Ankara-Washington hattında büyük ekonomi hamlesi

Her ne kadar temaslar sürse de ne sorunlar çözülebilmişti ne de istenilen ivme yakalanabilmişti. Rusya-Ukrayna Savaşı, Türk-Amerikan ilişkilerini olumlu yönde etkiledi. Her ne kadar iki ülke arasında savaşa ilişkin görüş alış-verişi sürse de ilişkilerin asıl düzelme noktası belli ki ekonomi ve ticaretten başlayacak.

ABD’NİN HEDEFİ

11 Mart 2022 tarihli yazımda Türk-Amerikan yetkilileri arasında yapılan görüşmelerin ayrıntılarına değinmiş, bu görüşmelerde Batı’nın özellikle ABD’nin “Savaş bitse bile yaptırımlar devam edecek. Hedef Putin’in Rusya’sını yani Putin’i bitirmek” mesajını verdiklerini kaleme almıştım. Şimdi, ABD şirketleri Rusya’dan çıkıyor. Türkiye’yi yakından ilgilendiren diğer konu ise ABD’nin Çin ile olan ithalatını azaltması ve daha da azaltacak olması. Şimdi bunların doğru adımlar atılırsa Türkiye’ye getireceği fırsatlara, perde arkası bilgiler ve yapılan görüşmelerle bakacağız.

AMERİKALILAR MART AYININ BAŞINDA GELDİLER

Hatırlayacaksınız ABD’nin Ankara Büyükelçisi verdiği bir röportajda Türkiye’nin vazgeçilemez bir müttefik olduğunu söylerken, bunun yalnızca güvenlikle alakalı olmadığını dile getirmişti. Türkiye’nin ekonomik anlamda önemli bir partner olduğunu vurgulamıştı. Savaşla birlikte: “Gri alan oluştu. Bu gri alandan Türkiye’nin yararlanacağını düşünüyoruz” mesajını vermişti. ABD’nin Ukrayna ve Rusya’da toplam 5 bin şirketi bulunuyor. Bunlardan 1100’ü Rusya’da.

Amerikalı yetkililer 4 Mart günü Türkiye ABD İş Konseyi üyeleriyle buluştular. Amerikalıların verdikleri mesajlar madde madde şöyle:

Türkiye’nin Washington’daki algılaması hızla ve olumlu yönde değişti.

Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya arasında aldığı pozisyon memnuniyetle karşılanıyor.

Türk-Amerikan ilişkilerinde esmeye başlayan sıcak rüzgârların devam etmesi durumunda iki ülke arasındaki sorunların da çözülebileceğine ilişkin inanç ortaya çıktı.

Yönetim, F-16’ların modernizasyonu ve tedariki konusuna sıcak bakıyor.

GÖZLER HAZİRAN AYINDA

İki ülke arasındaki görüşme trafiği artıyor. TİM ve İletişim Başkanlığı organizasyonu ile Türkiye’den bir heyet ABD’ye gitti. Bu arada ABD Ticaret Odası Kıdemli Başkan Yardımcısı Myron Brilliant Türkiye‘ye geldi. Washington’da aynı zamanda yönetim açısından da stratejik bir isim olan Myron’ın ziyaretinin zamanlaması manidar. Ancak bunlarla bitmiyor:

Nisan ayında 8 Amerikalı senatör Türkiye’de hem yönetimi hem de işinsanlarını dinlemek için Türkiye’ye geliyor.

21-22 Haziran’da ise Washington’da ABD Ticaret Odası ve Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK) ortak konferansı düzenlenecek. Hem salgın hem de ilişkilerdeki sorunlar nedeniyle konferans iki yıldır yapılamıyordu.

Konferansın ana başlıkları arasında savunma sanayi, dijital ve enerji sektörleri, üçüncü ülkelerde işbirliği, sürdürülebilirlik var.

Türkiye’den Milli Savunma Bakanı, Dışişleri Bakanı, Ticaret Bakanı, Hazine ve Maliye Bakanlarının katılması beklenen toplantıda Amerikalı mevkidaşları da olacak.

Amerikalı yetkililer konferansa Biden ve Erdoğan’ın birlikte katılması konusuna da sıcak bakıyorlar.

ABD’YE YAPILAN İHRACATTA İLK 10 SEKTÖR

1- Çelik 2- Otomotiv endüstrisi

3- Halı 4- Kimyevi maddeler ve mamülleri

5- Savunma ve havacılık sanayii

6- Hazır giyim ve konfeksiyon

7- Mücevher 8- Demir ve demir dışı metaller 9- Çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri

10- Makine aksamları

HEDEF 1100 ŞİRKETİ TÜRKİYE’YE GETİRMEK

Hem Rusya’dan çıkacak, hem de Ukrayna’dan çıkmayı planlayan 5 bine yakın şirket var. Amerikalı yetkililerin bu şirketlere Türkiye’yi tavsiye etmelerini iş dünyası önemsiyor. Hem iş dünyasının hem de Ankara’nın hedefi 1100 şirketi Türkiye’ye getirmek. Bunun için ilgili bakanlıkların da hazırlık yaptığı belirtiliyor. Ayrıca “Ticaretin artması ve ekonomik ilişkilerin farklı bir boyuta taşınması, siyasi ve askeri sorunların da çok daha rahat çözülmesini sağlayacaktır” yorumları yapılıyor.

SADECE RUSYA DEĞİL ÇİN BOYUTU DA UNUTULMAMALI

Amerikalı şirketler Türkiye’yi tercih ederlerse hem ekonomi açısından hem de ikili ilişkiler açısından çok önemli bir adım olacaktır. Diğer yandan önümüzdeki iki yılda Amerika’nın Çin ile ilgili ekonomi politikasına ilişkin de hazırlık yapmak gerekiyor. Çin’den ithalatını azaltan ABD önümüzdeki iki yıl boyunca bunu daha da kısacak. İş dünyasında tedarik zincirine mutlaka Türkiye de girmeli değerlendirmesi yapılıyor.