Ali bu yoksullukla imtihandan geçebilir mi?

Ali’nin eğitimine bu paradan 4 TL (yazıyla dört TeLe) düşüyor.

Ailesinin her 100 lirasından eğitimine yaklaşık 40 kuruş düşen Ali’nin elbette hayalleri var.

Veli’nin ailesi (2015’te) ayda ortalama 7151 TL harcama yapıyor.

Veli’nin eğitimine bu paradan 343 TL düşüyor.

Ailesinin her 100 lirasından eğitimine yaklaşık 4.8 TL düşen Veli’nin de elbette hayalleri var.

Gelir sıralamasındaki en alttaki yüzde 10’luk dilime ait olan Ali’ye de en üstteki yüzde 10’a ait olan Veli’ye de hayallerinin peşinde gerçekleştirecekleri hayat yarışında başarılar dileriz.

Bu yarışta taraf tutulmaz tabii ki ama sevgili Ali, sana kolay gelsin kardeşim.

PARA KONUŞUR

Çünkü mesela araştırmalar, gelir düzeyiyle sınav başarısı arasında doğrudan bir bağ olduğunu ortaya koyuyor.

2014-2015 öğretim yılında gerçekleştirilen TEOG sınavında “daha zengin” ile “daha yoksul” arasında 22 puanlık bir fark bulunuyor mesela.
Yüzde 10’luk dilimlerden bahsediyoruz çünkü resmi istatistik yaklaşımı daha küçük dilimlerin durumunu ortaya koymuyor.

Özel okullara yılda onbinlerce lira ödendiğini biliyoruz, yurtdışında çocuk okutabilme gücüne sahip olanların sayısı da pek fazla değil...

Bu yıl Çemişgezek’in Yemişdere köyünden Mahir Gündoğdu’nun Robert Koleji’ni kazanmasıyla ilgili haberleri ben de duygulanarak okudum.

Ama sevgili Mahir’in başarısı bir kişisel kahramanlık, bir mucizevi başarı öyküsü ve benzeri öykülerin sayısı çok ama çok az.

AİLEYE Mİ KIZACAĞIZ?

Peki Ali’nin hayallerine ulaşma şansının Veli’den düşük olmasını kadere mi bağlayacağız? Yoksa Ali’nin ailesine “Niye çocuğun eğitimine daha fazla para ayırmıyorsun?” diye mi kızacağız?

Ne yapsın Ali’nin ailesi?

Eylül ayında açlık sınırı 1.386 TL (yoksulluk sınırı da 4.515 TL) olarak açıklandı. Asgari ücret ise 1.300 TL!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçtiğimiz günlerde ‘2015 yılı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın sonuçlarını paylaştı.

“Manzara” şöyle...

En yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay yüzde 46.5’e yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay ise 0.1 puan azalarak yüzde 6.1 olmuş...

2015’te sadece en üst yüzde 20’lik dilimin gelir oranı artmış, geriye kalan yüzde 80’in gelirleri azalmış.

Nüfusun yüzde 14.7’si (yaklaşık 12 milyon kişi) yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

Memleketin yüzde 67.9’u borçla yaşıyor.

Bir haftalık tatili karşılayamayanların oranı yüzde 71.4.

Ali ve Veli’ye dönersek, araştırma şunu da ortaya koyuyor: “Okur-yazar olmayanların yüzde 27.2’si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 23.7’si yoksul iken, lise altı eğitimlilerin yüzde 12.8’i, lise ve dengi okul mezunlarınınsa yüzde 5.6’sı yoksul oldu. Yükseköğretim mezunlarının sadece yüzde 1.6’sı yoksul...

ŞİŞİNMELER VE HAYALLER

Bir yanda ekonomik başarı şişinmeleri, bir yanda Ali’nin hayalleri...

Moody’s’in vesairenin not kırması elbette siyasi bir karardır, arkasındaki niyet elbette başka olabilir, öyledir hatta.

Ama kusura bakma da birader, senin gelir adaletsizliğin böyleyken, sosyal yardım makyajıyla durumu idare ederken karıştırmaya kalkanın işini de zorlaştırmış olmazsın.

Sevgili Ali...

Rakamları geçelim...

İşin zor kardeşim, çok çalış diyeceğim ama alacağın eğitimin kalitesi de ortada.

Ne diyeyim sana?

“Lise çağındaki gençlerimizin okuma-anlama, matematik ve fen bilgisi düzeyi OECD içinde sondan 3’üncü sırada” diyen raporlardan mı bahsedeyim?

Ah be Ali...

İşin zor kardeşim...