Toplulaştırma bölgede neden olmasın?

Haber şu şekildeydi; Yozgat’ın Kadışehri ilçesine bağlı Kabalı Köyü’nde 2009’da köylülerin sınırları kaldırıp tarlalarını birleştirmesi ile oluşturulan meyve bahçesi, kentten köye geri göç başlattı ve köyde işsizliği bitirdi.
2009’da dönemin kaymakamı İsmail Şanlı’nın öncülüğünde köy muhtarı Hüseyin Ünal’ın girişimi sonucunda başlatılan proje ile köylüler ikna edilip araziler birleştirildi. Yani bir anlamda toplulaştırma yapıldı.
Yaklaşık 600 tarlanın sınırlarının kaldırılmasıyla, 10 bin 920 dönümlük bir alan elde edildi. Projenin ilk etabında 5 bin dönümlük alana elma, armut, şeftali ve kiraz fidanları dikilerek meyve bahçesi oluşturuldu.
Kamu, özel sektör ve vatandaş işbirliğiyle, bahçe 25 yıllığına bir şirkete kiralandı. Köylüler bir yandan arazilerinin kullanılması nedeniyle kira alırken, diğer yandan sigortalı olarak çalışmaya başladı.
70 kişi kadrolu olarak çalışırken, hasat zamanı işçi sayısı 650’ye çıktı. Öyle ki kadınlar asgari ücretle çalışıp evlerinin mutfak dolaplarını değiştirdi, çamaşır makinesi aldı, üniversite öğrencileri de harçlık biriktirdi.
Refah seviyesi artan köyde çok katlı evler yükselirken, kente gidenler de geri döndü.
Yozgat’ın Kadışehir ilçesi, Kabalı köyü sakinleri kaymakam ve muhtarın girişimi ile büyük bir iş başarmış. Peki toplulaştırma bölgede, yani Orhangazi, Gemlik ve İznik bölgesinde uygulanabilir mi?
Elbetteki zor bir konu. Tıpkı kentsel dönüşümde olduğu gibi, Tarım alanlarının toplulaştırması da bir yasal düzenleme ile yapılabilir.

***

Peki Orhangazi, Gemlik ve İznik bölgesinin özelliği ne, neden toplulaştırma yapılırsa faydalı olur? Bilindiği gibi bu üç ilçe tarımda zeytincilikle geçinen ilçeler.
Dahası, şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki, dünyanın en kaliteli sofralık zeytini de bu bölgelerde yetişiyor.
Özellikle Orhangazi’de İznik gölünün kuzey yakasına bakan bölgelerde yetişen sofralık zeytin, dünyanın en kaliteli sofralık zeytini olarak tanımlanıyor.
Bu bölgede uzun yıllardır zeytincilik yapılıyor.
Zeytinde son yıllarda geliştirilen planlamalar ile Türkiye’nin dört bir yanında zeytin yetiştiriciliği de gelişmiş durumda.
Özellikle Akhisar, Hatay bölgesi hatta Çukurova ve Antep bölgeleri zeytincilikte büyük atılımlar yapmış durumda.
Üstelik bu saydığım bölgelerde tarım arazileri de geniş alanları kapsıyor.
Fakat, sofralık zeytinin en kalitelisinin yetiştiği Orhangazi, Gemlik ve İznik bölgesinde tarım alanları diğer bölgeler kadar geniş değil.
Dolayısıyla üretim kapasitesini artırmak da sınırlı oranda olacaktır. Bununla birlikte bu bölgede yapılan zeytincilik babadan oğula geçen araziler üzerinde yapıldığı için her aile kendisi bu tarımı sürdürüyor.
Yani, daha açık ifadeyle, 5 bin ağaç zeytinliği olan da var, 100 ağaç zeytinliği olan da.
Bununla birlikte her üreticinin de kendisine ait traktörü ve diğer malzemeleri mevcut. Bu da zeytin üretiminde bu bölgede maliyetlerin yükselmesine neden oluyor.
İşte bundandır ki, zeytin üreticisi geride kalan yılı saymazsak yıllardır zeytinin kazandırmadığını söylüyor.

***

Peki bu bölgede zeytin üretiminde maliyetler nasıl düşer?
Tabiki zeytinin kalitesini düşürmeden mevcut sofralık zeytin kalitesini koruyarak zeytin üretim miktarını artırıp maliyetleri de düşürmek ilk bakışta çok da kolay görünmüyor.
Ama işte Yozgat’ın Kabalı köyünün başardığı toplulaştırma işlemi bu bölge için de uygulanırsa üretim artar, maliyetler de düşer.
Her üreticinin evinin önünde traktörü, ilaç tankeri, zeytinini taşıyan nakliye kamyonu olmaktansa, toplulaştırma sayesinde bölgesel olarak düşündüğünüzde tüm bu gereçleri birer ikişer ile yapabilirsiniz.

***

Orhangazi, Gemlik ve İznik bölgesi sadece dünyanın en kaliteli sofralık zeytinini üretmenin övgüsünü yaşarken, aslında bir yandan da bu tür çalışmalara da imza atması gerekiyor.
Elbette ki bahsedilen toplulaştırma çalışması kolay bir hadise değil.
Ama herhangi bir köyde başlatılacak bu tür örnek bir çalışma,
Tüm bölgeye cesaret verebilir.

***

Gemlik, İznik ve Orhangazi bölgesi bir yandan sofralık zeytinde ulaşılan bu kalite noktasını daha yukarı çekmek, bununla birlikte de maliyetleri daha da düşürmenin yollarını aramak durumunda.
Böylece hem zeytin üreticisi daha çok kazanabilecek, hem kaliteyi muhafaza etmiş olacak.
Toplulaştırma, bölge zeytinciliği için en önemli çarelerin başında gelebilir.
Varsa bu konuda bir proje geliştirecek, eminim başarıyı da yakalayacaktır.