Derinliği iki metrenin altında olan denize ya da havuza ‘balıklama’ atlama, boyun kemiği (omurga) kırıklarına, dolayısıyla da felçlere yol açabiliyor.
Başın dibe hızla çarpmasıyla kırılan boyun kemiklerinin, omuriliği kesmesi sonucu meydana gelen zedelenmeler, ömür boyu sürecek sakatlıklara neden olabiliyor. Bu kazaya uğrayanların çoğunluğu da 15-18 yaşlarında.
İstanbul Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi beyin ve omurilik cerrahı Dr. Cengiz Türkmen, iki metrenin altındaki derinliklere ve iyi bilinmeyen sulara kesinlikle balıklama atlayış yapılmaması uyarısı yapıyor.
Balıklama atlama sonucu boynu kırılanlarının yarısı yaşamını yitiriyor. Omuriliğin hemen yakınında solunum merkezi bulunuyor. Kırılmaya bağlı olarak omurilik birden şişince solunum merkezini etkiliyor ve boğulmalar meydana geliyor. Omurga kırıkları meydana gelenlerin yarısının, boyundan aşağısı felç oluyor.
YILDA 500 KİŞİ
Boyun kemiklerinin hemen arkasından omurilik geçtiği için kırılmalar çok kritik. Türkiye’de balıklama atlayış sonucu, yılda 500 kadar kişide boyun kırığı oluştuğu tahmin ediliyor.
Böyle bir olayla karşılaştığınızda, derhal 112 Acil Yardım’ı aramanız en doğru hareket olacaktır. Ayrıca;
BAŞAŞAĞI SİLKELEMEYİN
n Boyun omurları kırıldığı halde, omuriliği zedelenmeyen ‘şanslıların’ beyin ve omurilik cerrahisi yapılan merkezlere doğru taşınması hayati önem taşıyor.
n İlkyardım yanlışları çok sık yapılıyor. Boğulan kişi önce başaşağı çevrilip, silkelenerek içindeki su çıkartılmaya çalışılıyor. Bu arada omurga kırığı varsa ve hálá omurilik kesilmemişse bu silkelenmeden sonra kesiliyor ve kişi felce mahkum ediliyor.
n İlkyardımda, kişinin 3-4 kişi tarafından, boyun, sırt ve bel omurları hiç bükülmeden, sağa-sola çevrilmeden yatırılarak taşınması gerekiyor.
n Boğulanlara yapılan ilkyardımda su çıkarmanın hiçbir anlamı ve gerekliliği yok. Midedeki suyun dışarı çıkarılması hiçbir işe yaramaz. Zaten midedeki suyun bir zararı da olmaz.
n İlkyardımda önce kişinin ağzı açılır. Tıkayan yosun parçası gibi bir şey varsa çıkarılır.
n Yaralanmalarda omurgalarda gizli kırıklar da meydana gelebiliyor. Bu nedenle yaralıların mutlaka ‘omurgasında kırık varmış gibi’ taşınması gerekiyor.
FATMA GİRİK FELÇ OLABİLİRDİ
Geçirdiği trafik kazasından sonra boyun omurları kırılan DYP milletvekili Aydın Menderes’e yapılan yanlış ilkyardımı örnek gösteren Dr. Türkmen, ‘Menderes kucaklarda taşındı. Başı sağa-sola çevrilerek öpüldü. Sonuçta boyundan aşağısı tutmuyor’ diyor. Sanatçı Fatma Girik’in bir film çekimi sırasında bel omurlarını kırdığını, yine kucakta ve otomobile bindirilerek hastaneye götürüldüğünü hatırlatan Dr. Türkmen, ‘Omurga kırığında hastaların böyle taşınması çok büyük bir yanlış. Girik felç olabilirdi’ diyor. Öte yandan Omurilik Felçlileri Derneği Başkanı Ramazan Baş da balıklama atlayış kurbanlarından. Başkanlığını yaptığı dernek üyeleriyle bir yandan omurilik felçlileri için mücadele ederken, diğer yandan da arkadaşıyla ilkyardım konusunda polislere, öğrencilere eğitim veriyor.