×
Donmalarda doğru ilkyardım hayatı ve organı kurtarıyor
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
Kışın uzun süre soğuğa maruz kalınması, donmaya yol açabiliyor. Donma süreci üşümeyle başlar. Özellikle kanın az gittiği uç noktalardaki (burun, kulak, yanak, parmaklar) gibi dokuların içindeki sıvı donar.
Sıvıların donarak kristalleşmesinden sonra dokularda hücre ölümleri başlar. Medline’nın Operasyonlardan Sorumlu Direktörü Dr. Barış Mutluer, donma ve ilkyardımı anlattı.
Donan uzuvlardaki kan damarlarının büzülmesi ve kristalleşme sebebiyle dolaşım durur. Deri soluk, grimsi bir renk alır. Vücut ısısının 31 dereceye düşmesiyle, fiziksel yetmezlik, kalp durması, beyin kanaması oluşur. Bu ağır tablo ölümle sonuçlanır.
BURUN, KULAK, YANAK ACI VERMEDEN DONAR
Donmakta olan kişi bazen bunun farkına varamıyor. Dr. Mutluer, “Burun, kulak, yanak donmaları sessiz seyreder, ağrı, acı hissi vermez. Bundan dolayı donmakta olan kişi durumunun farkına varmayabilir” diyor.
El ve ayak parmakları ise donarken ağrı ve acı hissi verir. Donma ilerledikçe dokularda uyuşma hissi yaşanacağından ağrı ve acı azalır. Bu belirtilere halsizlik ve şiddetli bir uyku eklenir. Dr. Mutluer, “Eğer kişi bu uyku halinin farkına varıp önlem almazsa, ölüm kaçınılmaz son olabilir” diyor.
DONMAYA GÖRE İLKYARDIM
BÖLGESEL DONMALARDA OVMAYIN: Donan organ, soğuk ya da sıcak şeylerle ovulmamalı. Çünkü ovmak, deri altındaki dokularda travmaya sebep olarak kanamalara ve yaralanmalara yol açar. Donan organ, yavaş yavaş 15 dereceden başlanmak suretiyle ılık su ve ısı yavaş yavaş ısıtılmalı. Eğer deri yüzeyinde içi sıvı dolu hava kabarcıkları oluşmuşsa, patlatılmadan temiz gazlı bezle sarılmalı.
GENEL DONMALARDA ANİDEN ISITMAYIN: Ancak yoğun kış koşullarında hastaneye ulaşmanın zaman alacağı durumlarda, ulaşılabilen ilk ev/mekan, kişiye müdahale etmek için kullanılmalı. 31-32 derecelik ortamda, ilkyardım müdahalesine başlanmalı. Ani kristal çözülmesine dolayısıyla da kanamalara sebep olacağından kesinlikle aniden yüksek ısı uygulanmamalı. 15 dereceden yavaş yavaş arttırılan 37 dereceye kadar artan ılık su banyosu yaptırılmalı. Banyo yaptırma imkanı yoksa yine aşama aşama bu sıcaklıktaki suya batırılmış kompresler uygulanmalı. Kişinin bilinci açıksa, ılık şekerli içecekler verilmeli ve hastaneye götürülmeli.
BUNLARI UNUTMAYIN
Aslında donan çocuk ve yetişkinlerde ilkyardım arasında bir fark yok. Yine de donma tehlikesi geçiren bir çocuksa: * Derhal içeri alın, üzerindeki kıyafetleri ve varsa takıları çıkarın. * Soğuğa maruz kalan organları (el/ayak gibi) ılık su içine sokun. Kulak, burun yanak gibi bölgelere de 20 dakika kadar bir süreyle ılık kompres uygulayın. * Donan bölgelerde çözülme artıp soğuk etkisi azaldıkça, çocuğunuzun ağrı şikayetçi olacaktır. İşleme devam edin. * Su toplamış yerleri temiz, gazlı bezle kapatın. * Eğer cilt rengi normal rengine dönmezse, etkilenen organlar el-ayaksa, parmak aralarına gazlı bez koyarak sarın. * En yakın sağlık kurumuna götürün.
Donan uzuvlardaki kan damarlarının büzülmesi ve kristalleşme sebebiyle dolaşım durur. Deri soluk, grimsi bir renk alır. Vücut ısısının 31 dereceye düşmesiyle, fiziksel yetmezlik, kalp durması, beyin kanaması oluşur. Bu ağır tablo ölümle sonuçlanır.
BURUN, KULAK, YANAK ACI VERMEDEN DONAR
Donmakta olan kişi bazen bunun farkına varamıyor. Dr. Mutluer, “Burun, kulak, yanak donmaları sessiz seyreder, ağrı, acı hissi vermez. Bundan dolayı donmakta olan kişi durumunun farkına varmayabilir” diyor.
El ve ayak parmakları ise donarken ağrı ve acı hissi verir. Donma ilerledikçe dokularda uyuşma hissi yaşanacağından ağrı ve acı azalır. Bu belirtilere halsizlik ve şiddetli bir uyku eklenir. Dr. Mutluer, “Eğer kişi bu uyku halinin farkına varıp önlem almazsa, ölüm kaçınılmaz son olabilir” diyor.
DONMAYA GÖRE İLKYARDIM
BÖLGESEL DONMALARDA OVMAYIN: Donan organ, soğuk ya da sıcak şeylerle ovulmamalı. Çünkü ovmak, deri altındaki dokularda travmaya sebep olarak kanamalara ve yaralanmalara yol açar. Donan organ, yavaş yavaş 15 dereceden başlanmak suretiyle ılık su ve ısı yavaş yavaş ısıtılmalı. Eğer deri yüzeyinde içi sıvı dolu hava kabarcıkları oluşmuşsa, patlatılmadan temiz gazlı bezle sarılmalı.
GENEL DONMALARDA ANİDEN ISITMAYIN: Ancak yoğun kış koşullarında hastaneye ulaşmanın zaman alacağı durumlarda, ulaşılabilen ilk ev/mekan, kişiye müdahale etmek için kullanılmalı. 31-32 derecelik ortamda, ilkyardım müdahalesine başlanmalı. Ani kristal çözülmesine dolayısıyla da kanamalara sebep olacağından kesinlikle aniden yüksek ısı uygulanmamalı. 15 dereceden yavaş yavaş arttırılan 37 dereceye kadar artan ılık su banyosu yaptırılmalı. Banyo yaptırma imkanı yoksa yine aşama aşama bu sıcaklıktaki suya batırılmış kompresler uygulanmalı. Kişinin bilinci açıksa, ılık şekerli içecekler verilmeli ve hastaneye götürülmeli.
BUNLARI UNUTMAYIN
Aslında donan çocuk ve yetişkinlerde ilkyardım arasında bir fark yok. Yine de donma tehlikesi geçiren bir çocuksa: * Derhal içeri alın, üzerindeki kıyafetleri ve varsa takıları çıkarın. * Soğuğa maruz kalan organları (el/ayak gibi) ılık su içine sokun. Kulak, burun yanak gibi bölgelere de 20 dakika kadar bir süreyle ılık kompres uygulayın. * Donan bölgelerde çözülme artıp soğuk etkisi azaldıkça, çocuğunuzun ağrı şikayetçi olacaktır. İşleme devam edin. * Su toplamış yerleri temiz, gazlı bezle kapatın. * Eğer cilt rengi normal rengine dönmezse, etkilenen organlar el-ayaksa, parmak aralarına gazlı bez koyarak sarın. * En yakın sağlık kurumuna götürün.
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
