Paylaş
Tarih boyunca kimi heykeller büyük görüş ayrılıklarına neden oldu, “çirkin” suçlamalarının hedefinde yer aldı. Değerleri zaman içinde anlaşıldı. Tabii yıkılmadıkları için...
? M.Ö. 433’te Olimpos tapınağının girişine yapılan Zeus heykeli dünyanın yedi harikasından biri sayılıyordu. Olimpiyatlarda millet tapınağın önünde tören yaptığından, ortama hava katmak için yapılmıştı heykel. Ne bilsinler heykeltıraşın 13 metrelik bir şey dikeceğini. Oturur pozisyondaki dev Zeus ayağa kalksa tapınağın tavanını delip geçecek gibi görünüyordu. Birçoklarına göre de bu, yani heykelin ölçüleri, tapınağa saygısızlıktı.
? “Büyük Sanatçıların Gizli Hayatları” kitabında Edgar Degas’nın 1881’de yaptığı On Dört Yaşındaki Küçük Dansçı heykeli şöyle anlatılır: “Degas figüre gerçek korsaj ve tütü giydirdi, saten kurdele taktı ve başına gerçek saç koydu. Sonra hepsini sıcak balmumu tabakasına buladı. Heykeli görenler şaşkındı. Onlara göre heykel kadim emsaller anlamına geliyordu, vasat ve kemikli ergenlik öncesi kızın bu garip karışımı değil. Bazı eleştirmenler kızı ‘hayvani’ bularak reddetti ve Degas’yı çirkinlik üretmekten suçlu buldu.”
? Auguste Rodin’in Fransız yazar Honore de Balzac için yaptığı heykel öfkeye neden oldu. Görenler heykeli “obez canavar”, “şekilsiz bir öbek” ve “dev bir cenin” diye tanımladı.
? 1883’te Özgürlük Heykeli tamamlanmış olsa da kaidesi daha ortada yoktu. Bu arada basın sürekli heykeli, özellikle de maliyetini eleştiriyordu. Kongrede 100 bin dolar toplamaya çalışmaları büyük tepki aldı. New York’ta da para toplama önerisi validen veto yedi. New York dışında yaşayan Amerikalılar bunun aslında New York’un heykeli olduğunu ve parasını da onların ödemesi gerektiğini savunuyordu.
? 2003’te Jamaika’da dikilen “Redemption Song” heykeli köleliğin bitişine adanmıştı. Zincir kırmak gibi klişe görüntülere başvurmak yerine heykeltıraş özgürlük hissini yansıtmaya çalıştı. Heykel bol miktarda eleştiri aldı. Bu eleştiriler kadın ve erkek figürünün çıplaklığına, özellikle de erkeğin cinsel organının boyutuna yönelikti (Burası kilometre başına en çok kilise düşen ülke).
? 2008’de ABD Güzel Sanatlar Komisyonu Çinli heykeltıraş Lei Yixin’den tartışmalı Martin Luther King Jr. heykelini değiştirmesini istedi. Heykelin tarz olarak, birçok ülkede yıkılan politik heykelleri andırdığı söylendi. Lei heykelini, King’in resmi fotoğrafçısı tarafından çekilmiş bir resminden esinlenerek yapmıştı.
? Senegal’deki 28 milyon dolarlık heykel, nüfusunun yarısı yoksulluk sınırının altında yaşayan bir ülkede “finansal skandal” diye nitelendirildi. “Seksist” bulundu. Müslüman bir lider heykeli “Yslam olmayan” ilan eden bir fetva çıkardı. Binlerce kişi heykeli protesto etmek için Dakar’a yürüdü. Kadının “çıplak bacakları” tartışmaya neden olunca mimar heykeli değiştirmeyi teklif etti.
? Amerikalı televizyon sunucusu Fred Rogers’ın 2009’da dikilen bronz heykeli birçoklarına göre dünyanın en sempatik adamını “çamurdan bir canavara” benzetmişti.
? Denver Havaalanı’nın girişindeki dev camelyaf at heykeli “çirkin” ve “korkutucu” diye nitelendirildi.
Paylaş