Turşu diyarının feryadına kulak vermek gerek

Konum itibarı ile bakıldığında Bursa-Orhangazi Gedelek turşuları Türkiye’nin en fazla tercih edilen turşuları olarak bilinir.
Orhangazi’ye bağlı Gedelek mahallesi, turşuculuk nedeniyle tersine göç alan bir köy.
1950’li yıllardan bu yana Gedelek’te yapılan turşuculuk bugün çok üst seviyelere ulaşmış durumda.
Bir küçük köy olan Gedelek’te bugün itibarı ile irili ufaklı 60 civarında işletme yer alıyor.
Gedelek mahallesinin turşusunu özel kılanın ise Gedelek’in pınarbaşı suyu olduğu söylenir.
Ve gerçekten de tadını bilenler iyi bilecektir ki Gedelek turşusunun yeri bambaşkadır.
*
Ekonomiye de ciddi katkıları var Gedelek turşusunun.
Yıllık en az 60-70 bin ton sebzeden ortalama 40-50 bin ton civarında turşu üretimi yapılıyor.
Türkiye’nin turşu ihtiyacının neredeyse yüzde 50’si de buradan karşılanıyor.
Tersine göçün yaşandığı Gedelek’te işletmelerde 3 bin civarında insan istihdam ediliyor.
*
Gedelek turşusunun son yıllardaki en önemli yönü de ihracatta yaşanıyor.
Artık ciddi miktarlarda ve özellikle Ortadoğu, Asya ve birçok Avrupa ülkesine Gedelek’ten turşu ihracı yapılıyor.
İhracat ile Gedelek’in artık vizyonu da değişti.
Gedelek’te babadan, dededen kalma imalathaneleri işleten yeni nesil iş insanları artık ticareti de farklı ve daha büyük düşünmeye başladı.
Dolayısıyla da önlerine farklı engeller çıkıyor. En büyük engel Gedelek’teki imar sorunu. Özellikle de atıksuların arıtılamaması. Bu sorun bir şekilde yıllardır devam ediyor. Üretim miktarı artınca, sorun da büyüyor.
*
Gedelek turşucusu da aslında durumdan muzdarip.
Önlerindeki engellerin bir şekilde kaldırılması, daha rahat üretim ve büyüme yaşayabilmeleri için yaşadıkları sorunların çözümünü bekliyor işletmeler.
Bu sorunu çözecek olan ise Orhangazi Belediyesi ve Büyükşehir Belediyesi.
Burası için yapılacak olan yeni planlama ile sorunlar çözülebilir.
*
Hatırlanacağı gibi daha önceki belediye yönetimi turşu üreticileri için Gemiç altında Turşu Üretim Merkezi kurmak üzere 100 dönümlük bir alanda plan düzenlemesi yapmıştı.
Ancak önce Büyükşehir Belediyesi’ne Alinur Aktaş’ın gelmesi ile, ardından da Orhangazi Belediyesi’nde yaşanan yönetim değişikliği ile bu hayati proje rafa kaldırıldı.
Projenin rafa kaldırılması bir yana, bu iş için ayrılan o arsa da Belediye tarafından satışa çıkarıldı ve arsa temizlik şirketine satıldı.
Oysa, Gedelek turşucusu için en ciddi çözüm bu olabilirdi.
Turşucular için bir üretim merkezi oluşturulması ile hem çevresel hem imar sorunları da ortadan kaldırılmış olabilir.
*
Geçtiğimiz günlerde bir sosyal medya kullanıcısı ne yazık ki Gedelek’teki bir dereden akan kıpkırmızı suyun görüntülerini paylaştı.
Görüntü içimizi sızlattı.
Bu su tarım alanlarına yada Karsak Deresi’ne, oradan da körfeze kadar uzanıyor.
2022 Türkiye’sinde artık bu görüntülerin bir an önce ortadan kaldırılması gerekiyor.
Bunun önünü açacak olan da yerel yönetimlerdir.
Hiç kimse kusura bakmasın, bu tablonun tek sorumluluğunu hiç kimse işletmelere yükleyemez.
Sorumluluk biraz da olsa Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Orhangazi Belediyesi’nindir.
Yerel yönetimler Gedelek turşucusunun sorununa çözüm bulmalı, önündeki engelleri ortadan kaldırmalıdır.
Bu işlem yapılırken işletmeler bir maddi bedel ödemesi gerekiyorsa, bunun yükünü de işletmeler taşımak zorundadır.
Hem imar hem çevresel sorunların aşılması ile Gedelek’te hem üretim daha kaliteli olacak, hem üretim miktarı artacaktır. Bu da ekonomiye daha fazla katkı anlamına gelir.