Macron’un önerisi

Hürriyet’te bir gün daha yazmak onurdur. Pazar günleri bazen gündemin sıcak başlıkları ile bazen hayatın zor ya da güzel anlarıyla, kısacası hemen her konuyla karşınızda olacağım. Sizlerin de sesi olmaya çalışacağım. Elektronik posta adresimden ulaşabilirsiniz.

Bu haftanın konusu, Türkiye’nin rekor katılımı ile kutlanan Avrupa Hareketlilik Haftası ve 6-7 Ekim tarihleri arasında yapılacak olan, Türkiye’nin de davetli olduğu Avrupa Siyasi Topluluğu toplantısı öncesinde Türkiye-AB ilişkileri ve sorunları.

Önce ağır konuyla başlayalım...

*

PRAG’da 6 Ekim tarihinde önce Avrupa Birliği’nin 27 ülkesi ile birlik üyesi olmayan ama birlikle farklı ilişkilere sahip 17 ülke, Avrupa Siyasi Topluluğu toplantısında bir araya gelecek. Nereden çıktı bu topluluk?

- AB kapısındaki en büyük aday Türkiye. Ancak bekleyen Balkan ülkelerini de unutmayın.

- Diğer sorun ise Ukrayna. AB; Ukrayna, Moldova hatta Gürcistan’ın olası üyeliklerinin AB ile Rusya’yı karşı karşıya getirmesinden çekiniyor.



- Devreye Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron girdi. Ukrayna’nın üyeliğinin yıllar alabileceğinden hareketle, AB ile aynı değerleri paylaşan ülkeleri, üye olmak yerine “Avrupa Siyasi Topluluğu” çatısı altında buluşturmayı önerdi.

- İlk toplantının gündemi Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı, enerji krizi ve ekonomi.

- Formül Ukrayna için bulunmuş olsa da tartışmaya açık. Gündemdeki soru: “Acaba bu formül aynı zamanda genişleme baskısını gidermek için mi bulundu?”

‘TEMEL HAKLAR, HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ VE DEMOKRASİDE GERİ GİDİŞAT’ VURGUSU

Türkiye açısından ise temel mesele, “Türkiye’nin bu kez de topluluk çatısı altında oyalanıp oyalanmayacağı.” Avrupa Hareketlilik Haftası kapsamında buluştuğum Avrupa Birliği Türkiye Delegasyon Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut’la hem Türkiye-AB ilişkilerini hem de gündemdeki diğer başlıkları konuştuk.

BÜYÜKELÇİ’DEN REFORM ÇAĞRISI

Hatırlayacaksınız, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Şanghay İşbirliği Örgütü’ne katılma konusunda “AB, Türkiye’yi 52 yıldır oyalıyor. Avrupa Birliği 52 yıldır bizi tutacak, ondan sonra da ‘Niçin şurayla görüştü, niçin burayla görüştü?’ diyecek. Görüşürüm” eleştirisinde bulunmuştu. Büyükelçiye birliğin bu bekletme tutumunu daha ne kadar sürdüreceğini, üyelik müzakerelerinin ne zaman ivme kazanacağını sordum. Soruları ve Meyer-Landrut’un mesajlarını şöyle sıralayabiliriz:



- Türkiye AB’ye aday bir ülke ve aynı zamanda NATO’nun önemli bir ortağı.

- AB’ye aday tüm ülkeler için katılım sürecinde geçerli olan ölçüt, siyasi kriterlerimizdir. Bunlar; temel haklar, hukukun üstünlüğü ve demokrasiye saygıyla alakalıdır. Ne yazık ki son yıllarda raporlarımızda ancak bu alanlardaki geri gidişata yer verebildik.

- Üyelik müzakereleri, aday ülkelerdeki reform süreçleriyle ivme kazanır.”

‘VİZEDE SAHTE EVRAK, EKSİK BAŞVURU’ UYARISI

Gelelim Türkiye’nin birlik üyelerini de uyardığı Schengen vizesi verilmesindeki gecikmelere... İşinsanları, öğrenciler mağdur. Sorun nasıl çözülecek?

- Pandeminin sona ermesinden sonra dünya genelinde vize başvurularında çok ciddi artış görüldü, bu artış uygulamada bir takım sorunlara ve bekleme sürelerinin uzamasına neden oldu.

- Bir noktayı çok net ifade etmem gerekir, çözmeye çalıştığımız uygulamaya dönük sorunlarla karşı karşıyayız, bu siyasi bir mesele değil. Başvuruların reddinde artış olduğunu görüyoruz çünkü sahte evrak ve eksik başvuruya daha fazla rastlıyoruz.”

AH BU YUNANİSTAN

ABD’nin 9 üs kurduğu Yunanistan’a birlik neden hep haklı gözüyle bakıyor? Üstelik Kıbrıs sorunu masada dururken, ABD, Rum kesimine silah ambargosunu da kaldırdı. Türkiye haklı olarak tepkili. Avrupa Birliği hangi noktada duruyor?

- AB sürekli olarak Akdeniz’de gerilimin azaltılması ve diyalog ile iyi komşuluk ilişkileri çağrısında bulunmuştur.

