Kurthan Fişek: Öl de ölelim böl de bölelim...

CUMHURİYET Halk Partisi'nin müteaddit kurultaylarından biri daha ne zaman toplansa, aklım hep gerilere gider. On dokuzuncu yüzyılın sonlarına...

Sosyal demokrasinin doğum sancıları çekerken ‘‘ebe’’ aradığı, ama, ‘‘körebe’’ oynamakla kaldığı günlere...

Sosyal demokrasinin üç mûcidinden Engels'in demediğini biliyorum. Ya Bernstein demiştir, ya Kautsky...

‘‘Sol hareket Montgolfier biraderlerin balonu gibidir. Ne kadar safra atarsanız, hem o kadar çok, hem o kadar hızlı yükselirsiniz...’’

CHP'nin kurultayı bitti. Değişen hiç bir şey yok...

Ne eylem değişti, ne söylem...

* * *

İnsanlığın tarihi, nasıl sınıf kavgalarının tarihiyse, sosyal demokrasimizin tarihi de bölünmelerin tarihidir.

Yönetim değişti, yenilendi. CHP ne yapacak şimdi?

Gerçi o kadar iyimser değilim, ama, CHP'li dostlar aşağıdaki beş sorudan ikisine doğru cevap verebilirse, bir sonraki seçimlerden sonra CHP'yi belki TBMM'de tekrar görebiliriz...

* * *

1 Sosyal demokrat partiler genellikle çok doğurgandır, ama, CHP kadar doğurgan olanı gelmemiştir herhalde... Taban tabana zıtları bile ondan çıkmıştır. Peki, biraz daha geriye gidelim, CHP'yi kim doğurdu?

a. İttihat-Terakki Fırkası

b. Anadolu Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

c. Jön Türkler

d. Hürriyet İtilaf Fırkası

2 CHP'nin gerçek devamı Sosyal Demokrat Halkçı Parti'ydi. Durduk yerde, CHP'nin Altı Ok'unu tartışmaya başladılar, bölündüler, parçalandılar, ufalandılar. CHP'nin 6 okunu, kurultaylarındaki benimseniş ve öncelik sırasına göre, bir solukta sayacak kaç CHP'li var acaba? Bari okları siz tarih sırasına koyun...

a. Devletçilik

b. Cumhuriyetçilik

c. Milliyetçilik

d. Láiklik

e. Halkçılık

f. İnkılápçılık

3Yok sosyal demokrasiydi, yok demokratik soldu derken, mesele biraz çarpıtıldı, ama ‘‘Ortanın solundayız!’’ sözleri, klasik CHP'nin yedinci oku oldu. Bu iki kelimeyi, kim, ne zaman telaffuz etti?

a. Recep Peker, 1946

b. Turhan Feyzioğlu, 1957

c. Bülent Ecevit, 1963

d. İsmet İnönü, 1965

4Zaman değişir, insanlar değişir, partiler değişir. CHP de, icraatıyla, fikriyatıyla çok değişti. 12 Eylül öncesi, bir vakitler, Fransa, Belçika, Macaristan, Hollanda, Çekoslavakya, İsveç ve Norveç sosyal demokrat partileri, CHP'nin altı okuna bakıp, ‘‘Bunlar da bizden!’’ diye düşünmüş, kurdukları uluslararası birliğe üye olmaya bizimkileri çağırmışlardı. Bu çağrı, ‘‘Yuuuhhh! O..... çocukları!’’ haykırışları arasında, CHP'nin hangi kurultayında oybirliğiyle reddedildi?

a. Birinci Kongre (Sivas) b. İkinci Kongre (1927)

c. Üçüncü Kongre (1931) d. Dördüncü Kongre (1935)

5Sosyalist Enternasyonal (d.1889) kurallarına göre, ona kim üyeyse, bulunduğu ülkede sosyal demokrasiyi o temsil eder. ‘‘SHP mi, DSP mi?’’ diye tartışıyordu Sosyalist Enternasyonal... Gönülleri Ecevit'teydi, ama, son toplantıya DSP giremedi. Niye?

a. Üyelik aidatını ödemediği için

b. Davetiye postada kaybolduğu için

c. Gidiş-dönüş bilet parası çıkışmadığı için

d. Hükümet izin vermediği için