Kurthan Fişek: Partilerdeki bölünme kimlere fayda verir?

Kurthan FİŞEK

MECLİS'te temsil edilen (veya dışarıda kalan) bütün partilerde ciddi bölünmeler var. Herkesin gözü erken seçimlerde, ama kimse cesaret edemiyor. Gidenin gelmemesi ihtimali var.

Küreselleşmeye itiraz eden tek parti MHP'ydi, ama söylemlerinin bu kadar etkili olabileceğini düşünmemişlerdi. Etkili ve yetkili isimlerini ikinci planda tuttular, ‘‘Şansımızı deneyelim!’’ dediler. Tutunca da binpişman oldular. Çok daha etkili, hatta birinci parti olabilirlerdi.

FP şanssız bir parti... Kapatılmaları ihtimali devamlı var. Sandık başına gidildiğinde, ‘‘Ya kapatılırsak! Oyumuz boşa gitmesin!’’ diyen bir seçmen tabanıyla karşı karşıyalar...

CHP, ANAP, DYP ‘‘marjinal’’ gidiyor. ‘‘Baraj’’ korkuları var.

DSP'nin üçte biri Avrupa'da, üçte biri Asya'da, üçte biri köykent OR-AN'da kalmış durumda... Erken seçime cesaret ister.

Bölündüler, bölünüyorlar.

Sıkıntıları büyük, ürkeklikleri daha da büyük...

Tarihe baksalar ya!

* * *

1 Birinci TBMM'nin özelliği neydi?

a. Demokrat olması

b. İki ayrı seçim sonucunda seçilmiş milletvekillerinden oluşması

c. Son Osmanlı Meclis-i Mebusan'ı üyelerinin doğal üye kabul edilmesi

d. Milletvekillerinin, özel istisnalar dışında, merkezden aday gösterilmemiş olması

e. Hepsi

2Hüseyin Avni Ulaş'ın başını çektiği ‘‘İkinci Grup’’, hangi görüş ayrılığından doğdu?

a. Meclis Başkanı Mustafa Kemal Paşa'nın kendisine yakın milletvekilleriyle Meclis içinde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu'nu kurmasıyla

b. Başkumandanın verdiği emirlerin kanun niteliği taşıması nedeniyle

c. Bazı milletvekillerinin gizli ‘Selamet-i Umumiye Komitesi’ni kurmasıyla

d. Vekil seçimlerinde aday gösterilmesi uygulamasına, hükümetin Meclis'e bilgi vermeden uygulamalara girişmesi sonucu

e. Hepsi

3Bu ikinci ve değişik grup neyi savunuyordu?

a. Meclis'in üstünlüğünü

b. Güçler ayrılığını

c. Çoğulculuğu

d. Fikir özgürlüğünü

e. Hepsi

4Bu ‘‘İkinci Grup’’, hangi dönemde, ‘‘dinci, gerici, muhafazakár, saltanat ve hilafet yanlısı’’ ilan edildi?

a. Tek parti döneminde

b. Mustafa Kemal Paşa zamanında

c. Büyük Taarruz'dan hemen sonra

d. Grup kurulduğu zaman

5Meclis'te, bir de çoğunluğunu hocaların oluşturduğu üçüncü grup olarak, ‘‘bağımsızlar’’ vardı. Mustafa Kemal bunları nasıl bilirdi?

a. İki grup arasında kalmış bir takım mürteciler

b. Birtakım menfaatperestler

c. Dürüst hareket etmek istemeyenler

d. Hepsi

6‘‘En Demokrat Meclis’’ olan ilk TBMM bu durumunu niçin sürdüremedi?

a. Liberal siyaset kültürünün olmaması

b. Liberal parlamenter geleneğinin olmaması

c. İki dünya savaşı arasındaki dönemde otoriter rejimlerin egemen olması

d. Hepsi