İşveren sigortalının sigorta kazanç beyanı

Örneğin; artık bütün 4/b’liler iş kazasına uğradığında ödenek alabileceği gibi gelir de bağlanabilecek, şirket ortağı 4/b’liler hariç, diğerlerinden kadın olanlar doğum yaptıklarında analık ödeneği alabilecekler.
Kamuoyunda yanlış bilinen bir konuyu düzeltmekte fayda var. Hiç bir 4/b’li hastalık sigortası kapsamında ödenek alamamaktadır.
4/b’lilerin kazanç beyanları
Eski Bağ-Kur sigortalıları aylık sigorta primlerini 24 basamaklı gelir tablosu üzerinden yatırırlardı. Zamanı gelince artan basamağına göre ödeyecekleri primler de yüksek olurdu.
Ancak, artık böyle değil. 24 basamaklı gelir tablosu kaldırıldı. 4/b’liler de üzerinden sigorta primlerini hesaplayıp ödeyecekleri kazançlarını SGK’ya beyan edebiliyorlar. Dahası, buradaki “kazanç beyanı” 4/b statüsünde sigortalı sayılan şirket ortağının ya da ticari kazancı sebebiyle gelir vergisi mükellefi olanın “ticari kazancı” değildir. SGK, adı geçenler yönüyle ticari kazançları ile ilgilenmemektedir. Ayrıca, bunlar ticari faaliyetleri sonucu zarar da edebilirler. Zarar etmeleri sigorta primi ödemeyecekleri anlamına gelmemektedir.
Burada sözü edilen kazanç, sigorta primine esas kazançtır. Başka bir söyleyişle prim matrahıdır.
4/b’linin kazanç beyanı ne kadar olacak
4/b’li sayılan sigortalılar sigorta primine esas kazançlarını, aylık asgari ücret ile bunun 6.5 katı arasında olmak kaydı ile diledikleri şekilde beyan edebilirler. Örneğin; 2009/Kasım ayı için 693-4.505 TL arasında kalmak kaydı ile kazanç bildirilebilir.
Şaşırtıcı gelebilir. Bir anonim şirket yönetim kurulu üyesi ortağın ya da bir limited şirket ortağının 693 TL aylık sigorta kazanç beyanında bulunması mümkündür. Kimse de bir şey diyemez. Dahası, bunlar kazanç beyanında bulunmasalar bile SGK alt sınır olan 693 TL’yi esas alarak tahakkuk/borç çıkarma işlemlerini yapar.

Hiç otokontrol yok mu

Denilebilir ki, SGK fabrikalarda/atölyelerde çalışan işçilerin sigorta kazançları düşük, çoğunlukla asgari ücret gösteriliyor diye bunların peşine düşerken, aynı zamanda işveren statüsü de bulunan 4/b sigortalılarının asgari ücretten kazanç beyanlarını nasıl kabul edebilir? Bunun hiç otokontrolü yok mu?
Olmaz mı! Tabii ki var...
Kanun şöyle diyor:
“Sigortalı aynı zamanda işveren ise, aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamaz.”
Demek ki, neymiş; sigortalı (4/b’li) aynı zamanda işveren ise (yanında işçi-memur çalıştırıyorsa) kazanç beyanı çalıştırdığı sigortalılardan en yükseği için bildirilen kazançtan aşağı olamazmış...
Yani...
Yanisi şu: ticari ve serbest meslek kazancı sebebiyle vergi mükellefi olanlar, vergiden muaf olup esnaf ticaret siciline kayıtlı olanlar, bağımsız olarak tarımsal faaliyette bulunanlar eğer yanlarında çalıştırdıkları işçi için diyelim 1.000 TL kazanç beyan ediyorlar ise, kendileri için de en az 1.000 TL beyan edecekler... Bu durumda asgari ücret beyan edemezler...
Buna uymayanlar için ise, bir de yaptırım var:
“Aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalının otuz günlük prime esas kazancından düşük olduğu tespit edilen sigortalıların aylık prime esas kazançları, tespit edilen kazanç düzeyine çıkartılarak aradaki farkın primi, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.”

Şirket ortakları da mı otokontrole tabi

Beklenir ki, belirtilen otokontrole şirket ortakları da tabi olsun. Ama değiller! Limited şirket ortakları, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi ortaklar, yanlarında çalıştırdıkları işçileri için 3.000 TL beyanda bulunsalar bile, kendileri için yine asgari ücret beyan edebilecekler...
Şaşırtıcı değil mi? Hatta nasıl olur böyle bir şey diyebilirsiniz...
Her şey “Sigortalı aynı zamanda işveren ise...” de gizli... Aynı zamanda hangi sigortalı işveren olabilir... Ya da hangi işveren aynı zamanda sigortalıdır...
Şüphesiz ki, gerçek kişi işverenler aynı zamanda 4/b’lidir... Evet, limited şirket ortakları da 4/b’lidir. Ama, aynı zamanda işveren değildirler. İşveren “limited şirkettir”...

Sonuç olarak

Evet sonuç olarak “reform” şunu diyor:
Esnafsan, bağımsız çalışan çiftçiysen ve yanında çalıştırdığın sigortalı işçine 1.000 TL sigorta kazancı beyan ediyorsan, kendin için de en az 1.000 TL kazanç beyan edeceksin...
Ancak, limited şirket ortağı isen, yanında çalıştırdığın bir işçine de 4.000 TL kazanç beyan ediyorsan, kendin için istersen asgari ücret beyan edebilirsin...