Hareketsiz seyahat pıhtı attırıyor

Basitçe venöz tromboembolizmin ne olduğunu anlatmaya çalışayım. Toplardamarlar (ven) vücut dokularındaki kanı toplayıp, kalp ve akciğere ulaştırır. Venöz tromboembolizmse, toplardamarlarda kan pıhtısı (trombüs) oluşması demek. Toplardamarda pıhtı oluşması önemli. Çünkü pıhtıyla kan akımı kısmen veya tamamen bloke oluyor. Bazen bu olay vücuttaki derin toplardamarda gelişiyor ve derin ven trombozu adını alıyor. Derin ven trombozunun en önemli tehlikesi, pıhtının damar duvarından kopup kan akımıyla kalbe oradan da akciğere ulaşarak akciğer damarını tıkaması. Akciğer damarını tıkadığında pulmoner embolizm deniyor.

SEYAHATLERDE HAREKET EDİN

Hareketsiz kalmak venöz tromboembolizmi artıran önemli faktörlerden biri. Daracık uçak, otobüs koridorlarında “Kalkın, sık sık yürüyün2 demek zor. Ama saatler süren otobüs, otomobil yolculuklarında molalarda araçtan inip, kafede oturmayın. Kısa da olsa birkaç dakika yürüyün. Aslında sadece molalarda değil, oturduğunuz yerde de bazı basit egzersizlerle bacaklarınızı çalıştırabilirsiniz. Ayrıca seyahat öncesinden başlayarak, yol boyunca bol sıvı almak, alkolden uzak durmak, doktora danışarak aspirin içmek, dar, sıkan giysiler yerine olabildiğince rahat olanları tercih etmek gibi küçük önlemler de almanız mümkün.

RİSKLER HANGİ DURUMDA ARTAR

Venöz tromboembolizm riskini artıran başka faktörler de var. Kan pıhtılaşmasıyla ilgili hastalıklar, uzun süren yatak istirahatı, kazalar ve cerrahi girişimler, gebelik ve lohusalık, kanser, kalp yetmezliği, doğuk kontrol hapları ve hormon yerine koyma tedavisi, toplardamar içine yerleştirilen kalp pili ve kateter, aşırı kilolu olmak, sigara da diğer risk faktörleri arasında yer alıyor.

BUNLARI UNUTMAYIN

Derin ven trombozunun belirtileri damar tıkanıklığının oluştuğu bölgeye göre farklılık gösteriyor. Bacaklarda olduğu zaman, ağrı, duyarlılık artışı, şişme, ısı artışı, kızarıklık gibi belirtilere yol açar. Ama kan pıhtısı duvardan ayrılıp kalbi geçerek akciğer damarına ulaşarak kan akıbını durdurursa, ani öğüs ağrısı, nefes darlığı veya hızlı solunum, öksürükle kan gelmesi ve bilinç kaybıyla seyreder.

GÜVEN PLATFORMU

Türkiye’de ilk kez 16 uzmanlık derneği bir araya gelerek, Güven Platformu’nu kurdu. Sağlık Bakanlığı’nın da desteğini alan platformun hedefi, pıhtı atması riskine karşı toplum ve hekimlerde farkındalık yaratmak. Platform, genel cerrahi, göğüs hastalıkları, hematoloji, iç hastalıkları, kalp damar cerrahisi, kardiyoloji, onkoloji, ortopedi, nöroloji, tıbbi biyoloji bilim dallarında görevli, bu alanda deneyimli akademisyenler tarafından gönüllük esasıyla oluşturuldu.