C vitaminin fazlası sizi hastalıktan korumaz

Sonbahar ve kış aylarıyla nezle, soğuk algınlığı ve grip sezonu açıldı. Türkiye’de grip genellikle kasımdan itibaren salgın yapıyor, şu aralar şikayetlerden daha çok diğer iki gruptaki hastalıklar sorumlu. Ancak birçok kişi şimdiden C vitamini tabletlerini yutarak hastalıklara karşı bariyer oluşturmaya çalışıyor. Peki bu ne derece doğru?

Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Aile Hekimliği Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Hülya Akan, bilinçsiz alınan vitaminlerin yarar yerine zarar getirebileceğine dikkat çekiyor. “Mesela grip olmamak için çoğu kişi sürekli C vitamini tabletleri alıyor. Hem C vitaminin gripten koruduğuna dair kanıt yok hem de böbrek taşı olanların fazla C vitamini kullanmaması gerekir” diyor.
Vitaminler vücudumuz için gerekli. Eksikliğe göre alınmalı. Özellikle beslenme bozukluğu olanlarda, yaşlılarda, hamilelikte, bebekliğin erken dönemleri gibi bazı özel durumlarda takviye yapılmalı. Ama sağlıklı bireylerde ekstra vitamin almanın ek bir yararı olduğu kanıtlanmadı.

BİTKİSEL KÖKENLİ DEYİP, MASUM SANMAYIN

Eğer vücudun eksiği yoksa vitamin almanın bir yararı yok. O nedenle hekimin kişiyi muayene edip bir ihtiyacı varsa onu tespit ederek gerekirse vitamin vermesi doğru. Aksi halde bazen yarar yerine zarar getirebilir. Yrd. Doç. Dr. Akan, şu ciddi uyarıda bulunuyor:
“Bu noktada şunu açıklığa kavuşturmak gerekiyor. Vitamin adı altında çok fazla ürün var. Bunların bir kısmında da antioksidan olduğu veya çeşitli hastalıklara iyi geldiği iddiasıyla bitkisel kökenli bileşikler mevcut. Hepsi hakkında elimizde kanıtlanmış bilgi yok ve çok sık kullanılan bazı bitkisel kökenli desteklerin yan etkilerinin ya da kişinin kullandığı diğer ilaçlarla olumsuz etkileşimleri olduğunu biliyoruz.”

İLAÇLARI BOZABİLİYOR

Piyasada çok fazla vitamin, antioksidan ve bitkisel kökenli destekler satılıyor. İlaç etkileşimleri çok önemli. Örneğin kan sulandırıcı ilaç kullananlarda bazı bitkisel kökenli destekler ilacın etkisini artırabilir. Bu da kanama riskini artırarak kişiyi olumsuz yönde etkileyebilir. Diğer bir olumsuz etkisiyse hastanın bitkisel desteklere fazla güven duyması nedeniyle asıl tedavisini ihmal edebilmesi. Yrd. Doç. Dr. Akan, “Örneğin şeker hastalığının ilaçları bellidir. Ama bazen hastalar kimyasal ilaç daha zararlı olabilir düşüncesiyle bitkisel desteklerle çözüm arayışına gidiyor. Bu da şekerin kontrol almasını geciktirebiliyor. Şeker hastalığı sinsi ve vücutta çok hızlı tahribat yapabilen hastalık olduğundan bu gecikme organların hasarlanmasıyla sonuçlanabiliyor” diyor.

Dengeli beslenmek vitamin ihtiyacını karşılamaya yeter

Özellikle düzenli olarak ekstra C vitamini alanlar “hiç hasta olmam” diye düşünüyor. Oysa C vitamini fazla alındığında daha önce böbrek taşı olan kişilerde böbrek taşı oluşumu riskini artırabilir. Ayrıca C vitamininin gribal enfeksiyonları azalttığı ya da önlediğine dair bir kanıt da yok. Bunların dışında her ilacın olumlu etkisi olduğu gibi olumsuz etkileri de vardır. Bu nedenle bilinçsiz kullanmamak gerekir. Normal beslenen bir insan ihtiyacı olan vitaminleri besinlerden alır. İhtiyacından fazlasını ise zaten vücut kullanmayıp dışarı atar. Atamadıkları ise vücutta birikerek yan etkiler yapabilir. Eğer vitamin almak istiyorsanız doğal yollardan sebze ve meyve ağırlıklı ve dengeli bir beslenmeyi tercih edin.
Yazarın Tüm Yazıları