında bir bulgu. Vücudunuzda imdat isteyen bir duruma karşı açılan bir bayrak var ve tedavi ederek siz bu bayrağı yok etmeye çalışıyorsunuz. Hastaların da çok dikkatli olması ve hekimlerine kansızlıklarının nedenlerini sormaları gerekiyor. Kansızlık genellikle masum sebeplerle ortaya çıkmıyor.
Belirtileri nedir?
Kansızlık çabuk yorulma, halsizlik, nefes darlığı, göğüs ağrısıyla kendini gösteriyor. Hastanın muayenesinde ciltte solukluk, kalp yetmezliği, nefes darlığı ve kalp ritm bozukluğu saptanabiliyor. Bazen kansızlığa yol açan altta yatan hastalığın belirtileri bu tabloya hakim olabilir. Dışkıda kan görülmesi, kahve telvesi şeklinde kusma, siyah dışkılama, ishal, dilde yara, sinir sistemini ilgilendiren belirtiler, eklem ağrıları, kolay kanama, kabızlık, karın ağrısı, kilo kaybı, bulantı bu belirtiler arasında yer alıyor. Ayrıca, hastanın kullandığı ağrı kesiciler, diğer ilaçlar ve geçirdiği ameliyatlar da bize ek bilgi sağlayabiliyor.
Kansızlık en sık hangi nedenlerle ortaya çıkar?
Kansızlığın en sık karşılaşılan nedeni demir eksikliği. Kronik bazı hastalıklar, diğer vitamin eksiklikleri, kemik iliğinin hastalıkları ve genetik kırmızı hücre yapısal hastalıkları da kansızlığa neden olabiliyor. Üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen kansızlık, demir eksikliğinden kaynaklanır. Adet kanamalarında çok miktarda kan kaybedilmesi asıl nedeni oluşturur. Bundan başka mide-bağırsak sisteminin hastalıklarında ve kanserlerinde de demir eksikliği sık görülür. Mide ve oniki parmak bağırsağı ülserleri, gastrit, iltihabi bağırsak hastalıkları da en sık rastlanan nedenler arasında. Ağrı kesici kullanmak, demirden yoksun bir diyetle beslenmek, bağırsak parazitleri, demir emilim bozukluğuna neden olan bağırsak hastalıkları da demir eksikliğine ve kansızlığa yol açabilir.
Tanı nasıl konur?
Kansızlığın tanısı tam kan sayımı denilen kan tetkiki ile hemoglobin düzeyi ve kırmızı hücre sayımı düşük bulunduğunda kolaylıkla konabiliyor. Yapılacak ek incelemelerde ise kırmızı kan hücrelerinin şekillerine bakılarak kansızlığın nedeni hakkında bilgi alınıyor. Kansızlık teşhisi konduğunda tüm olasılıklar değerlendirilmelidir. Örneğin çölyak hastası bir kişide demir eksikliği anemisi bulur ve onu tamamen glutensiz bir diyetle beslerseniz iyileştirebilirsiniz. Mide kanseri ya da kalın bağırsak kanseri bulursanız da erken teşhis edildiği takdirde tam tedavi edilebilir. Tüm hastaların mide, ince ve kalın bağırsak incelemeleriyle bu bölgelerde kanamaya neden olabilen hastalıkların bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir. Kadınlar ise kadın hastalıkları yönünden ayrıca araştırılmalı.