- AB elbette, üyesi olan devletle dayanışma gösterecektir.



UKRAYNA SAVAŞI-TAHIL KORİDORU-AVRUPA’DA KIŞ

- AB bu savaşta Ukrayna’nın yanında yer alıyor. Bunun da bir bedeli var. Bu kış birtakım zorluklar yaşayacağımızı biliyoruz ama hazırlıklıyız.

- BM ve Türkiye’nin desteğiyle oluşturulan Tahıl Koridoru çok olumlu bir gelişme.

- AB liderleri bu başarıları nedeniyle BM ve Türkiye’ye yönelik takdirlerini ve bunun devam etmesini umut ettiklerini defalarca dile getirdiler.

YAŞANABİLİR BİR DÜNYA, DAHA AZ ARABA, DAHA ÇOK BİSİKLET VE HAREKET

DIŞ politikadaki sohbet keyifli mesajlar içermese de Büyükelçi ile her yıl 16-22 Eylül haftasında düzenlenen Avrupa Hareketlilik Haftası’nı da konuştuk. 47 farklı ülkede düzenlenen etkinliklerde amaç:

- Kentleri ve belediyeleri sürdürülebilir ulaşım tedbirleri almaya teşvik etmek.

- İklim değişikliğiyle mücadele konusunda farkındalık yaratmak.

- Küresel emisyonların ve karbon ayak izinin azalmasına katkı vermek.

Türkiye bu sene 492 belediyenin düzenlediği etkinliklerle rekor katılım sağladı. Teması “Şehrini Kucakla” olan haftayı, Büyükelçi’yle Ankara’daki Botanik Parkı’nda yürüyüş yaparak değerlendirdik. Büyükelçi Meyer-Landrut bakın neler söyledi:

DÜNYA ARABADAN BİSİKLETE HATTA YÜRÜMEYE Mİ GEÇMELİ

- Maksat yaşanabilir bir dünya; küresel ısınmayı yavaşlatmak, havayı kirletmemek, bunun için de daha az araba kullanmak, toplu taşıma araçlarını, bisikleti, hatta yürümeyi tercih etmek.

- Karbondioksit emisyonlarının azaltılması gerekiyor. Avrupa Birliği ülkelerinde ortaya çıkan emisyonların yüzde 25’ine ulaşım neden oluyor. Örneğin Ankara’da bu rakamın ortalamaların üstünde olduğunu duyduk.

TÜRKİYE’DE 11 ŞEHRE 35 MİLYON EURO, MODEL VARŞOVA

- Avrupa Birliği, hareketlilik programı kapsamında Türkiye’de 10 şehre toplam bütçesi 35 milyon Euro olan bir fon ayırdı. Amaç; belediyelerin modern, yeterli olabilecek kentsel ulaşım planları geliştirmelerine yardımcı olmak.

- Bunu Avrupa’da uyguladık. En iyi örnek Varşova. Kurulan sistemle trafik kazaları, hava kirliliği büyük oranda azaldı.

- Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne dört yüz elektrikli bisiklet sağlıyoruz.



ELEKTRİKLİ BİSİKLETLE İMTİHAN

BÜYÜKELÇİ haftanın dört günü koşuyor. Takip edenler bilir, ben de sporda fena değilimdir. Ancak elektrikli bisiklete hemen alışamadım, birkaç deneme yapmam gerekti. Merak edenlere hemen yanıt vereyim, düşmedim. Pedalı çevirdiğiniz anda hızlanıyor, sonra çevirmenize gerek kalmıyor.

Amaç araba kullanımını azaltıp toplu taşımaya insanların elektrikli bisikletle ulaşmasını sağlamak. Ankara düz bir şehir değil, yokuşlarda zorlanılmasın diye elektrikli bisiklette karar kılınmış. 400’le başlayan rakam, kullanıma göre artacak. Ancak şehirlerimizin çoğunda bisiklet yolu olmadığını da hatırlatmak isterim.

35 MİLYON EURO’NUN KULLANILACAĞI ŞEHİRLER 

Ankara, İstanbul, İzmir, Düzce, Kahramanmaraş, Trabzon, Eskişehir, Konya, Mersin, Gaziantep, Samsun.

BİTİRİRKEN BEN NE DİYORUM

BÜYÜKELÇİ ile yeşilliklerin arasında, yeni nesillere daha iyi bir dünyayı planlamak ve yürümek çok keyifliydi. Ancak Türkiye-AB hattında olanlar ve AB’nin Yunanistan konusunda Türkiye’ye karşı haksızlığına itirazım var. Avrupa’nın, üye devlet diye, “şımarık çocuğun” her yanlışının üstünü örtüp illa her konuda arkasında mı durması gerekiyor? Hakkaniyetli davranmak çok mu zor? Her seferinde Türkiye’ye siyasi kriterleri hatırlatan Avrupa, her alanda çok mu dürüst? Haydi tüm reformları yerine getirdik diyelim. Acaba hemen üyelik işlemleri başlayacak mı? Ya da Yunanistan’a “Yeter, bir dur” diyebilecek misiniz?