Al toplumu vur TDK’ya

Motor/piliç/çıtır/yavru...
Saçı uzun aklı kısa/Erkeğin elinin kiri, kadının yüz karası/Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar/Oğlan babadan öğrenir sofra dizmeyi, kız anadan öğrenir sokak gezmeyi/Kadın erkeğin şeytanıdır/Kadın eksik etektir/Avradı eri saklar, peyniri deri saklar/Kadının karnından sıpayı, sırtından sopayı eksik etmeyeceksin/Avrat malı, kapı mandalı/Etin iyisi bacaktan, kızın iyisi ocaktan/Kadını dövmezsen saçının köküne şeytan yuva yapar/Al atın iyisini yiyeceği bir yem, al avradın iyisini giyeceği bir don/Ağustosta sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez/Tarlayı düz al, kadını kız al/Kenarına bak bezini al, anasına bak kızını al/İş bilmeyen kadın dile düşer/İlk karı dert karısıdır, ikinci karı mülk karısıdır/İyi kadın kendisini kocasına dövdürmez/Kocana göre bağla başını, harcına göre pişir aşını/Kadın evin hem hanımı hem hizmetçisidir/Gül dalından odun, beslemeden kadın olmaz/Alma soysuzun kızını, sürer anasının izini/Kadına mı gidiyorsun, kamçını hazırla/On beşinde kız ya erde ya yerde/Dişi köpek kuyruğunu sallamazsa erkek köpek ardından gitmez/Kadının yeri kocasının yanıdır...

*

Bir ulusun karakterini ve kültür düzeyini ortaya koyan en iyi aracın dil olduğunu söyler dilbilimci Wilhelm von Humboldt.
Yukarıda saydığım deyimlere, atasözlerine, argo tabirlere bakarak kendi karakterimizi ve kültür düzeyimizi kestirebiliriz. Toplumun ve kültürümüzün kadına yüklediği anlam bu işte. Kadın hem sosyal hayatta hem de aile içinde ikinci sınıf, geri planda.
Dilimiz bizim düşünme biçimimizin aynası; dünya görüşümüzün, yaşam biçimimizin yansıması. Erkeklerle ilgili sözlere, deyimlere bakın, orada erkeğin hep yüceltildiğini, gurur kaynağı olduğunu göreceksiniz.
Misal size... Sözünün eri/Adam gibi adam/Dağ gibi adam/Adamın hası...
Bizim dilimiz kadını ikinci plana atmakla kalmıyor, aynı zamanda kadını şeytanlaştırıyor; her daim dizginlenmesi, baskı altında tutulması gerektiğine, kadının hinliğine, kurnazlığına, art niyetine vurgu yapıyor. Kadın küçümseniyor, aşağılanıyor, sınırlanıyor, önemsizleştiriliyor.

*

Şimdi, sözcükleri cinsiyetçi ifadelerle açıklayan TDK (Türk Dil Kurumu) ne yapıyor?
Bu haksız ve yanlış dünya görüşünü yeniden üretiyor.
Bu laflar zaten var, ‘kötü kadın’ deyimi zaten var... TDK bunu tarif ediyor, ona ulaşamayanlara da ulaştırıyor.
TDK’yı bundan dolayı protesto etmek en doğal hakkımız.
Ama bu lafların, sözcüklerin cinsiyetçi açıklamalarını TDK’dan çıkarmak semptom giderir, zihniyeti ortadan kaldırmaya yetmez.
Bizim sormamız gereken soru...
Bunları zihnimizin TDK’sından nasıl çıkaracağız?
Zihinlerimiz TDK külliyesinden daha büyük, daha pis.
Zihinlerimiz kirli akan nehirler gibi.
TDK bu lafları uzaydan getirmiyor, bizim dilimizden, günlük hayattan buluyor.
TDK cinsiyetçi bir üslupla düşünüyor olabilir. Ama inanın, malzeme bulmakta hiç ama hiç zorlanmıyor.
TDK’daki ifadeleri değiştirmek kolay.
Ama esas, kendimizi nasıl değiştireceğiz?
Siz ondan haber verin.