Türkiye’nin konuştuğu tablo: ‘Kur’an Okuyan Kız’

TÜRK resim sanatının öncüsü, arkeolog ve müzeci Osman Hamdi Bey önceki gün Türkiye’nin sosyal medya gündeminde bir numaraya kadar çıktı. Onu böylesine trend haline getiren ise KPSS Lisans Genel Yetenek-Genel Kültür sınavında çıkan bir soruydu.

Sınavda Osman Hamdi Bey’in 6.3 milyon pound’a satılan eseri sorulurken sınava girenlerin büyük çoğunluğu bu soruya ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ yanıtını verdi. Sınavdan çıktıktan sonra cevabın ‘Kur’an Okuyan Kız’ tablosu olduğunu öğrenenler büyük bir şaşkınlık yaşadı ve bu durumu sosyal medyada paylaştı.

Osman Hamdi Bey’in 1880 yılında tamamladığı ‘Kur’an Okuyan Kız’ isimli tablosu, geçen yıl eylül ayında Londra’daki Bonhams Müzaye Evi’nde düzenlenen bir açık artırmada satışa sunulmuş ve bir rekora imza atarak 6 milyon 315 bin 62 sterline satılmıştı. Eseri Malezya İslam Sanatları Müzesi’nin satın aldığı açıklanmıştı.

Aynı günlerde sanatçının ‘İstanbul Hanımefendisi’ isimli eseri Viyana’da 1.5 milyon euro’ya, ‘Yeşil Cami’ tablosu ise Londra’da 4 milyon 640 bin sterline alıcı bulmuştu.

‘Kur’an Okuyan Kız’dan önceki rekor da yine Osman Hamdi’nin başka bir tablosundaydı. 2016 yılında ‘Yeşil Cami Önü’ adlı tablosu Antik A.Ş. tarafından satışa sunulmuş ve 13 milyon 509 bin TL’ye alıcı bulmuştu. Eser o dönem En Pahalı Türk Resmi unvanını elde etmişti. Ancak, ‘Kur’an Okuyan Kız’ bu fiyatıyla ‘Yeşil Cami Önü’nün rekorunu elinden aldı.

‘KAPLUMBAĞA TERBİYECİSİ’ DE DÖNEMİN REKORUNU KIRMIŞTI

Sınava giren birçok kişi Osman Hamdi Bey’in adını gördükten sonra sorunun devamını okumadan ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ şıkkını işaretlediklerini itiraf etti. Haksız da sayılmazlardı.

Osman Hamdi Bey’in ilk ve en dikkat çekici rekoru Antik A. Ş.’den satışa çıkan, Pera Müzesi’nin 2004’te, o dönemin rakamlarıyla 5.5 milyon liraya (o tarihteki ABD doları karşılığı 3.9 milyon dolar) satın aldığı ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ tablosuydu.

Suna ve İnan Kıraç Vakfı koleksiyonundaki ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ni halen Pera Müzesi’nde halka açık olarak sergiliyor. Tablonun daha küçük ebatlı bir başka versiyonu ise Belma Simavi koleksiyonunda bulunuyor.

ARKEOLOJİ MÜZESİ’Nİ VE SANAYİ-İ NEFİSE’Yİ KURDU

Müzeci, arkeolog ve ressam Osman Hamdi Bey 1842-1910 arasında yaşadı. Osmanlı sadrazamlarından İbrahim Edhem Paşa’nın en büyük oğlu olan Osman Hamdi Bey, 1860’ta hukuk öğrenimi için Paris’e gönderildi ve hukuk eğitiminin yanı sıra iyi bir resim eğitimi de gördü.

Bağdat’ta ilk arkeolojik çalışmalarını yaptıktan sonra asıl gerekli yasanın çıkarılmasını sağlayarak ve tüm arkeolojik çalışmaların kontrolünü üstlenerek modern arkeoloji biliminin Osmanlı’da temellendirilmesini sağladı. En önemli arkeolojik kazısı 1887-1888’de gerçekleştirdiği Sayda Kral Mezarlığı (Lübnan) kazılarıdır. Bu kazılar sırasında dünyaca ünlü İskender Lahdi’ni buldu.

Osman Hamdi Bey, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin kuruluşunu ve 29 yıl müdürlüğünü yaptı. Günümüzde varlığını Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi olarak sürdüren Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi’nin de kurucusudur. İlk Türk ressamlarından birisidir ve Türk resminde figürlü kompozisyon kullanan ilk ressam olarak tarihe geçti.

OSMAN HAMDİ BEY REKORLARI

- Kur’an Okuyan Kız’ (41 x 51 cm.) - 66.700.000 TL (8.500.000 USD)

Bonham’s Müzayede, Ekim 2019 (Alıcı: Malezya İslam Eserleri Müzesi)

- ‘İstanbul Hanımefendisi’ (185x109 cm) - 7.000.000 TL (5.975.000 USD)

Sotheby’s Londra Müzayede, Nisan 2008 (Alıcı: Özel Koleksiyon)

- ‘Yeşil Cami’ - 35.000.000 TL (5.500.000 USD)

Sotheby’s Müzayede, Ekim 2019 (Alıcı: Özel Koleksiyon)

- ‘Yeşil Cami Önü’ (185 x 100 cm)- 13.500.000 TL (4.500.000 USD)

Antik A.Ş. Mayıs 2016 (Alıcı: Özel Koleksiyon)

- ‘Okuyan Emir’- 6.500.000 TL (3.700,00 USD)

Sothbey’s Müzayede, 2012 (Alıcı: Louvre Abu Dhabi Müzesi)

- ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ - 5.500.000 TL (3.900.000 USD)

Antik A.Ş. Aralık 2004 (Alıcı: İstanbul Pera Müzesi)

- ‘Vazo Yerleştiren Kız’ - 3.280.000 TL 2.150.000 USD)

Antik A.Ş. 2012 (Alıcı: Özel Koleksiyon)

- ‘İstanbul Hanımefendisi’ (120x60 cm) - 11.000.000 TL (2.100,000 USD)

Dortoheum Müzayede Evi, Viyana 2019 (Alıcı: Özel Koleksiyon)